LTS: Trong hai ngày 20 - 21.8, tại Nghệ An, Ban Dân nguyện đã tổ chức Hội nghị Nâng cao hiệu quả công tác dân nguyện gắn với triển khai thi hành Hiến pháp 2013. Phó chủ tịch QH Huỳnh Ngọc Sơn dự và có bài phát biểu. Báo ĐBND xin giới thiệu cùng bạn đọc.

 
Thưa quý vị Đại biểu dự Hội nghị,

Thưa các đồng chí,

Hôm nay, trong không khí cả nước đang hướng tới Kỷ niệm 70 năm Ngày Quốc khánh 2.9, tôi vui mừng cùng các vị ĐBQH, Đại biểu HĐND và quý vị đại biểu đến dự Hội nghị nâng cao công tác dân nguyện gắn với triển khai thi hành Hiến pháp năm 2013 do Ban Dân nguyện của UBTVQH tổ chức tại Nghệ An, quê hương của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu. Đây là dịp để cá nhân tôi và các vị đại biểu được lắng nghe, trao đổi về những vấn đề liên quan đến công tác dân nguyện của QH và HĐND gắn với triển khai thi hành Hiến pháp 2013. Thay mặt UBTVQH, tôi xin cảm ơn các quý vị đại biểu tham dự Hội nghị quan trọng này. Chúc các đồng chí sức khỏe, hạnh phúc. Chúc Hội nghị đạt kết quả tốt.

Thưa các đồng chí,

“Dân nguyện” được hiểu là những điều mong ước của nhân dân, thể hiện mối quan hệ hai chiều giữa Nhân dân và Nhà nước. Hễ là những gì liên quan đến mong muốn, yêu cầu, đòi hỏi của nhân dân thì các cơ quan nhà nước phải có trách nhiệm phản hồi. Hoạt động của Nhà nước để nắm bắt, giải quyết ý kiến, kiến nghị của người dân được coi là công tác dân nguyện (hay còn gọi là hoạt động dân nguyện). Công tác dân nguyện là hoạt động không thể thiếu của Nhà nước ta từ trước đến nay. Đây là nguyên tắc mang tính Hiến định, được khẳng định ở nhiều nội dung trong Hiến pháp 2013, đặc biệt là các quy định về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân.

 

Việc đổi mới, nâng cao chất lượng hiệu quả của công tác dân nguyện luôn là nhu cầu và cũng là mục tiêu trong hoạt động của QH, HĐND, để qua đó các cơ quan dân cử thực sự trở thành cơ quan đại diện cho ý chí và nguyện vọng của người dân. Thực tế thời gian qua, công tác dân nguyện của QH, HĐND được triển khai mang lại hiệu quả thiết thực, từng bước được đổi mới, tăng cường, gần nhân dân, sát nhân dân hơn. Nghị quyết liên tịch số 525 của UBTVQH và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ ViệtNamvề việc tiếp xúc cử tri của ĐBQH được các cơ quan quán triệt và triển khai bước đầu có kết quả. Luật Tiếp công dân, Nghị quyết 759/2014/UBTVQH13 của UBTVQH quy định chi tiết về hoạt động tiếp công dân của các cơ quan của QH, ĐBQH, HĐND và đại biểu HĐND các cấp sau khi có hiệu lực (ngày 1.7.2014) đã tạo cơ sở cho việc đẩy mạnh công tác tiếp công dân. Công tác tập hợp, tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và xử lý đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân đã có đổi mới. Công tác giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri đạt được những kết quả nhất định. Tuy vậy, với tính chất là hoạt động đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân, công tác dân nguyện cũng còn nhiều mặt tồn tại hạn chế, đã được đề cập ở các hội nghị trước đây nhưng chậm được khắc phục, làm ảnh hưởng đến hiệu quả của công tác này.

 

Tôi cho rằng, việc Ban Dân nguyện tổ chức Hội nghị Nâng cao hiệu quả công tác dân nguyện gắn với triển khai thực hiện Hiến pháp năm 2013 là rất cần và thiết thực. Công tác dân nguyện là hoạt động thường xuyên, vai trò, chức năng, nhiệm vụ hoạt động về cơ bản không mới nhưng nhận thức trách nhiệm, phương pháp, cách thức tiến hành luôn cần phải đổi mới, cải tiến nhất là trong điều kiện ta đang tích cực triển khai thực hiện Hiến pháp 2013, nhiều đạo luật quan trọng đã và đang được QH xem xét, ban hành. Những ý kiến tại Hội nghị hôm nay sẽ là thông tin quan trọng góp phần cải tiến, nâng cao hơn nữa chất lượng của công tác này.

 

Thưa các đồng chí,

Thời gian tới, đất nước sẽ có nhiều sự kiện chính trị quan trọng. Đây là thời gian cuối của kế hoạch 5 năm 2011 - 2015, diễn ra Đại hội các cấp tiến tới Đại hội XII của Đảng. Tình hình kinh tế - xã hội mặc dù có những tiến bộ nhất định, nhưng nền kinh tế dự kiến còn nhiều khó khăn, tình hình an ninh, trật tự còn có những diễn biến phức tạp, tác động đến đời sống của nhân dân. Tiếp tục triển khai thi hành Hiến pháp mới, nhiệm vụ về lập pháp, giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước đặt ra với QH, các cơ quan của QH, trong đó có Ban Dân nguyện là rất nặng nề. Nhiều luật, bộ luật quan trọng liên quan đến tổ chức bộ máy nhà nước, quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân như Bộ luật Hình sự (sửa đổi), Bộ luật Dân sự (sửa đổi), Luật Tổ chức QH (sửa đổi), Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Dự án Luật Trưng cầu ý dân, Luật Biểu tình, Luật Tiếp cận thông tin, Luật về Hội, Luật về Tín ngưỡng, tôn giáo... được QH xem xét, thảo luận, thông qua. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng, tạo thuận lợi nhưng cũng đặt ra nhiều yêu cầu, đòi hỏi ngày càng cao cho công tác dân nguyện. Với ý nghĩa đó, hoạt động của QH, HĐND các cấp, trong đó có công tác dân nguyện cần phải tiếp tục đổi mới hơn nữa nhằm đáp ứng nguyện vọng của nhân dân và cử tri, góp phần nâng cao hiệu lực và hiệu quả của cơ quan dân cử nói riêng và bộ máy nhà nước nói chung. 

 

Để Hội nghị có được kết quả thiết thực, tôi đề nghị các vị ĐBQH và các đồng chí dự Hội nghị phát huy tinh thần trách nhiệm, tập trung trí tuệ, tích cực thảo luận, đóng góp nhiều ý kiến và kinh nghiệm quý trên các mặt của công tác dân nguyện. Tôi đồng ý với phát biểu đề dẫn và những vấn đề đặt ra trong phát biểu khai mạc của đồng chí Trưởng ban Dân nguyện và có một số ý kiến sau đây:

 

Tiếp tục làm rõ thực trạng, những việc đã làm được, chưa làm được trong công tác tiếp công dân; tiếp nhận, xử lý, theo dõi, đôn đốc việc giải quyết kiến nghị, khiếu nại, tố cáo của công dân; công tác tiếp xúc cử tri, tổng hợp ý kiến, kiến nghị qua tiếp xúc cử tri; tổng hợp tình hình đơn thư và kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị, khiếu nại, tố cáo; làm rõ các nguyên nhân chủ yếu, nguyên nhân khách quan tác động đến hiệu quả hoạt động. Qua đó, đề xuất những vấn đề cụ thể cần cải tiến trong các hoạt động này, bảo đảm để công tác dân nguyện không bị coi là hình thức, kém hiệu quả.

 

Việc đổi mới, nâng cao chất lượng công tác dân nguyện phải căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao. Cần tiếp tục bám sát, cụ thể hóa nội dung Nghị quyết của QH về một số cải tiến, đổi mới để nâng cao chất lượng, hiệu quả trong hoạt động của QH, các đề án, nghị quyết của Đảng đoàn QH, UBTVQH về công tác dân nguyện, công tác tiếp xúc cử tri để đưa công tác dân nguyện ngày càng hiệu quả và thực chất. Quán triệt và triển khai các quy định của Luật Tổ chức QH, Luật Tổ chức chính quyền địa phương và tới đây là Luật Hoạt động giám sát của QH và HĐND gắn với công tác dân nguyện của QH, HĐND, ĐBQH, đại biểu HĐND. Đặc biệt, quy định của các đạo luật về quyền con người, quyền, nghĩa vụ cơ bản công dân cần được nghiên cứu, bám sát và triển khai thực hiện, tránh việc quy định thì có nhưng tổ chức thực hiện lại không đến nơi, đến chốn, hiệu quả không cao.

 

Đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác dân nguyện phải chú trọng ở tất cả các khâu, cả về nội dung, hình thức, cách thức tổ chức:

 

+ Về công tác tiếp công dân, tiếp xúc cử tri sẽ có gì đổi mới, cải tiến cách làm mới, nhất là việc tiếp công dân tại địa bàn, tiếp xúc cử tri theo chuyên đề, lĩnh vực, ở nơi cư trú, nơi làm việc của ĐBQH; việc thu thập, tổng hợp và phản ánh ý kiến, kiến nghị của cử tri có nên kết hợp giữa văn bản với các hình ảnh, đoạn clip minh họa do các đại biểu hoặc phóng viên ghi lại tại thực địa để tăng tính thuyết phục và phản ánh một cách chân thực ý nguyện của nhân dân, qua đó sẽ tạo hiệu ứng, hiệu quả cho công tác này. Đề nghị các đại biểu thảo luận, làm rõ thêm. Bên cạnh đó, cần làm rõ trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị; vai trò, trách nhiệm của ĐBQH, đại biểu HĐND trong tiếp công dân. Có thể linh hoạt để ĐBQH, HĐND tổ chức tiếp riêng công dân hoặc bố trí tiếp cùng với người đứng đầu cơ quan, chính quyền địa phương theo quy định của Luật Tiếp công dân để phát huy được hiệu quả, phù hợp với từng vụ việc, từng lĩnh vực, từng địa phương.

 

 + Cần tiếp tục làm rõ những tồn tại, khó khăn, vướng mắc trong việc xử lý đơn thư để tìm ra các giải pháp nâng chất lượng công tác này để sớm dứt điểm tình trạng chuyển đơn thư lòng vòng giữa các cơ quan, biến cơ quan dân cử, ĐBQH, đại biểu HĐND trở thành nơi chuyển đơn. Để hỗ trợ cho công tác này, có nên nghiên cứu để xây dựng và áp dụng phần mềm xử lý đơn thư, cơ sở dữ liệu quốc gia về xử lý đơn thư để thuận lợi cho việc đôn đốc giải quyết, tránh đơn trùng, đơn không đúng địa chỉ. Xin các đồng chí cho ý kiến về việc này.

 

+ Về đổi mới hoạt động giám sát chuyên đề, hoạt động chất vấn của QH, ĐBQH, HĐND, đại biểu HĐND cần quan tâm vấn đề gì? Vấn đề hậu giám sát, việc đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết của QH, HĐND giữa nhiệm kỳ, cuối nhiệm kỳ có nên làm không? Tại Kỳ họp thứ 10 sắp tới, QH sẽ đánh giá, giám sát kết quả việc thực hiện các nghị quyết giám sát chuyên đề, nghị quyết chất vấn và trả lời chất vấn từ đầu khóa đến nay. Đây là vấn đề mới chưa có tiền lệ. Xuất phát từ yêu cầu chung đó, Ban Dân nguyện cũng cần tập trung đánh giá kết quả việc thực hiện các kiến nghị trong báo cáo giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến các kỳ họp cũng như những vấn đề được cử tri kiến nghị nhiều lần, qua đó làm rõ trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị liên quan.

 

Tăng cường phối hợåp, kết hợp giữa các cơ quan, tổ chức, nhất là giữa các cơ quan chức năng trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu kiện, khiếu nại, tố cáo; cần có các giải pháp gì để giải quyết tình trạng, khiếu kiện, khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, kéo dài, vượt cấp? Tiếp tục làm rõ vai trò, trách nhiệm, địa vị của các cơ quan tiếp dân; có quy chế phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị trong việc tiếp dân, xử lý đơn thư...

 

Rà soát, nghiên cứu để sửa đổi các quy định về chức năng, nhiệm vụ của Ban Dân nguyện, các quy định liên quan đến công tác tiếp công dân, tiếp xúc cử tri để phù hợp với Luật Tiếp công dân, Luật Mặt trận Tổ quốc; các quy định về tiếp nhận và xử lý đơn thư... bảo đảm phù hợp với thực tiễn, đồng bộ và phát huy được hiệu quả của quy định pháp luật.

 

Tích cực bồi dưỡng, tập huấn để nâng cao năng lực cho cán bộ làm công tác dân nguyện. Ngoài nghiệp vụ chuyên môn, cán bộ tiếp dân phải là những người có bản lĩnh, trung thực, có tinh thần trách nhiệm cao; đồng thời biết kiên nhẫn, lắng nghe ý kiến của nhân dân, giải thích cho nhân dân rõ về pháp luật, hướng dẫn chuyển đơn đúng địa chỉ và đôn đốc, theo dõi việc giải quyết sao cho thấu tình, đạt lý. Bên cạnh đó, cần tập trung trang bị phương tiện và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ công tác tiếp công dân, bảo đảm thuận lợi cho công dân và cán bộ, công chức tiếp công dân; nghiên cứu để đề xuất những vấn đề cụ thể liên quan đến cơ chế, chính sách, tổ chức bộ phận giúp việc cũng như về các điều kiện bảo đảm cho công tác dân nguyện.

 

Thưa các đồng chí,

Trên cơ sở kết quả tham luận, thảo luận tại Hội nghị này, tôi đề nghị Ban Dân nguyện tổng hợp kết quả, nêu kiến nghị, đề xuất báo cáo UBTVQH và gửi đến HĐND các tỉnh, thành phố để có những hướng dẫn, chỉ đạo kịp thời nhằm tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động dân nguyện trong thời gian tới.

 

Xin cảm ơn các đồng chí đã lắng nghe và chờ đợi sự phản hồi của các đồng chí.

 

Người đại biểu nhân dân