Tuy vậy, nhìn tổng thể nông nghiệp, nông dân, nông thôn Thừa Thiên Huế thời kỳ này vẫn còn nhiều yếu kém. Nông nghiệp phổ biến vẫn là sản xuất nhỏ, kém bền vững; sức cạnh tranh thấp, không có sản phẩm chủ lực.  Công nghiệp và dịch vụ nông thôn phát triển chậm, chưa thúc đẩy chuyển dịch mạnh mẽ cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động ở nông thôn. Nông nghiệp và nông thôn phát triển thiếu quy hoạch, ngành nghề sản xuất và vùng sản xuất lớn chậm hình thành, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội chưa tương xứng với sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, môi trường bị ô nhiễm. Đời sống vật chất và tinh thần của một bộ phận nông dân còn thấp; tỷ lệ hộ nghèo còn trên 18%, chênh lệch giàu, nghèo giữa nông thôn và thành thị còn lớn; tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng trên 19%; nhiều vấn đề bức xúc phát sinh ở nông thôn chậm được khắc phục.

1. Sau hơn 10 năm thực hiện Nghị quyết 26 về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, bức tranh "tam nông" Thừa Thiên Huế có nhiều điểm sáng đáng ghi nhận:

Trước hết, kết cấu hạ tầng nông thôn được đầu tư đồng bộ theo hướng ưu tiên phát triển sản xuất, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động, bảo đảm an sinh xã hội gắn với phòng, tránh thiên tai. Trong đó, đã đầu tư hoàn thiện hệ thống thuỷ lợi gồm Hồ chứa nước Tả Trạch; công trình thuỷ lợi Tây Nam Hương Trà; hồ chứa nước Thuỷ Yên, Thuỷ Cam. Hệ thống tưới tiêu cho vùng cát các huyện Phong Điền, Quảng Điền, Phú Vang. Nâng cấp các hồ chứa nhỏ, xây dựng các trạm bơm công suất lớn, kiên cố hóa 410 km kênh mương. Đến nay, diện tích đất nông nghiệp được tưới đạt trên 95%; diện tích được tiêu đạt 41%.

Các công trình giao thông nông thôn được đầu tư kiên cố hóa, hoàn thành một số tuyến giao thông quan trọng. Xây mới Cầu Tam Giang; tuyến đường Phong Điền - Điền Lộc, Thủy Phù - Vinh Thanh; nâng cấp tỉnh lộ 4, tỉnh lộ 10 C, D. Đã đầu tư xây mới, nâng cấp mở rộng hơn 1.200 km đường giao thông nông thôn. Các tuyến đường trục xã, liên xã được trải nhựa hoặc bê tông hóa, toàn tỉnh đã có 100% xã có đường ô tô đến trung tâm.

Cơ sở vật chất trường học được đầu tư cải tạo, nâng cấp, xây dựng mới đáp ứng tốt hơn nhu cầu dạy và học, tạo điều kiện thuận lợi nâng cao chất lượng toàn diện cho học sinh. Mạng lưới y tế đã phủ kín trên phạm vi toàn tỉnh với 100% số xã có trạm y tế. 105/105 xã đạt chuẩn quốc gia về y tế góp phần phục vụ và chăm sóc sức khỏe cộng đồng nông thôn tốt hơn.

Hai là, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng lên rõ rệt. Các phương tiện nghe, nhìn, xe máy và tỷ lệ sử dụng Internet ở khu vực nông thôn tăng cao. Chênh lệch giàu, nghèo; thành thị, nông thôn đã được thu hẹp. Thu nhập bình quân đầu người ở khu vực nông thôn đạt trên 25 triệu đồng/năm. Không còn hộ đói, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều còn 8,7%. Tỷ lệ dân số nông thôn sử dụng nước sạch trên 80%, tỷ lệ che phủ rừng đạt trên 57%; trên 80% rác thải được thu gom xử lý; tỷ lệ sử dụng điện đạt 99,98%.

Ba là, đã xuất hiện nhiều mô hình làm giàu, gắn kết sản xuất với chuỗi tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp. Trong đó, liên kết sản xuất nông nghiệp hữu cơ giữa Công ty Quế Lâm; Công ty cổ phần chăn nuôi CP Việt Nam với nông dân để phát triển lúa, rau, quả hữu cơ, chăn nuôi heo, gia cầm, nuôi tôm thẻ chân trắng thương phẩm đã nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp, ổn định sản xuất, làm tăng thu nhập cho nhiều hộ gia đình và HTX nông nghiệp tại các địa phương. Đồng thời, liên kết với các doanh nghiệp hình thành mới các mô hình ứng dụng tiêu chuẩn VietGAP với 1.200 ha lúa, 88 ha rau các loại, 12 ha thanh trà...

Bốn là, hệ thống chính trị ở địa bàn nông thôn được củng cố, kiện toàn.  Đội ngũ cán bộ xã, thôn từng bước trưởng thành về nhiều mặt. Tập trung chỉ đạo quyết liệt Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, huy động nhiều nguồn lực để xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn. Toàn tỉnh có 31 xã đạt chuẩn nông thôn mới. An ninh nông thôn, trật tự an toàn xã hội được giữ vững; không có khiếu kiện đông người; không có các tụ điểm ma túy, cờ bạc và tệ nạn xã hội khác.

2. Nhìn lại 10 năm thực hiện Nghị quyết có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm:

Quá trình triển khai tỉnh Thừa Thiên Huế luôn gắn thực hiện Nghị quyết “Tam nông” với chỉ đạo quyết liệt chương trình xây dựng nông thôn mới. Chú trọng công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức trách nhiệm của mọi người dân về phát triển nông nghiệp bền vững và xây dựng nông thôn mới; khai thác tiết kiệm, hợp lý, hiệu quả tài nguyên (đất đai, rừng, biển, đầm phá) gắn với giữ vững cảnh quan, môi trường xanh, sạch, đẹp.

Quá trình triển khai thực hiện phải xem nông dân là chủ thể, là trung tâm của sự phát triển để phát huy tính cần cù, sáng tạo của nông dân; nhà nước chỉ đóng vai trò hỗ trợ, hướng dẫn, tạo điều kiện; khắc phục tâm lý tự ti, ỷ lại, không dám vươn lên làm giàu. Tăng cường ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp; đặc biệt, chú trọng hỗ trợ phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ, ứng dụng công nghệ sinh học, các chương trình khuyến nông, khuyến ngư để tăng năng suất, chất lượng sản phẩm và giá trị trên mỗi đơn vị diện tích.

Đẩy mạnh liên kết “5 nhà”, nhất là đội ngũ các nhà khoa học ở Đại học Huế và các doanh nghiệp để thúc đẩy liên kết trong sản xuất, chế biến gắn với tiêu thụ nông sản theo chuỗi giá trị.

Đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng nghề cho nông dân; nâng cao chất lượng cuộc vận động xây dựng đời sống văn hóa ở nông thôn; nâng cao dân trí, chăm lo sức khỏe cho nông dân; giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, phát huy tình làng nghĩa xóm; giúp đỡ, hỗ trợ nhau vượt qua khó khăn, thoát nghèo bền vững, xây dựng đời sống khá giả, đồng đều giữa các vùng trong tỉnh.

Chăm lo xây dựng hệ thống chính trị cơ sở trong sạch, vững mạnh; phát huy mạnh mẽ vai trò các đoàn thể trong vận động nhân dân ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, đời sống; gắn kết quả thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới vào đánh giá, phân loại tổ chức đảng và đảng viên hằng năm.

3. Để thực hiện mục tiêu tăng trưởng xanh và bền vững, Thừa Thiên Huế sẽ tiếp tục đầu tư, phát triển nông nghiệp toàn diện gắn với giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới. Phát huy lợi thế bờ biển dài 128 km và 22 nghìn ha đầm phá để nuôi trồng, đánh bắt, chế biến thủy, hải sản; phát triển du lịch nhằm từng bước nâng cao thu nhập cũng như chất lượng cuộc sống người dân ven biển, vùng đầm phá. Phát triển gò đồi; quan tâm chăm lo đời sống đồng bào dân tộc thiểu số gắn với bảo vệ rừng, từng bước xây dựng đời sống khá giả, đồng đều giữa các vùng trong tỉnh.

                       Lê Trường Lưu

UVTW Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh