Ngày 20/9/1975, Bộ Chính trị ra Nghị quyết số 245-NQ/TW quyết định hợp nhất ba tỉnh: Thừa Thiên Huế, Quảng Trị và Quảng Bình thành tỉnh Bình Trị Thiên. 14 năm trong tỉnh hợp nhất, với tinh thần “vì cả nước, với cả nước”, cán bộ, đảng viên và nhân dân Thừa Thiên Huế đã đóng góp tích cực vào quá trình xây dựng tỉnh, đoàn kết hàn gắn vết thương chiến tranh, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bước đầu thực hiện công cuộc đổi mới, tạo nên những biến chuyển tích cực trên tất cả các lĩnh vực. Điều này đã được khẳng định qua 4 kỳ đại hội Đảng bộ tỉnh và 5 kỳ đại hội các đảng bộ huyện, thành, thị.

Thực hiện đường lối đổi mới của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI, để có điều kiện phát huy sức mạnh nội lực của mỗi tỉnh, Hội nghị Tỉnh ủy lần thứ 10 (phiên họp bất thường) ngày 7/4/1989 đã nhất trí kiến nghị lên Trung ương cho tổ chức lại tỉnh Bình Trị Thiên thành 3 tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên Huế nhằm mục đích:

- Bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát theo yêu cầu quản lý kinh tế xã hội trong điều kiện mới;

- Khai thác mọi năng lực sản xuất, tiềm năng, thế mạnh của mỗi tỉnh;

- Đáp ứng nguyện vọng của nhân dân.

Từ ngày 8 đến ngày 9/4/1989, Hội đồng nhân dân tỉnh khóa III (kỳ họp thứ 16) đã thông qua tình hình thực hiện kế hoạch Quý I năm 1989 và nghe báo cáo những kiến nghị của các địa phương, đơn vị, cơ sở và cử tri đề nghị lên Trung ương xem xét lại quy mô tỉnh, xin phân vạch lại địa giới hành chính của tỉnh.

Ngày 14/4/1989, Bộ Chính trị có Quyết định số 87-QĐ/TW chia tỉnh Bình Trị Thiên thành 3 tỉnh: Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên Huế. Quyết định của Bộ Chính trị nêu rõ: “Việc chia tỉnh phải được chuẩn bị chu đáo về tư tưởng, tổ chức, cán bộ, kinh tế - xã hội, chế độ chính sách, bảo đảm phát huy thế mạnh và khả năng của các địa phương… tăng cường đoàn kết nhất trí trong các đảng bộ và nhân dân”. Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương đã quyết định chỉ định các cương vị chủ chốt của Tỉnh ủy lâm thời 3 tỉnh, trong đó Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế có 28 đồng chí. Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế gồm các đồng chí: Vũ Thắng - Bí thư Tỉnh ủy, Nguyễn Trung Chính - Ủy viên Thường vụ trực, Nguyễn Khoa Điềm, Ngô Yên Thi, Võ Nguyên Quảng, Phạm Bá Diễn, Nguyễn Quốc Khánh.

Ngày 30/6/1989, kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa VIII đã thông qua Nghị quyết về việc phân vạch địa giới hành chính của các tỉnh Nghĩa Bình, Phú Khánh, Bình Trị Thiên. Theo đó, chia tách tỉnh Bình Trị Thiên thành 3 tỉnh mới lấy tên là Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên Huế. Như vậy, sau 14 năm hợp nhất, tỉnh Thừa Thiên Huế chính thức được tái lập, bộ máy Đảng và chính quyền, đoàn thể chính thức đi vào hoạt động trong đơn vị hành chính mới từ ngày 01/7/1989. Sau khi điều chỉnh địa giới, tỉnh Thừa Thiên Huế có 5 đơn vị hành chính gồm thành phố Huế và 4 huyện: Hương Phú, Hương Điền, Phú Lộc và A Lưới. Hiện nay, tỉnh có diện tích 5.025,30 km2, với dân số gần 1,2 triệu người. Có 9 đơn vị hành chính, gồm 01 thành phố (thành phố Huế), 02 thị xã (Hương Trà và Hương Thủy), 6 huyện (Phong Điền, Quảng Điền, Phú Vang, Phú Lộc, A Lưới và Nam Đông), với 152 xã, phường, thị trấn.

Tỉnh Thừa Thiên Huế sau khi tái lập có những thuận lợi cơ bản: chủ trương tái lập tỉnh phù hợp với nguyện vọng của cán bộ và nhân dân trong tỉnh; việc bộ máy đảng, chính quyền, đoàn thể hoạt động trong đơn vị hành chính mới khắc phục đáng kể tình trạng khó khăn trong quản lý, điều hành bộ máy chính quyền,tạo điều kiện phát huy những tiềm năng, thế mạnh để thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Bên cạnh đó, Thừa Thiên Huế còn có nhiều tiềm năng, lợi thế trong phát triển kinh tế - xã hội. Là tỉnh nằm ở khu vực duyên hải miền Trung, trên trục giao thông Bắc - Nam, trục hành lang kinh tế Đông - Tây nối Thái Lan - Lào - Việt Nam theo Đường 9, nằm giữa thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh - hai trung tâm lớn của hai vùng kinh tế phát triển nhất nước ta, có chung ranh giới đất liền với các tỉnh Quảng Trị, Quảng Nam, thành phố Đà Nẵng và hai tỉnh Salavan, Sêkông của nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào với đường biên giới dài 81km và giáp với Biển Đông với đường bờ biển dài 128km. Địa hình đa dạng gồm: núi, đồi, đồng bằng, đầm phá và biển. Vùng biển và đầm phá trải dài trên diện tích 94.364 ha, với vùng đặc quyền kinh tế rộng hơn 21.500 km2 và vùng nội thủy rộng 12 hải lý. Có 5 cửa sông, 01 vịnh Chân Mây, 02 Cảng nước sâu Chân Mây và Thuận An là cảng biển quốc gia, với nhiều bãi biển đẹp. Có Cảng hàng không Quốc tế Phú Bài nằm trên đường Quốc lộ 1A và đường sắt xuyên Việt chạy dọc theo tỉnh. Có hệ thống đầm phá Tam Giang - Cầu Hai, nổi tiếng là vùng đầm phá nước lợ lớn nhất khu vực Đông Nam Á, với diện tích trên 22.000 ha, trải dài 68 km, được thông với biển qua hai cửa: cửa biển Thuận An ở phía Bắc và cửa biển Tư Hiền ở phía Nam. Trên thềm lục địa Biển Đông về phía Đông Bắc, cách mũi Cửa Khẻm nơi gần nhất khoảng 600 m, nằm cách điểm mút nhô ra của đèo Hải Vân gần 1 km, là nơi giao thoa giữa hai vùng khí hậu nhiệt đới và á nhiệt đới, có đảo Sơn Chà, tuy diện tích không lớn (khoảng 160 ha) nhưng có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ an ninh - quốc phòng. Ngoài ra, Thừa Thiên Huế còn được thiên nhiên ban tặng nguồn tài nguyên phong phú và đa dạng, với hơn 100 điểm khoáng sản có trữ lượng lớn, là tiềm năng để Thừa Thiên Huế phát triển sản xuất các ngành khai thác khoáng sản và sản xuất vật liệu xây dựng, công nghiệp dệt may, chế biến thực phẩm, công nghệ thông tin và công nghệ phần mềm…

Không những thế, Thừa Thiên Huế còn là nơi hội tụ, giao thoa các yếu tố văn hóa Đông - Tây, tạo ra bản sắc văn hóa Huế độc đáo, đa dạng và phong phú. Trên địa bàn tỉnh có Đại Nội và hệ thống lăng tẩm của các chúa Nguyễn giàu giá trị văn hóa; nhiều di tích lịch sử, văn hóa, danh lam thắng cảnh nổi tiếng, như: sông Hương, núi Ngự, đèo Hải Vân, Bạch Mã, chiến khu Dương Hòa, Hòa Mỹ, đường Hồ Chí Minh, Chín Hầm… và hàng trăm ngôi chùa với kiến trúc dân tộc độc đáo, như: Thiên Mụ, Bảo Quốc, Từ Đàm… Nơi đây cũng lưu giữ nhiều loại hình nghệ thuật, phong tục tập quán đa dạng, độc đáo và đặc sắc với hơn 500 lễ hội, bao gồm lễ hội cung đình, lễ hội dân gian truyền thống và lễ hội tôn giáo… cùng với những ngành, nghề thủ công truyền thống đặc sắc. Đây là những lợi thế rất lớn để tỉnh phát triển du lịch - dịch vụ thành ngành kinh tế mũi nhọn.

Tuy nhiên, bên cạnh những yếu tố thuận lợi, trong giai đoạn này, lợi dụng sự sụp đổ của chế độ xã hội chủ nghĩa ở các nước Liên Xô và Đông Âu, các thế lực thù địch trong và ngoài nước tăng cường chống phá cách mạng nước ta, đòi xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng… Thừa Thiên Huế trở thành một trong những địa bàn trọng điểm mà các thế lực thù địch thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình”, “bạo loạn lật đổ” ở nước ta. Cùng với việc đất nước ta chưa thoát khỏi khủng hoảng kinh tế - xã hội, Thừa Thiên Huế sau tái lập vẫn là một tỉnh nghèo, kém phát triển, nền kinh tế mất cân đối, sản xuất chậm phát triển, thu không đủ chi, lao động thiếu việc làm, đời sống còn nhiều khó khăn; an ninh chính trị và trật tự xã hội còn nhiều mặt phức tạp; tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ vẫn còn hạn chế…

Mặc dù vậy, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời của Đảng và Nhà nước, Đảng bộ, quân và dân Thừa Thiên Huế đã phát huy truyền thống cách mạng, yêu nước, cần cù lao động, khắc phục khó khăn, tận dụng những tiềm năng và thế mạnh sẵn có để đoàn kết, chung sức chung lòng xây dựng quê hương Thừa Thiên Huế ngày càng văn minh, giàu đẹp.

Tinhuytthue.vn