Dự Đại hội có các đồng chí: Vũ Đức Đam, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; Vũ Ngọc Hoàng, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo Trung ương; đại diện lãnh đạo các Bộ, ngành Trung ương và Hà Nội, các Hội chuyên ngành văn học nghệ thuật và 519 đại biểu chính thức. 

Báo cáo kiểm điểm nhiệm vụ phát triển văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số nhiệm kỳ IV (2007 - 2014) do nhà văn Cao Duy Sơn, Phó Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam trình bày tại Đại hội cho biết: Nhiệm kỳ vừa qua, Hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam đã có nhiều hoạt động thiết thực hướng tới cơ sở, động viên khích lệ hội viên trong các hoạt động nghề nghiệp. Hội đã tổ chức các lớp bồi dưỡng sáng tác cho cộng tác viên và các tác giả mới xuất hiện; khích lệ niềm đam mê sáng tạo của những nhân tố mới, nhất là những nhân tố là người dân tộc thiểu số để họ có niềm đam mê sáng tạo lâu dài. Ngoài ra, Hội còn khuyến khích các hoạt động sáng tạo, xuất bản và phổ biến tác phẩm, góp phần làm giàu thêm vốn văn hóa, văn học nghệ thuật của các dân tộc.

Bên cạnh những thành tích rất đáng tự hào, hoạt động của Hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam còn bộc lộ một số hạn chế như: sự chênh lệch về đội ngũ văn nghệ sĩ dân tộc thiểu số giữa các dân tộc, các vùng miền còn lớn; công tác tạo nguồn hội viên và xây dựng tổ chức hội cơ sở chưa được quan tâm chú ý đúng mức nên nhiều địa phương có đông dân cư dân tộc thiểu số cư trú, có nền văn hóa văn nghệ dân gian đặc sắc, có nhiều tác giả người Kinh tâm đắc với đề tài dân tộc thiểu số nhưng Hội chưa có kế hoạch tìm hiểu, chủ động thu hút họ vào Hội; văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số có bước phát triển mới khá ấn tượng trong một số bộ môn nghệ thuật như văn xuôi, thơ, âm nhạc, mỹ thuật, nhiếp ảnh... nhưng còn ít tác phẩm, tác giả thực sự xuất sắc và nổi trội; đề tài đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa vùng dân tộc thiểu số chưa được quan tâm, phản ánh sâu sắc...

Trong nhiệm kỳ này, bên cạnh việc chăm lo bồi dưỡng nhân tố mới, tạo nguồn tác giả trẻ kế cận, Hội phấn đấu tiếp tục củng cố, xây dựng tổ chức vững mạnh, tập hợp đoàn kết văn nghệ sĩ dân tộc thiểu số vững vàng về tư tưởng chính trị, kế thừa truyền thống quê hương, đồng bào dân tộc, nỗ lực sáng tạo nhiều tác phẩm văn học nghệ thuật có nội dung tư tưởng, nghệ thuật nhuần nhuyễn, phản ánh chân thật và sinh động hiện thực cuộc sống vùng dân tộc và miền núi, đáp ứng nhu cầu thưởng thức văn học nghệ thuật ngày càng cao của đồng bào các dân tộc trong cả nước.

Để đạt được mục tiêu đó, Hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam tập trung đẩy mạnh hoạt động sáng tác, sưu tầm, nghiên cứu lý luận phê bình văn học nghệ thuật dân tộc thiểu số, phấn đấu có thêm nhiều tác phẩm chất lượng phản ánh chân thực, sinh động, sâu sắc cuộc sống, con người vùng dân tộc thiểu số; có chính sách đãi ngộ, tôn vinh tác giả, tác phẩm nghệ thuật tiêu biểu, các văn nghệ sĩ cao tuổi có nhiều đóng góp cho sự nghiệp văn học nghệ thuật dân tộc thiểu số; kiện toàn, củng cố tổ chức Hội, các chi hội, hội ở địa phương theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động…

Đến dự và phát biểu chỉ đạo tại Đại hội, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã biểu dương những nỗ lực và thành tích của Hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam nhiệm kỳ vừa qua. Phó Thủ tướng nhấn mạnh: Là một phần không thể tách rời trong nền văn học nghệ thuật chung của đất nước, sự phát triển của văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số minh chứng cho sức sống, cho tính thống nhất trong đa dạng của văn hóa Việt Nam. Công tác giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa của các dân tộc thiểu số nói riêng và của Việt Nam nói chung đã có nhiều tiến bộ, song vẫn còn không ít bất cập đòi hỏi phải có sự tập trung ưu tiên cao hơn trong thời gian tới. Đặc biệt, cần chăm lo hơn nữa công tác phát hiện, bồi dưỡng, phát triển đội ngũ văn nghệ sĩ dân tộc thiểu số; bảo tồn và phát huy những di sản văn hóa đặc sắc của các dân tộc thiểu số, từ đó hình thành những giá trị văn học nghệ thuật mới. Đây là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, trong đó có vai trò rất quan trọng của Hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam với nhận thức, mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ và nhiều giải pháp như trong Báo cáo Đại hội của Hội đã xác định.

 Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu chỉ đạo tại Đại hội. 

Phó Thủ tướng tin tưởng rằng, Ban chấp hành và các cơ quan lãnh đạo của Hội do Đại hội V bầu ra gồm các hội viên tiêu biểu, xứng đáng nhất để Hội phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đề ra cho nhiệm kỳ. Hội sẽ tiếp tục có đóng góp ngày càng quan trọng trong việc xây dựng và thực hiện các chủ trương, chính sách ưu việt về dân tộc của Đảng và Nhà nước; góp phần nâng cao đời sống tinh thần của đồng bào các dân tộc thiểu số; củng cố khối đại đoàn kết các dân tộc; không để đồng bào các dân tộc bị chia rẽ, lôi kéo – nhất là bằng cách sử dụng văn học nghệ thuật – đi ngược lại đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước ta.

Phó Thủ tướng chỉ rõ: Với niềm tự hào và trách nhiệm trước nhân dân, Tổ quốc, trước lịch sử và tương lai của dân tộc, các văn nghệ sĩ và những người hoạt động văn hóa các dân tộc hãy nêu cao tinh thần đoàn kết, tập hợp lực lượng, đẩy mạnh hoạt động trong các lĩnh vực sưu tầm, nghiên cứu, sáng tác, lý luận phê bình, giới thiệu quảng bá trong và ngoài nước các tác phẩm văn học nghệ thuật các dân tộc. Phấn đấu có nhiều tác phẩm chất lượng cao hơn nữa, tạo bước phát triển mới của văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số, góp phần vào sự phát triển của nền văn học nghệ thuật nước nhà, tạo nền tảng và động lực tinh thần thực hiện thành công sự nghiệp xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước.

Hoan nghênh phương hướng và những giải pháp cụ thể mà Đại hội đã đề ra, Phó Thủ tướng cũng ghi nhận đề xuất của Hội về kế hoạch bồi dưỡng, tạo nguồn đội ngũ văn nghệ sĩ người dân tộc thiểu số và kế hoạch xuất bản quảng bá tác phẩm, công trình văn học nghệ thuật có giá trị của các tác giả là người dân tộc thiểu số. Đây sẽ là những đóng góp thiết thực vào sự nghiệp xây dựng văn hóa, con người Việt Nam theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương 9 khóa XI về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của đất nước. Phó Thủ tướng đề nghị Ban cán sự Đảng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ban cán sự Đảng Ủy ban Dân tộc và Đảng đoàn Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam và các cấp ủy Đảng, chính quyền quan tâm chỉ đạo, phối hợp, tạo điều kiện thuận lợi để Hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ đề ra cho nhiệm kỳ, không ngừng lớn mạnh theo đúng tôn chỉ mục đích của mình, góp phần ngày càng quan trọng vào sự nghiệp phát triển văn hóa, công tác dân tộc và sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. 

Tính đến tháng 5/2014, Hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam có 943 hội viên với 32 đơn vị cơ sở, trong đó có 4 hội và 28 chi hội ở 28 tỉnh, thành; số hội viên đã phát triển và có mặt ở 42 tỉnh thành. Trong số 519 đại biểu chính thức có 54 đại biểu là Nghệ sỹ Nhân dân và Nghệ sỹ Ưu tú, nhiều nhà văn, nhà thơ, nhạc sỹ, họa sỹ, đạo diễn, nghệ sỹ nhiếp ảnh nổi tiếng, có tên tuổi trong giới văn học nghệ thuật Việt Nam; hơn 70% đại biểu là đảng viên.

Đại hội đã nhất trí bầu Ban chấp hành khóa mới gồm 22 người. Đồng chí Nông Quốc Bình tái đắc cử chức Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam nhiệm kỳ V (2014 - 2019).

ĐCSVN