Cách thành phố Huế chừng 5 km về hướng Đông Nam, Thanh Thủy Chánh là một trong những làng được hình thành tương đối sớm ở vùng đất Thuận Hóa. Trong “Ô Châu cận lục” của Dương Văn An (viết vào năm 1553), dưới thời nhà Mạc, làng có tên là Ôn Tuyền (sau này là Thanh Tuyền). Theo “Đồng Khánh Địa Dư Chí”, vào những năm cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, làng Thanh Tuyền có 2 giáp (giáp chính và giáp thượng) thuộc Tổng Dạ Lê, nay là xã Thủy Thanh, thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế. Đình làng Thanh Thủy Chánh ra đời sau khi làng được thành lập. 

Những ngày đầu Cách mạng tháng Tám, Đình làng chính là nơi chứng kiến sự kiện ra mắt chi bộ Đảng xã Thủy Thanh và các tổ chức quần chúng cách mạng, như: Nông hội Đỏ, Thanh niên Cộng sản Đoàn, Phụ nữ phản đế… (sau này là trụ sở của Ủy ban Cách mạng lâm thời, cũng là nơi tập trung huấn luyện dân quân du kích chuẩn bị khởi nghĩa giành chính quyền). 

Ngày 01/6/1946, Đình làng là địa điểm tổ chức bầu cử Quốc hội khóa đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Trong giai đoạn từ 1948 đến 1954, Đình làng là căn cứ cách mạng trọng yếu của huyện Hương Thủy nói riêng và tỉnh Thừa Thiên Huế nói chung. Đặc biệt, vào các năm 1948 và 1950, chính tại ngôi đình lịch sử này, nhân dân xã Thủy Thanh vinh dự đón tiếp đồng chí Nguyễn Chí Thanh về công tác và triển khai nhiệm vụ cách mạng.

Đình làng Thanh Thủy Chánh nơi ghi dấu những sự kiện cách mạng quan trọng của quân và dân Thừa Thiên Huế.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Đình làng là nơi bộ đội và dân quân du kích tập luyện, cất giấu vũ khí chuẩn bị cho phong trào Đồng Khởi. Ngày 31/10/1964, cùng với nhân dân cả nước, nhân dân Thủy Thanh sau khi tổ chức mít tinh tại Đình làng đã tỏa ra các hướng nổi dậy giành quyền làm chủ, giải phóng toàn xã. Xuân Mậu Thân 1968, tại khu vực Đình làng, lực lượng du kích địa phương phối hợp với bộ đội chủ lực huyện Hương Thủy đánh bại đợt càn quét của tiểu đoàn biệt động 39 của địch. Mùa xuân năm 1975, Đình làng là địa điểm đóng quân của Ban Chỉ đạo Chiến dịch huyện Hương Thủy chỉ huy bộ đội đánh địch giải phóng Huế. Ngày 26/3/1975, lá cờ Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam tung bay trên cột cờ trước Đình làng Thanh Thuỷ Chánh. 

Cùng với mảnh đất và con người nơi đây, Đình làng đã góp phần tô điểm thêm truyền thống yêu nước, ý chí kiên cường bất khuất của nhân dân xã Thủy Thanh trong đấu tranh giành độc lập dân tộc, cũng như trong công cuộc kiến thiết, xây dựng quê hương, đất nước.

Thanh Đoàn