Đến nay, đã tiến hành giao quyền khai thác và quản lý mặt nước cho 14 chi hội nghề cá ở các xã Quảng Lợi, Quảng Thái, Quảng Công, Quảng Ngạn, Quảng Phước và thị trấn Sịa. Các chi hội nghề cá sau khi thành lập và đi vào hoạt động đều tiến hành xây dựng quy chế hoạt động, phân định phạm vi khai thác đánh bắt cho từng loại nghề. Từ đó, việc tranh chấp lấn chiếm cũng như tình trạng khai thác tận thu, tận diệt không còn xảy ra, nguồn lợi thủy sản dần được tái tạo. Đặc biệt, việc hình thành 2 khu bảo vệ nguồn lợi thủy sản Vũng Mệ (xã Quảng Lợi) và khu bảo vệ nguồn lợi thủy sản Cồn Máy bay (xã Quảng Ngạn) đã tác  động rất lớn đến tái tạo nguồn lời thủy sản phá Tam Giang.

Bà Trần Thị Thanh Nhã - Phó Trưởng phòng Nông nghiệp & Phát triển nông thôn huyện cho biết: “Việc xây dựng các khu bảo vệ thủy sản trên đầm phá Tam Giang của huyện không chỉ giúp ngư dân có thêm thu nhập từ hoạt động khai thác các nguồn lợi thủy sản, mà còn nâng cao ý thức bảo tồn đa dạng sinh học. Đây là hướng đi đúng trong chương trình bảo tồn đa dạng sinh học gắn với sinh kế của cộng đồng trong hệ đầm phá Tam Giang do huyện quản lý”. Sau khi các khu bảo vệ này đi vào hoạt động, các chi hội nghề cá đã có những chuyển biến tích cực trong việc làm giàu nguồn lợi thuỷ sản trong khu vực được khoanh vùng bảo vệ.

Trong đó, khu bảo vệ thủy sản Vũng Mệ diện tích 40ha được giao cho cộng đồng ngư dân xã Quảng Lợi bảo vệ, quản lý. Khu bảo vệ nguồn lợi thủy sản Cồn Máy bay, diện tích 20 ha được giao cho chi hội nghề cá Thủy Tân xã Quảng Ngạn quản lý. Nguồn kinh phí dựa trên sự đóng góp của bà con ngư dân và hỗ trợ từ các tổ chức, đơn vị trong và ngoài nước thông qua Hội nghề cá tỉnh. Theo giao ước chung, đây là khu vực  cấm tuyệt đối không được khai thác dưới mọi hình thức. Khu bảo vệ ra đời đã mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần bảo tồn đa dạng sinh học, khoanh vùng bảo vệ thủy sản, tạo sinh kế bền vững cho ngư dân.

Bà con ngư dân vận chuyển cọc đóng phân chia ranh giới khu vực bảo vệ thủy sản cồn máy bay

Từ sự hoạt động có hiệu quả của các chi hội nghề cá, đến nay, 1.300 hộ dân chuyên đánh bắt nguồn lợi thủy sản trên phá Tam Giang của huyện đã chấp hành nghiêm túc những quy định về đánh bắt. Các chi hội nghề cá được sự hỗ trợ, hướng dẫn của Chi cục Bảo vệ Nguồn lợi thủy sản Tỉnh về phương pháp bảo vệ, bảo tồn và tái tạo nguồn lợi thủy sản. Trong đó, đã thả một lượng lớn các loại giống thủy sản vào môi trường tự nhiên. Đồng thời, tạo điều kiện  thích hợp cho thảm thực vật, rong, cỏ... phát triển tốt, làm nguồn thức ăn và là nơi trú ẩn của các loại tôm, cá… Hiệu quả từ các Khu bảo vệ thủy sản cho cộng đồng ngư dân là hàng trăm triệu đồng sau mỗi vụ thu hoạch. Do vậy, ngư dân thôn Ngư Mỹ Thạnh xã Quảng Lợi đã thành lập đội tự quản để bảo vệ bình yên và môi trường cho phá Tam Giang, xử lý nhiều trường hợp thuyền khai thác hủy diệt thủy sản từ nơi khác đến hoạt động trên phá Tam Giang.

Theo ông Hà Văn Tuấn - Phó Chủ tịch UBND huyện, UBND huyện đã chỉ đạo các xã, thị trấn vận động bà con nhân dân thực hiện nghiêm túc các quy chế hoạt động của chi hội nghề cá đề ra trong việc bảo vệ nguồn lợi thủy sản trên đầm phá. Đối với 2 khu bảo vệ nguồn lợi thủy sản hiện có, hàng năm huyện sẽ xem xét hỗ trợ kinh phí đề tái tạo nguồn lợi thủy sản. Trong năm 2015, sẽ phối hợp với Chi cục Bảo vệ nguồn lợi thủy sản soát xét, làm thủ tục đề nghị UBND tỉnh ra quyết định công nhận khu vực bảo vệ nguồn lợi thủy sản tại xã Quảng An.

Điểm nổi bật của các khu bảo vệ nguồn lợi thủy sản là đã huy động được sức dân, xã hội hóa công tác bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản. Những nổ lực của các cấp chính quyền, của ngư dân cũng như định hướng trong thời gian tới sẽ góp phần phục hồi nguồn lợi thủy sản, giữ gìn tính đa dạng sinh học của vùng đầm phá Tam Giang, từng bước thay đổi nhận thức người dân để công tác quản lý, khai thác thủy sản bền vững dựa vào cộng đồng phát huy hiệu quả.

Công Cường