Trong những năm qua, tỉnh Thừa Thiên Huế đã lãnh đạo, chỉ đạo công tác PLHSSTH thông qua nhiều văn bản định hướng, như: Nghị quyết 10-NQ/TU, ngày 26/3/2012 Hội nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XIV về xây dựng Thừa Thiên Huế trở thành một trong những trung tâm giáo dục - đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực, chất lượng cao của khu vực và cả nước giai đoạn 2012-2015 tầm nhìn đến năm 2020; Nghị quyết chương trình hành động 21-NQ/TU, ngày 10/4/2014 của Tỉnh ủy thực hiện Nghị quyết Trung ương 8 (khoá XI) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế; Chỉ thị 35-CT/TU, ngày 19/5/2010 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng đối với công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn từ nay đến năm 2020; Kế hoạch 26-KH/TU, ngày 20/6/2012 triển khai thực hiện Chỉ thị 10-CT/TW của Bộ Chính trị về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi, củng cố kết quả phổ cập giáo dục tiểu học và trung học cơ sở, tăng cường phân luồng học sinh sau THCS và xóa mù chữ cho người lớn… Qua đó đã xác định rõ những mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp về giáo dục nói chung và công tác PLHSSTH nói riêng để các cấp, các ngành triển khai thực hiện.

Bám sát sự chỉ đạo của tỉnh, các cấp, các ngành đã coi PLHSSTH là nhiệm vụ thường xuyên, đã cụ thể hóa thông qua việc ban hành và thực hiện nhiều giải pháp quan trọng: chỉ đạo đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của xã hội về PLHSSTH; chỉ đạo ngành giáo dục tăng cường công tác hướng nghiệp trong hệ thống các trường trung học để giúp cho học sinh sớm có sự lựa chọn sau khi tốt nghiệp; không ngừng đầu tư cho hệ thống các trường trung cấp chuyên nghiệp và dạy nghề về cơ sở vật chất, trang thiết bị, đội ngũ nhà giáo dạy nghề, cán bộ quản lý; xây dựng cơ chế phối hợp hoạt động và gắn bó chặt chẽ giữa các các cơ sở đào tạo, giữa cơ sở đào tạo với cơ sở thực hành và các doanh nghiệp, đơn vị sản xuất nhằm thực hiện sự phối hợp trong quá trình tuyển sinh, đào tạo cũng như sử dụng học sinh sau khi tốt nghiệp …

Tuy vậy, cùng với tình trạng chung của cả nước, công tác PLHSSTH tỉnh ta còn gặp rất nhiều khó khăn. Tỷ lệ học sinh LSTH chưa đạt được con số hợp lý. Cụ thể, trong giai đoạn 2008-2013, học sinh tốt nghiệp THCS phân luồng theo tỷ lệ như sau: 70% vào học THPT; 5% vào học bổ túc THPT; 23% tham gia lao động sản xuất và chỉ có 2% vào học các trường trung cấp chuyên nghiệp, trung cấp nghề. Học sinh tốt nghiệp THPT, bổ túc THPT phân luồng theo tỷ lệ: 68% vào học các trường đại học, cao đẳng; 15% vào học TCCN, trung cấp nghề và cao đẳng nghề; 17% tham gia lao động sản xuất.

Những con số nêu trên xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó tâm lý khoa bảng, bằng cấp tồn tại trong xã hội được xác định là nguyên nhân sâu xa dẫn đến tình trạng trên. Nhiều phụ huynh không tính đến học lực, điều kiện gia đình mà chỉ muốn con em mình tiếp tục học THPT và học lên đại học, cao đẳng chứ không muốn vào học các TTGDTX hay TCCN, trung cấp nghề. Tâm lý chuộng bằng cấp vẫn tồn tại trong nhiều gia đình, dòng họ, thôn xóm. Nó cũng khiến cho những người có trình độ trung cấp, hoặc tốt nghiệp trường dạy nghề trên thực tế rất khó xin được việc làm. Công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, giáo viên vẫn còn lúng túng. Nội dung giáo dục hướng nghiệp trong nhà trường vẫn chưa được đổi mới. Một số trường trung cấp chuyên nghiệp và dạy nghề chưa thật sự chú trọng đến nhu cầu của xã hội trong việc mở các ngành nghề đào tạo, do đó chưa thu hút được người học…

Trước tình hình trên, thiết nghĩ, công tác PLHSSTH không chỉ khép kín trong phạm vi ngành giáo dục mà phải có sự quan tâm, chung tay góp sức của tất cả các cấp, các ngành, từ trung ương đến địa phương, sự hưởng ứng tích cực của toàn xã hội. Yêu cầu đặt ra cần tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền đối với công tác này. Chú trọng đẩy mạnh công tác truyên truyền nhằm chuyển biến, đẩy lùi, xóa bỏ tư tưởng khoa bảng trong một bộ phận phụ huynh, học sinh và nhân dân. Công tác tuyên truyền phải gắn với công tác tư vấn, hướng nghiệp trong nhà trường và ngoài xã hội. Một giải pháp quan trọng khác là các địa phương, cơ sở dạy nghề cần tiếp tục dự đoán, nắm bắt nhu cầu của xã hội đến triển khai các chương trình đào tạo nghề phù hợp. Bên cạnh đó, cần thực hiện đồng bộ các chính sách để điều tiết PLHSSTH. Đó là các chính ưu đãi, động viên, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dạy nghề; chính sách khuyến khích học sinh sau khi tốt nghiệp THCS đi vào luồng giáo dục nghề nghiệp thông qua chế độ ưu đãi về tuyển sinh, học phí…

Bích Ngọc