Thực hiện Kế hoạch 71-KH/TU, ngày 24/4/2018 của Tỉnh ủy về thực hiện Nghị quyết 21-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về công tác dân số trong tình hình mới, Ban Chỉ đạo DS - KHHGĐ của tỉnh đã tham mưu xây dựng, triển khai kế hoạch thực hiện với nhiều nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, kết quả thực hiện các hoạt động chương trình DS - KHHGĐ đạt nhiều kết quả tích cực. Bộ máy làm công tác DS - KHHGĐ từ tỉnh đến cơ sở được củng cố, kiện toàn; đội ngũ cán bộ chủ động, có tinh thần trách nhiệm cao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Nổi bật là, trong năm 2018, nhiều chỉ tiêu về DS - KHHGĐ đạt và vượt kế hoạch đề ra, như: Giảm sinh đạt 0,21 %o (vượt kế hoạch); tỷ lệ tăng tự nhiên dân số đạt 1,08% (đạt KH); tỷ lệ giới tính khi sinh là 112,6 bé trai/100 bé gái (vượt KH); tỷ lệ các cặp vợ chồng áp dụng các biện pháp tránh thai là 71,5% (đạt KH).

Công tác truyền thông dân số tiếp tục được đẩy mạnh thông qua các kênh tiếp thị xã hội và xã hội hóa. Hoạt động cung cấp dịch vụ KHHGĐ được tổ chức thường xuyên tại các cơ sở y tế, nhất là các trung tâm y tế cấp huyện, trạm y tế cấp xã, Khoa Chăm sóc sức khỏe sinh sản thuộc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, Hội KHHGĐ tỉnh, Bệnh viện Trung ương Huế… đã triển khai, đáp ứng đầy đủ dịch vụ cho khách hàng, đồng thời, lồng ghép dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản - KHHGĐ đến vùng khó khăn, vùng đông dân có mức sinh, tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên cao.

Tư vấn sàng lọc trước sinh và sơ sinh tại Trạm y tế Thủy Vân, thị xã Hương Thủy.

Hoạt động phối hợp triển khai công tác DS - KHHGĐ với các ban, ngành, đoàn thể được tiến hành đồng bộ, tích cực, góp phần nâng cao nhận thức cho các tầng lớp nhân dân, tạo sự đồng thuận và ủng hộ của cộng đồng trong việc thực hiện chính sách, chủ trương của Đảng và Nhà nước. Đặc biệt, trong năm 2018, mô hình “Xã, phường, cụm dân cư không có người sinh con thứ 3 trở lên” được triển khai tích cực, trong đó toàn tỉnh có 13 cụm dân cư 3 năm liền (2015 - 2018) và 3 cụm dân cư đạt 5 năm liền (2013 - 2018) không có người sinh con thứ 3 trở lên. Tiếp tục triển khai các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện có hiệu quả Đề án chăm sóc sức khỏe người cao tuổi giai đoạn 2017 - 2025; phòng, chống tình trạng tảo hôn trong đồng bào các dân tộc thiểu số; đẩy mạnh tư vấn sức khỏe tiền hôn nhân, đã góp phần nâng cao kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản cho vị thành niên và thanh niên tại cơ sở. Nỗ lực trong tư vấn, vận động, truyền thông về triển khai tầm soát, chẩn đoán trước sinh, sàng lọc sơ sinh nhằm nâng cao chất lượng dân số khi sinh.

Bên cạnh những kết quả đạt được, thì công tác DS - KHHGD của tỉnh vẫn đang đứng trước những khó khăn, thách thức như: tình trạng tảo hôn ở 2 huyện miền núi Nam Đông, A Lưới vẫn còn xảy ra; việc triển khai xã hội hóa phương tiện tránh thai còn hạn chế; tỷ lệ người thực hiện các dịch vụ KHHGĐ còn thấp. Tỷ lệ sinh con thứ 3 ở một số đơn vị còn cao. Công  tác truyền thông, tư vấn ở một số nơi, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa chưa thực sự hấp dẫn để thu hút đối tượng tham gia, chưa tạo được chuyển biến sâu sắc về nhận thức của người dân trong thực hiện công tác DS - KHHGĐ.

Khen thưởng cho các đơn vị thực hiện tốt mô hình cụm dân cư không có người sinh con thứ 3 trở lên.

Để khắc phục những tồn tại trên, thực hiện tốt hơn công tác DS - KHHGĐ, trong thời gian tới, cần triển khai thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau:

Thứ nhất, tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy làm công tác dân số theo hướng tinh gọn, hiệu quả. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp về công tác dân số, tạo sự đồng thuận trong xã hội, tiếp tục chuyển trong tâm chính sách từ tập trung KHHGĐ sang giải quyết các vấn đề quy mô, cơ cấu, phân bố và chất lượng dân số trong mối quan hệ hữu cơ với phát triển kinh tế - xã hội.

Thứ hai, tăng cường phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể để triển khai thực hiện đồng bộ các đề án, mô hình dân số; tập trung huy động mọi nguồn lực đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục thay đổi hành vi về DS - KHHGĐ trên các kênh truyền thông, lồng ghép các nội dung này vào các hoạt động của các đơn vị vào quy ước xây dựng cơ quan, làng, thôn, tổ văn hóa trên địa bàn toàn tỉnh. Giữ ổn định tỷ số giới tính khi sinh, đẩy mạnh việc xóa bỏ hoàn toàn tình trạng tảo hôn, nâng cao nhận thức cho nhân dân, đồng thời nâng cao chất lượng dân số đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực cho phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Thứ ba, ngành Y tế cần phối hợp các đơn vị liên quan chỉ đạo, hướng dẫn triển khai thực hiện tốt các chương trình DS - KHHGĐ trong năm 2019 và giai đoạn mới nhằm đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra. Đặc biệt chú trọng đẩy mạnh thực hiện tầm soát, chẩn đoán trước sinh, sàng lọc sơ sinh nhằm giảm thiểu tình trạng bệnh tật ở trẻ em.

Thứ tư, tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng cho cán bộ dân số các cấp đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn mới. Tiếp tục thực hiện các chế độ, chính sách đối với đội ngũ cộng tác viên ở thôn, bản, tổ dân phố. Kịp thời động viên, khen thưởng đối với các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc về công tác DS - KHHGĐ, đồng thời nhân rộng những mô hình làm tốt, tạo sự lan tỏa mạnh mẽ trong tổ chức thực hiện. 

Thanh Minh