Nuôi dưỡng năng lực IQ và EQ

- Thưa bà Nakasone Atsuko, nhiều người thắc mắc, trẻ 6 tuổi đi học mới biết đọc, vậy thì tại sao lại cần đọc sách cho trẻ từ 0 - 6 tuổi?

- Những nghiên cứu của Mỹ về khả năng phát triển của não bộ đã chỉ ra, 90% sự phát triển của não rơi vào thời kỳ 0 - 6 tuổi. Đây là thời kỳ não trẻ phát triển rất nhanh, gấp 30 lần so với người lớn. 3 tuổi não trẻ phát triển được 60%, 6 tuổi phát triển 90%. Suốt giai đoạn này, những gì trẻ nghe được, nhìn thấy, học được sẽ ảnh hưởng tới thói quen, sự tự tin và giá trị quan về sau. Ehon (sách tranh) sẽ tác động lớn đến quá trình đó.

 - Một hai năm trở lại đây, ehon không quá lạ lẫm với độc giả Việt Nam nữa, nhưng khả năng tác động của nó đến trẻ thì không phải ai cũng hiểu. Bà có thể giải thích rõ hơn?

- Ehon được chia thành IQ ehon và EQ ehon. Đối với trẻ em, năng lực cần thiết cho tương lai đương nhiên là IQ (chỉ số thông minh), tuy nhiên cơ sở để hoàn thiện và thực hành IQ lại chính là kỹ năng mềm như đặt câu hỏi chất lượng và tốc độ, kỹ năng giải quyết vấn đề, giao tiếp tốt. Đó là năng lực cảm xúc hay EQ (chỉ số cảm xúc). Như vậy, với ehon, con trẻ được nuôi dưỡng không chỉ năng lực trí tuệ mà cả chỉ số cảm xúc.

- Sự xuất hiện và phát triển ehon ở Nhật ra sao, thưa bà?

- Ở Nhật, truyện cổ, truyện dân gian bằng tranh có từ rất lâu nhưng ehon thì xuất hiện 30 năm trở lại đây. Năm 2018 thực sự trở thành cơn sốt, người ta thống kê ehon chiếm doanh thu và lượng bán ra nhiều nhất trong các thể loại sách. Sức mạnh của ehon được truyền bá tích cực cho giáo viên mầm non, phụ huynh. Khi con bước vào tiểu học, trung bình mỗi tủ sách gia đình có tới 100 - 300 cuốn ehon, thậm chí lên tới 1.500 cuốn. Có những ông bố, bà mẹ chia sẻ, họ đọc 30 - 40 cuốn ehon cho con mỗi ngày, dù con mới 2 - 3 tuổi. Một ví dụ khác rất ấn tượng, có bà mẹ đi làm toàn thời gian nhưng đọc sách ehon cho con bất cứ lúc nào rảnh rỗi, và chỉ số thông minh của bé tăng lên đáng kinh ngạc. Điều này được lý giải là quá trình nuôi dưỡng, bà mẹ đã áp dụng cho con 3 quy tắc: Sinh hoạt đúng giờ, không xem tivi và đọc sách ehon.

- Chúng ta nói nhiều về lợi ích của ehon giúp trẻ tăng khả năng tập trung, khả năng lý giải và biểu hiện cảm xúc, biểu đạt ngôn ngữ... Nhưng hiệu quả còn ở cách người lớn tương tác với trẻ qua sách nữa, thưa bà?

- Đúng vậy. Lấy ví dụ, ehon có thể giúp trẻ bình tâm khi chúng cãi nhau, bằng cách phụ huynh, thầy cô chọn đọc cho chúng nghe chủ đề hướng dẫn làm lành với bạn. Hay một đứa trẻ nhìn bông hoa, bố mẹ nói rằng hoa này đẹp lắm, vậy con sẽ hiểu thế nào là đẹp. Trong quá trình đọc, chỉ cần người lớn khen một câu, đứa trẻ sẽ tự tin khẳng định bản thân hơn. Cứ thế, qua chủ đề ehon khác nhau, người lớn có thể hiểu được trẻ đang hứng thú với cái gì, cần chú trọng điều gì...

Ehon kích thích trẻ khám phá thế giới thông qua ngôn từ và hình ảnh hấp dẫn

Tạo tương lai phong phú

- Nói về cá nhân một chút, điều gì thôi thúc bà từ bỏ công việc 22 năm ở một hãng hàng không, để đi giảng dạy về ehon tại nhiều trường tiểu học, mầm non trên khắp nước Nhật và bây giờ tại nhiều quốc gia?

- Tôi khởi đầu việc thực hành nuôi dạy con bằng ehon để cân bằng công việc và cuộc sống, rồi sưu tầm, nghiên cứu và sở hữu 1.500 cuốn sách tranh. Năm 2017, tôi quyết định từ bỏ công việc hàng không, thành lập Hiệp hội Hướng dẫn sách tranh. Chỉ sau một năm, Hiệp hội thu hút trên 100 giáo viên, giảng viên tham gia hướng dẫn ehon trên khắp Nhật Bản và Đức. Hơn 5.000 người đã tham gia các khóa học của Hiệp hội, trong đó có nhiều giáo viên mầm non. Động lực lớn nhất là tạo ra một tương lai phong phú thông qua ehon để ai cũng được tỏa sáng.

- Điều gì khiến bà tin rằng ehon thu hút đến thế?

- Tôi nhận ra sách ehon với bất kể ngôn ngữ gì cũng hấp dẫn trẻ, không kể ehon Nhật Bản hay sách tranh của Mỹ, Anh... Cách đây vài hôm, tôi đến thăm một trường mẫu giáo ở Hà Nội và bắt gặp những đứa trẻ 3 tuổi đang say đọc cuốn ehon tiếng Nhật. Trẻ chỉ tập trung khi chúng vui vẻ thôi và ehon giúp chúng vui vẻ.

- Theo bà, có thể phổ biến ehon ở các gia đình, trường mầm non ở Việt Nam không?

- Khi tôi đọc 10 cuốn ehon liền, các con đều thích và muốn được đọc lại. Tôi tham quan một số hiệu sách và thấy Việt Nam cũng rất quan tâm tới sách cho trẻ. Tôi nghĩ đất nước các bạn hoàn toàn có thể áp dụng việc đọc sách tranh trong gia đình, trường mầm non, thậm chí lên tới tiểu học.

- Việt Nam có thể học gì từ Nhật Bản trong việc áp dụng đọc sách tranh cho trẻ?

- Có nhiều nguyên nhân khiến sách tranh chưa đến được với trẻ, nhưng nguyên nhân chính là mọi người chưa hiểu hết giá trị mà sách tranh mang lại. Tôi cho rằng, Việt Nam nên bắt đầu từ thầy cô đọc sách tranh cho trẻ, cũng như đưa thông tin về ích lợi của hoạt động đó tới phụ huynh. Đó là cách chúng tôi đã làm từ lâu. Hoạt động đọc ehon được coi là đương nhiên và được Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao; Khoa học và Công nghệ khuyến khích. Thường mỗi buổi sáng trước khi giờ học bắt đầu sẽ có thời gian đọc sách, do giáo viên hoặc nhà trường mời những người sống gần đó đến đọc cho trẻ. Bởi vì chúng tôi tin rằng, đọc ehon là cho trẻ môi trường để trưởng thành, và một trái tim, một tương lai phong phú sẽ được mở ra.

- Xin cảm ơn bà!

daibieunhandan.vn