Phát biểu tại phiên thảo luận ở hội trường về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội và ngân sách nhà nước năm 2019 sáng 30/10, đại biểu Quốc hội Dương Xuân Hòa (Lạng Sơn) đã đề cập, làm rõ những kết quả đạt được cũng như những khó khăn về công tác y tế tuyến cơ sở.

53/63 tỉnh, thành phố đã sắp xếp lại cơ sở y tế dự phòng tuyến tỉnh

Theo đại biểu Dương Xuân Hòa, năm 2019, cả nước có 53/63 tỉnh, thành phố đã sắp xếp lại các cơ sở y tế dự phòng tuyến tỉnh thành Trung tâm Kiểm soát bệnh tật. Có 555/713 huyện đã hợp nhất Trung tâm y tế và Bệnh viện huyện thành Trung tâm Y tế đa chức năng, trực tiếp quản lý trạm y tế xã, góp phần tinh gọn đầu mối, giảm số lượng người làm việc ở các bộ phận quản lý, nâng cao hiệu quả hoạt động ở đơn vị.

Cùng với đó, xây dựng và thực hiện mô hình 26 trạm y tế xã điểm theo nguyên lý y học gia đình đang triển khai nhân rộng trên toàn quốc. Phát triển mô hình phòng khám bác sĩ gia đình ở những nơi có điều kiện tốt. Rất nhiều trạm y tế cơ sở đã làm tốt công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu, theo dõi, quản lý và điều trị một số bệnh không lây nhiễm và công tác lập hồ sơ sức khỏe cá nhân.

Thực hiện nhiều giải pháp phát triển y học cổ truyền, kết hợp y học cổ truyền với y học hiện đại trong dự phòng và khám chữa bệnh cho nhân dân. Công tác phòng, chống dịch bệnh được kiểm soát, không để bùng phát, lan rộng, triển khai đồng bộ hệ thống quản lý tiêm chủng tới tất cả các điểm tiêm chủng. Tăng cường quản lý môi trường y tế, vệ sinh môi trường, phòng chống bệnh nghề nghiệp, tai nạn thương tích, y tế học đường… đã được quan tâm triển khai thực hiện.

Tuy nhiên, đại biểu Dương Xuân Hòa cho rằng, so với yêu cầu nhiệm vụ thì hoạt động của tuyến y tế cơ sở vẫn còn khó khăn.

Theo Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội nêu rõ, có sự chênh lệch lớn về chất lượng khám chữa bệnh giữa các tuyến, các vùng. Mạng lưới y tế cơ sở tuy rộng khắp nhưng hiệu quả hoạt động chưa cao. Tình trạng quá tải tuyến trên vẫn là vướng mắc lớn của ngành y tế trong nhiều năm.

Từ thực tế hoạt động tại cơ sở,  đại biểu thấy rằng có nhiều khó khăn cần được các cấp, các ngành tiếp tục quan tâm, xử lý.

 Một là, cơ sở hạ tầng, trang thiết bị y tế không đồng đều. Ước tính cả nước hiện còn khoảng 35% số trạm y tế xã cần được đầu tư, chủ yếu là vùng dân tộc thiểu số và miền núi chiếm tỷ lệ khoảng 31%. Nhiều xã chưa có trạm y tế phải đi mượn cơ sở khác hoặc xã có trạm nhưng bị xuống cấp, hư hỏng nặng. Trang thiết bị phục vụ khám, chữa bệnh được trang bị từ nhiều nguồn, nhiều thời điểm khác nhau nên thiếu tính đồng bộ, tương thích.

Hai là, chất lượng nguồn nhân lực còn có mặt hạn chế, có xu hướng bác sĩ có trình độ, năng lực chuyên môn chưa thực sự yên tâm làm việc tại tuyến y tế cơ sở mà muốn làm việc ở tuyến trên. Đội ngũ cộng tác viên y tế thôn bản còn có mặt hạn chế, chất lượng, hiệu quả hoạt động chưa cao, người dân chưa thực sự tin tưởng về chất lượng khám, chữa bệnh ban đầu tại tuyến y tế cơ sở, chưa bảo đảm tính sẵn có và tính tiếp cận, các thuốc thiết yếu phục vụ tại tuyến cơ sở. Công tác theo dõi, quản lý, chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi, người khuyết tật còn có mặt thực hiện chưa tốt.

Mặt khác số người được cấp thẻ bảo hiểm y tế ở các xã tuy đạt tỷ lệ cao nhưng số người khám, chữa bệnnh được thụ hưởng các dịch vụ, mức chi trả bình quân trên thẻ bảo hiểm y tế đạt thấp. Đồng thời với cơ chế hoạt động như hiện nay chưa tạo được động lực để trạm y tế xã phát triển, phát huy nội lực và tính chủ động để thực hiện vai trò khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế.

Ba là, công tác thông tin giáo dục truyền thông tuy đã có nhiều cố gắng, song các hoạt động truyền thông chưa thực sự phong phú, đa dạng, hấp dẫn để nhân dân thực sự tự giác thực hiện phòng nâng cao sức khỏe.

3 kiến nghị cho công tác y tế cơ sở

Từ thực tế khó khăn nêu trên, đại biểu Dương Xuân Hòa kiến nghị nghiên cứu bổ sung để hoàn thiện hành lang pháp lý về y tế cơ sở và chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân, nhằm bảo đảm thực hiện được mục tiêu, nhiệm vụ đó là đáp ứng các dịch vụ y tế cơ bản của người dân ngay tại nơi cư trú, góp phần khắc phục cơ bản tình trạng quá tải của bệnh viện tuyến trên, xem xét, đổi mới cơ chế tài chính cho y tế cơ sở để bảo đảm đầu tư cơ sở vật chất, đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, có chính sách thu hút, tăng cường năng lực toàn diện cho tuyến y tế cơ sở.

Kiến nghị thứ hai đó là tiếp tục đổi mới công tác truyền thông, giáo dục sức khỏe với các nội dung chính, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cho nhân dân, kiến thức, kỹ năng về y tế dự phòng, dân số, an toàn vệ sinh thực phẩm, quyền và nghĩa vụ của công dân trong công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhằm thay đổi hành vi thực hiện lối sống lành mạnh cũng như khuyến khích người dân tin tưởng và sử dụng dịch vụ y tế tuyến cơ sở, tăng cường công tác y tế dự phòng, có giải pháp cụ thể, quan tâm chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi, người khuyết tật. Kết hợp y học cổ truyền với y học hiện đại trong khám, chữa bệnh ban đầu cho Nhân dân.

Kiến nghị cuối cùng đó là, làm tốt công tác kiểm tra, giám sát và hướng dẫn trong việc chấp hành pháp luật về bảo vệ, chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân, bảo đảm mọi người có quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe bình đẳng trong việc sử dụng các dịch vụ y tế và có nghĩa vụ thực hiện các quy định về phòng bệnh, khám bệnh, chữa bệnh./. (dangcongsan.vn)