Kết thúc 8 năm trung dung

7 giờ sáng (theo giờ địa phương), ngày 25.10, cử tri Ba Lan đã tới các điểm bỏ phiếu để bầu các nghị sĩ khóa mới. Trước và trong thời gian bỏ phiếu, các cuộc thăm dò dư luận cho thấy, đảng Luật pháp và Công lý (PiS) sẽ giành từ 32 - 40% phiếu bầu của cử tri cả nước và có khả năng liên minh với một đảng nhỏ hơn như đảng Nông dân Ba Lan (PSL) để thành lập Chính phủ mới. Tuy nhiên, điều bất ngờ là đảng Luật pháp và Công lý lại hội đủ đa số phiếu để tự thành lập Chính phủ riêng. Dưới sự lãnh đạo của Jaroslaw Kacynski, người anh em song sinh của cố Tổng thống Ba Lan Lech Kacyznski, đảng Luật pháp và Công lý đã giành 39,1% số phiếu bầu (tương đương với 242 trên tổng số 460 ghế tại Hạ viện) vượt xa đảng Cương lĩnh công dân (PO), cầm quyền ở Ba Lan suốt 8 năm qua, đạt 23,4% phiếu bầu. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử nền dân chủ Ba Lan, có duy nhất một đảng hội đủ đa số phiếu để thành lập Chính phủ đơn đảng.

Trong suốt thời gian cầm quyền,POđã duy trì nền kinh tế dưới sự chỉ đạo khá thận trọng, chủ yếu nhờ vào viện trợ của EU. Tuy nhiên, điều đó đã không giúp Ba Lan thoát khỏi tình trạng nghèo đói và trì trệ trong các hoạt động giao thương. Nền kinh tế nước này đã có những tăng trưởng sau khi gia nhập Liên minh châu Âu (EU) năm 2004 nhưng sự tăng trưởng này vẫn không làm hài lòng cử tri Ba Lan.

Trong khi đó, PiS với chủ trương hoài nghi châu Âu lại đưa ra những hứa hẹn về thành công kinh tế, giảm tuổi về hưu, tăng thuế đối với các ngân hàng nước ngoài và chi nhiều hơn phúc lợi xã hội cho người nghèo. Đảng này từng tuyên bố, một trong những việc đầu tiên sau khi giành chiến thắng là sửa đổi Dự thảo Ngân sách cho năm 2016 tới. Điều này sẽ dẫn đến một loạt thay đổi liên quan đến chính sách kinh tế của Ba Lan. Bên cạnh đó, đảng Luật pháp và Công lý cũng sẽ tập trung bảo vệ ngành công nghiệp của Ba Lan, trong đó có ngành than khoáng sản.

Khủng hoảng nhập cư - nhân tố thuận lợi

Một trong những nhân tố quan trọng mang lại cho PiS sự ủng hộ của cử tri Ba Lan là tư tưởng cứng rắn liên quan đến cuộc khủng hoảng nhập cư ở châu Âu. Là một nước thuộc EU, Ba Lan cũng phải chịu hạn mức tiếp nhận người nhập cư như các quốc gia thành viên khác.

Đối mặt với hơn 600.000 người tị nạn, chủ yếu từ Trung Đông và Bắc Phi (tính từ tháng Giêng năm nay), EU đã yêu cầu các nước thành viên chia sẻ gánh nặng một cách đồng đều. Chính phủ của Thủ tướng Ewa Kopacz cũng đã có động thái từ chối hạn ngạch phân bổ đồng đều, yêu cầu EU phân bổ người nhập cư theo khả năng của từng quốc gia. Tuy nhiên, dưới áp lực của EU, Chính phủ của đảng PO đã phải chấp thuận tiếp nhận 7.000 người tị nạn, điều khiến cử tri nước này bất bình.

Nhiều người Ba Lan lo ngại cuộc khủng hoảng nhập cư sẽ mang tới các bệnh dịch, tệ nạn và bất ổn xã hội. Đặc biệt, người Ba Lan lo ngại việc phần lớn những người tị nạn này hầu hết là người Hồi giáo, trong khi Ba Lan theo Công giáo có thể dẫn đến những mâu thuẫn về sắc tộc, tôn giáo - mầm mống dẫn đến bất ổn xã hội.

Khác với đảng Mặt trận dân chủ, ứng viên sáng giá nhất cho vị trí tân Thủ tướng Ba Lan Beata Szydlo, 52 tuổi thuộc đảng PiS là một trong những tiếng nói cứng rắn trong vấn đề nhập cư. Bà cũng là người lên án mạnh mẽ kế hoạch của Đức về việc mở cửa tiếp nhận người tị nạn vào châu Âu. Tháng trước, bà Szydlo cũng đã từng đưa ra các cuộc vận động phản đối yêu cầu của EU, buộc các nước thành viên tham gia tiếp nhận người tị nạn. Phát biểu trong một cuộc vận động, bà Szydlo khẳng định, mối ưu tiên lớn nhất của đảng PiS là an toàn và an ninh cho công dân Ba Lan. Đánh trúng tâm lý bức xúc của cử tri trước việc Chính quyền của PO chấp thuận tiếp nhận 7.000 người nhập cư, các ứng cử viên của PiS đã đưa ra quan điểm cứng rắn hơn về vấn đề này; đồng thời tập trung khai thác khía cạnh tình cảm dân tộc để giành phần thắng.

Người đại biểu nhân dân