Biện pháp phòng ngừa

Để bảo đảm cho sự phát triển của quốc đảo có nguồn tài nguyên nghèo nàn, các nhà lãnh đạo Nhật Bản đã không ngừng nâng cao tiềm lực quân sự, sửa đổi Hiến pháp hòa bình, tham gia và tăng cường ảnh hưởng tại những khu vực trọng yếu cũng như các tuyến đường thương mại quốc tế quan trọng. Mục tiên chiến lược của Nhật Bản là bảo vệ lợi ích ở bên ngoài một cách tích cực và chủ động hơn.

Trong bối cảnh như vậy, khả năng đối đầu quân sự của Nhật Bản ở trong lãnh thổ đất liền là không cao, song khả năng xảy ra đối đầu quân sự, thậm chí xung đột ở các khu vực tranh chấp trên biển và điểm nóng trên thế giới ngày càng lớn. Ngoài ra, tăng cường sự hiện diện quân sự tại khu vực Biển Đông cũng góp phần thúc đẩy xây dựng năng lực và sức mạnh của Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản. Hiện nay, bằng sự nỗ lực của chính quyền Abe, Nhật Bản đã có được quyền phòng vệ tập thể, theo đó, không gian phối hợp với Mỹ sử dụng vũ lực được mở rộng.

Còn chưa đầy 2 tháng nữa cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ sẽ diễn ra, dù ai đắc cử thì Nhật Bản cũng cần bảo đảm sự thay đổi trong chính sách “xoay trục sang châu Á” của chính quyền mới ở Washington ở mức thấp nhất. Biện pháp phòng ngừa hiệu quả chính là Nhật Bản trực tiếp tham gia, có sự gắn kết chung về lợi ích nhằm ràng buộc Mỹ cũng như đồng minh của Mỹ là Australia cam kết tiếp tục can dự vào khu vực châu Á -Thái Bình Dương trong tương lai, nhằm đối phó với những thách thức mà Trung Quốc, Nga và Triều Tiên có thể tạo ra cho khu vực.    

Theo Chủ tịch Sáng kiến Tái thiết Nhật Bản Yoichi Funabashi và Giáo sư Quan hệ Quốc tế thuộc Đại học Yonsei của Hàn Quốc Chung Min Lee, cả thế giới đang theo dõi cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ với tâm trạng bất an. Các đồng minh của Mỹ như Nhật Bản và Hàn Quốc đang đặc biệt lo ngại trước viễn cảnh Mỹ rút khỏi châu Á để “đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại” như ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa Donald Trump tuyên bố. Việc Mỹ rút lui khỏi châu Á sẽ không chỉ làm ảnh hưởng tới an ninh khu vực mà còn làm suy yếu nghiêm trọng sức mạnh của Mỹ.

Trong bối cảnh hiện nay, dù ông Trump có thất bại hay không thì Nhật Bản cũng cần chuẩn bị cho những ảnh hưởng lâu dài do chiến dịch tranh cử Tổng thống của tỷ phú Trump gây ra. Tokyo cần tăng cường hợp tác, tiếp xúc cấp cao giữa hai nước, đồng thời chứng minh cho giới chiến lược của Mỹ thấy chính sách “America First” (Nước Mỹ trên hết) của ông Trump sẽ là thất bại khủng khiếp đối với Mỹ, các đồng minh thân cận và toàn thế giới.

Củng cố vị thế tại châu Á - Thái Bình Dương

Thông qua việc can dự vào vấn đề Biển Đông, Nhật Bản muốn tranh thủ xây dựng lại hình ảnh cũng như tăng cường ảnh hưởng ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương, đồng thời kiềm chế và làm suy yếu ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực. Về tương quan lực lượng quân sự, cũng giống như Mỹ, Nhật Bản tin rằng lực lượng hải quân và không quân của họ, bất luận về phương diện thiết bị công nghệ, chất lượng quân nhân, kinh nghiệm tác chiến thực tế đều hơn nhiều so với Trung Quốc. Một khi xảy ra xung đột với Trung Quốc, chắc chắn họ sẽ có cơ hội chiến thắng lớn hơn.   

Bất kể sự cảnh báo của Trung Quốc, Nhật Bản vẫn khẳng định sẽ tiếp tục can dự trực tiếp vào vấn đề Biển Đông. Tất nhiên, Nhật Bản đã khai thác điểm yếu của Trung Quốc. Bắc Kinh luôn tuyên bố rằng sẽ bảo đảm tự do hàng hải ở Biển Đông, do vậy Trung Quốc dường như không có cơ sở để phản đối mạnh mẽ khi Nhật Bản tuần tra ở vùng biển này. Giới chức Nhật Bản cho rằng, những hành động nguy hiểm của Trung Quốc trên Biển Đông có thể dẫn đến hậu quả ngoài dự tính. Lo ngại này khiến Nhật phải gia tăng khả năng quốc phòng và hợp tác với các nước trong khu vực. Nhìn từ Tokyo, can dự vào vấn đề Biển Đông sẽ tạo cảm giác tăng cường sự tồn tại của nước này trong các hoạt động an ninh khu vực. Nhật Bản muốn thông qua hành động tuần tra chung tăng cường quan hệ đồng minh với Mỹ.

Làm thế nào để kiềm chế một Trung Quốc đang lên là vấn đề nghiêm túc đối với khu vực Đông Á và châu Á - Thái Bình Dương. Tất cả các nước trong khu vực đang theo dõi sát động thái của Trung Quốc. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là họ có thể dễ dàng đến với nhau để ngăn chặn hoặc đối phó với Trung Quốc. Đối với Nhật Bản, các thể chế đa phương không nên chỉ được sử dụng để đối phó với một Trung Quốc đang nổi lên, mà còn giúp tạo ra trật tự hòa bình và ổn định khu vực.

Đại biểu nhân dân