Thủ tướng Anh ngày 10-11 gửi tới Chủ tịch Hội đồng châu Âu (EC) Đô-nan Tu-xcơ (Donald Tusk) bản kiến nghị cải cách Liên minh châu Âu (EU) gồm 4 điểm, theo Roi-tơ.

Vấn đề đầu tiên mà Thủ tướng Ca-mơ-rôn đưa ra là "bảo vệ thị trường chung cho Anh và các nước thành viên EU khác nằm ngoài Khu vực sử dụng đồng tiền chung châu Âu (Eurozone)" - một chính sách đòi hỏi thay đổi hiệp định nhưng nhận được sự ủng hộ nhất định ở Đức, Pháp và I-ta-li-a. Vấn đề thứ hai là tăng tính cạnh tranh trên toàn EU, trong đó có biện pháp cắt giảm chi phí kinh doanh. Vấn đề thứ ba, Thủ tướng Ca-mơ-rôn cho rằng cần tăng cường vai trò của quốc hội các nước thành viên trong quá trình xây dựng luật tại Nghị viện châu Âu (EP). Nội dung cuối trong kiến nghị cải cách nói trên là hạn chế tiếp cận thanh toán phúc lợi xã hội cho lao động nhập cư. Đây cũng là vấn đề mà nhà lãnh đạo Anh thừa nhận là khó khăn nhất và có khả năng vấp phải sự phản đối gay gắt từ Ba Lan cùng các nước thành viên EU khác ở Đông Âu.

“Sẽ có những người ở nước này hoặc nước kia trong EU nói rằng, Anh đang đòi hỏi EU phải thực hiện một “nhiệm vụ bất khả thi”, tuy nhiên tôi không bao giờ tin vào điều này”, ông Ca-mơ-rôn nói hôm 10-11. Thủ tướng Anh khẳng định, ông thích ở lại một EU đã tiến hành cải tổ hơn, nhưng ông cũng muốn qua tuyên bố này gửi lời cảnh báo mạnh mẽ nhất đến EU rằng, Anh sẽ rời khỏi khối nếu lãnh đạo các nước khác không chấp thuận đòi hỏi của Anh.

Trước đó, hôm 9-11, Ngoại trưởng Anh Ph.Ham-mân (Philip Hammond) cũng tuyên bố rằng EU cần phải cải cách nếu muốn Anh ở lại sau cuộc trưng cầu ý dân dự kiến cuối năm 2017. Ngoại trưởng Ham-mân cho biết: “Nếu các đối tác của Anh trong Liên minh châu Âu phớt lờ yêu cầu cải cách, Anh sẽ ra đi với vị trí nền kinh tế lớn thứ 5 trên thế giới”. 

Bức thư của Thủ tướng Anh sẽ đánh dấu việc Anh và các nhà lãnh đạo EU tái khởi động một cuộc đàm phán trước khi bước vào Hội nghị Thượng đỉnh châu Âu vào tháng 12 tới. “EU đã nhiều lần phải giải quyết những vấn đề cực kỳ khó khăn và họ có thể đối mặt với thách thức như thế này. Chúng ta hãy chung tay làm điều này”, ông Ca-mơ-rôn nói.

Theo kế hoạch, kiến nghị của Anh sẽ được gửi tới 27 nước thành viên còn lại trong EU. Quá trình đàm phán giữa Luân Đôn với liên minh này sẽ dựa vào các nội dung nói trên. Nếu hai bên không đạt được thỏa thuận trong tháng 12 tới, Chủ tịch EC Đ.Tu-xcơ có thể triệu tập một hội nghị thượng đỉnh đặc biệt vào đầu năm 2016 để kết thúc vấn đề, tạo điều kiện cho Thủ tướng Anh có thể tiến hành cuộc trưng cầu ý dân về vị thế thành viên của Anh trong EU trong khoảng thời gian từ tháng 6 đến tháng 9-2016.

Việc Thủ tướng Anh trình bản kiến nghị trên được nhìn nhận như một động thái "bước ngoặt" sau khi giới lãnh đạo EU từng hối thúc ông Ca-mơ-rôn nêu chi tiết các yêu cầu cải cách để làm cơ sở đàm phán. Tuy nhiên, các quan chức cấp cao lo ngại rằng việc này có thể châm ngòi cho làn sóng "đòi hỏi" từ các nước EU khác, từ đó làm phức tạp thêm tiến trình đàm phán với Anh.

Về phía EU, câu hỏi đặt ra là liệu các nhà lãnh đạo khối này có đưa ra một nhượng bộ nào không, trong bối cảnh Anh vẫn là nền kinh tế lớn và quan trọng hàng đầu trong EU và việc Anh ra khỏi EU là một kịch bản rất tồi tệ. Giới phân tích cảnh báo, quyết định rời EU của Anh có thể đẩy liên minh này đi đến chỗ sụp đổ. Trong khi đó, các nhà lập pháp Đức cũng đưa ra lời cảnh cáo mạnh mẽ về hậu quả nếu nước Anh rời Liên minh châu Âu. Quốc hội Đức nói rằng nếu nước Anh rời EU thì điều đó sẽ đem lại thảm họa cho nền kinh tế khối.

Theo các chuyên gia, có thể dàn xếp được những thỏa hiệp trong tất cả các lĩnh vực, ngoại trừ vấn đề người di cư. X.Bút (S.Booth), đồng giám đốc Cơ quan tư vấn Open Europe nói: “Ở Anh, đây là một trong những vấn đề then chốt mà công chúng đang quan tâm”.

Trong khi đó, nếu rời khỏi EU, Anh cũng sẽ thua thiệt không kém, đặc biệt là về kinh tế. Thủ tướng Hà Lan Mắc Rút-tơ (Mark Rutte) cảnh báo việc rời khỏi EU sẽ biến Anh thành "một nền kinh tế tầm trung lửng lơ giữa Đại Tây Dương, chẳng ở châu Mỹ hay châu Âu" và việc này sẽ "giết chết Trung tâm tài chính Luân Đôn".

Trước đó, Thủ tướng Ca-mơ-rôn cam kết tiến hành trưng cầu ý dân trước cuối năm 2017 để cử tri "xứ sở sương mù" quyết định việc nước này nên tiếp tục ở lại hay rời khỏi EU. Giới quan sát nhận định, dù không loại trừ khả năng Anh sẽ ra đi nếu tiến trình đàm phán sắp tới không mang lại kết quả mà Luân Đôn mong muốn, nhưng ông Ca-mơ-rôn dường như đi theo hướng vận động ủng hộ nước Anh ở lại trong một EU đã cải cách. Trong vài tuần qua, ông Ca-mơ-rôn đã liên tục trấn an những người muốn rời khỏi EU và vạch ra những lợi ích của Anh khi ở lại một EU đã được cải tổ. Các cuộc thăm dò dư luận tại Anh cũng cho thấy đa số người dân nước này không muốn rời khỏi EU.

QĐND