Tổng thống Mỹ D.Trump. (Ảnh: vox.com) 

Phát biểu tại thành phố Yuma, bang Arizona, ngày 18/8, ông D.Trump cho biết: “Tôi đã hủy đối thoại với Trung Quốc…Tôi không muốn đối thoại với Trung Quốc vào lúc này”.

Đề cập tới khả năng Mỹ rút khỏi bản thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 với Trung Quốc, ông D.Trump cho biết: “Chúng ta sẽ nghe ngóng những điều xảy ra tiếp theo”. Trên thực tế, việc chấm dứt thỏa thuận sẽ cần tới một thông báo bằng văn bản và có hiệu lực trong 60 ngày kế tiếp, trừ khi cả Mỹ và Trung Quốc đưa ra một thời điểm khác.

Theo tinh thần của bản thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 có hiệu lực từ tháng 2/2020, Mỹ và Trung Quốc cần tiến hành đối thoại 6 tháng 1 lần để đánh giá việc thực thi thỏa thuận. Dự kiến, Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc sẽ họp trực tuyến với Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer và Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin, song sự kiện này đã bị hoãn vô thời hạn sau chỉ thị của ông D.Trump. Trong một thông báo đưa ra vào tuần trước, người đứng đầu Nhà trắng đánh giá bản thỏa thuận thương mại Mỹ - Trung đang được thực hiện “rất tốt”, song không nêu chi tiết.

Cho tới nay, cả phía Mỹ và Trung Quốc đều không đưa ra thông báo chính thức về các cuộc đối thoại này. Tuy nhiên, theo tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng thì cuộc họp dự kiến diễn ra vào ngày 15/8. Trước đó, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên cũng đã tiết lộ rằng, thông tin về các cuộc đối thoại cấp cao sẽ được công bố theo đúng lộ trình.

Trung Quốc đã hành động, song chưa đủ để đáp ứng cam kết thương mại với Mỹ?

Hiện Trung Quốc đang trong tiến trình thực hiện những thay đổi cơ cấu mà nước này đã cam kết, trong đó gồm các vấn đề liên quan tới bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Trong thời gian trở lại đây, Trung Quốc đã có động thái tăng cường thu mua hàng hóa từ phía Mỹ, trong đó phải kể tới thương vụ nhập khẩu lượng cao lương kỷ lục lên tới 32 triệu giạ vào tuần trước. Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp Trung Quốc cũng vừa thông báo về việc đã mua 126.000 tấn đậu nành từ Mỹ vào tuần trước.

Tuy nhiên, các chuyên gia thương mại cho rằng, Trung Quốc vẫn “đi chậm hơn tốc độ cần thiết” để đáp ứng cam kết về mức nhập khẩu hàng hóa trong bản thỏa thuận thương mại với Mỹ. Thậm chí điều này còn được dự báo là “không có cơ hội” trở thành hiện thực, trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang bị chao đảo bởi đại dịch COVID-19. Trong khi đó, những căng thẳng trong quan hệ Mỹ - Trung, kéo theo nguy cơ sụp đổ của bản thỏa thuận thương mại giữa hai nền kinh tế nhất, nhì thế giới đang làm dấy lên những lo ngại về sự quay trở lại của cuộc chiến thuế quan theo kiểu “ăn miếng trả miếng”, gây tổn hại đến hoạt động thương mại và các công ty trên toàn thế giới.

Phát biểu trên kênh truyền hình Bloomberg, Phó chủ tịch cấp cao phụ trách khu vực châu Á thuộc Phòng Thương mại Mỹ - ông Charles Freeman đánh giá: “Thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 là một điểm sáng trong quan hệ Trung - Mỹ.” Theo cảnh báo của chuyên gia này thì việc hủy bỏ hoàn toàn thỏa thuận sẽ là điều tồi tệ.

Nhà nghiên cứu Mei Xinyu của một tổ chức tư vấn thuộc Bộ Thương mại Trung Quốc cho rằng, các biện pháp trừng phạt gần đây mà Mỹ nhằm vào các công ty của Trung Quốc dường như đã tác động đến các cuộc đối thoại. Bên cạnh đó, chuyên gia này cũng tỏ ý hoài nghi về triển vọng thúc đẩy tiến trình đàm phán Mỹ - Trung, trong trường hợp Washington tiếp tục có động thái “tạo ra những vấn đề mới”.

Thực tế cho thấy, ngay cả khi Trung Quốc có thể mua lượng đậu tương, ngô hoặc thịt lợn theo đúng như cam kết về nông nghiệp với Mỹ, thì nước này cũng khó có khả năng nhập khẩu đủ lượng dầu mỏ và khí đốt để đáp ứng những cam kết trong lĩnh vực năng lượng. Chưa kể đến sự gián đoạn của các hoạt động du lịch trên quy mô toàn cầu không chỉ tác động đến nhu cầu của Trung Quốc trong việc mua thêm các máy bay từ Mỹ, mà còn khiến cho hàng trăm nghìn công dân Trung Quốc không thể đến Mỹ phục vụ cho các mục tiêu học tập hay du lịch. Điều này đã kéo theo sự suy giảm trong lĩnh vực xuất khẩu dịch vụ của Mỹ./.

ĐCSVN