Kinh tế là nguyên nhân lớn nhất khiến cựu Thủ tướng Tony Abbott ngã ngựa và cũng là thách thức lớn nhất cho ông Turnbull. Trong nhóm các nước phát triển,Australiagiữ kỷ lục chưa bị đánh bại: 24 năm liên tiếp không suy thoái. Tuy nhiên, kỷ lục này sắp chấm dứt và nhiều khả năng sẽ xảy ra dưới thời ông Turnbull. Quý II năm nay, tốc độ tăng trưởng GDP có điều chỉnh, lạm phát củaAustraliatụt xuống còn 0,2%. 

Kết quả trên dù đáng buồn nhưng là một hệ lụy cả quãng thời gian dài phát triển không bền vững.Australialà nước xuất siêu, trong đó khoáng sản xuất khẩu chiếm tới 55% kim ngạch. So với đỉnh điểm năm 2011, giá khoáng sản đã giảm 55%, theo thống kê của Ngân hàng Dự trữAustralia. Thêm vào đó, Trung Quốc, đối tác lớn nhất của “đất nước chuột túi”, đang điều chỉnh lại sản xuất dẫn tới giảm dần nhu cầu nhập khẩu nguyên liệu thô. Kim ngạch xuất khẩu giảm mạnh làm thâm hụt đáng kể nguồn thu thuế.

Tiếc rằng khi nguồn tiền từ xuất khẩu còn đổ về, cả người dân và Chính phủAustraliađều không có thói quen tiết kiệm. Hiện, tỷ lệ nợ trên thu nhập của hộ gia đình ở nước này trung bình là 154%, cao gấp 3 lần so với thời kỳ suy thoái năm 1991. Theo nghiên cứu của Viện Grattan, trong nguồn thu từ khoáng sản tăng giá, Chính phủ chỉ tiết kiệm được 1 trên 19 đồng. 18 đồng còn lại trao cho người dân dưới dạng miễn và cắt giảm thuế, hoặc chi tiêu cho mục đích khác. Canberra cũng mạnh tay vay mượn, dẫn đến khối nợ nước ngoài khổng lồ gần 1.000 tỷ AUD mức cao nhất trong số các nước phát triển, theo báo cáo của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF). Thách thức ở chỗ, những biện pháp thường dùng để thúc đẩy tăng trưởng không còn. Lãi suất hiện đã ở mức thấp kỷ lục là 2,25%. So với năm 1997, giá nhà đất đã tăng 390%. Việc Ngân hàng Dự trữ giảm lãi suất càng khiến giá trị thế chấp giảm mạnh, gia tăng đáng kể nguy cơ vỡ bong bóng nhà đất. Có nghĩa là nền kinh tế cần những giải pháp thực sự có tính chất dài hạn thay vì chỉ đơn giản là hạ lãi suất hay bơm thêm tiền.

Một đặc trưng của chính trườngAustralialà cử tri thay đổi ý kiến rất nhanh, nên các chính khách cần phải rất thận trọng với cam kết của mình, nếu không muốn làm mất lòng cử tri. Tuy nhiên, ông Turnbull đã vấp ngay lỗi này, dù mới bắt đầu nhiệm kỳ được vài ngày. Trong phiên chất vấn đầu tiên sau khi tuyên thệ nhậm chức, ông Turnbull đã thay đổi 2 trong số những quan điểm làm nên uy tín của mình, đó là chính sách chống biến đổi khí hậu và hôn nhân đồng giới. Trước là người công khai chỉ trích kế hoạch Hành động trực tiếp về biến đổi khí hậu của liên minh cầm quyền, giờ ông Turnbull tuyên bố “miễn là khí thải được cắt giảm”. Còn về hôn nhân đồng giới, thay vì tổ chức bỏ phiếu ngay về vấn đề này, ông Turnbull xác nhận sẽ cho trưng cầu ý dân nếu đảng Tự do giành chiến thắng trong buộc bầu cử tới.

Trong khi đó, Công đảng đối lập đang xoáy sâu vào những lần từ bỏ quan điểm như thế để hạ thấp sự ủng hộ dành cho tân Thủ tướng. Không lâu sau khi ông Turnbull nhậm chức, Công đảng cho đăng đoạn video tuyên truyền trích dẫn bài trả lời phỏng vấn của tân Thủ tướng từ năm 2014, trong đó ông tuyên bố ủng hộ kế hoạch ngân sách năm 2014. Kế hoạch này sau đó góp phần khiến nợ côngAustraliatăng cao. Thủ lĩnh Công đảng Bill Shorten cho rằng: việc ông Turnbull thay Tony Abbott lên lãnh đạo đất nước chỉ là “bình mới rượu cũ”.

Giới bình luận cho rằng, trong bối cảnh đảng Tự do cầm quyền đang thất thế trước Công đảng trong các cuộc thăm dò dư luận gần đây, việc ông Turnbull lên thay ông Abbott làm Thủ tướng Australia được xem như cú ngoặt bất ngờ. Theo kết quả cuộc thăm dò dư luận mới nhất, khi được hỏi chọn ai trong hai ông Turnbull và Chủ tịch Công đảng Bill Shorten làm Thủ tướng, có 70% người tham gia chọn Thủ tướng đương nhiệm. Song chắc chắn kết quả này sẽ không kéo dài lâu nếu ông Turnbull không thực hiện được những cam kết của mình như người tiền nhiệm. Với vô vàn thách thức, khoảng thời gian trước mắt sẽ là không dễ dàng đối với tân Thủ tướng Turnbull

Người đại biểu nhân dân