Nghị viện bác bỏ ứng cử viên Thủ tướng

Trong vòng 2 cuộc bỏ phiếu được tiến hành ngày 4.3 vừa qua tại Hạ viện, ông Pedro Sanchez chỉ nhận được 131 phiếu ủng hộ trên tổng số 350 nghị sĩ, tăng một phiếu so với số phiếu ông nhận được trong cuộc bỏ phiếu vòng 1 ngày 2.3. Đây là lần đầu tiên kể từ khi chế độ dân chủ được thiết lập lại ở Tây Ban Nha năm 1975, ứng cử viên Tổng thống do Quốc vương Tây Ban Nha chỉ định không nhận được sự ủng hộ tại Nghị viện.

Theo quy trình thủ tục bầu Thủ tướng tại Tây Ban Nha, Quốc vương trên nguyên tắc đề nghị lãnh đạo đảng về đầu trong cuộc bầu cử Nghị viện đứng ra thành lập và lãnh đạo Chính phủ. Đề nghị này phải được Hạ viện thông qua bằng cách bỏ phiếu tín nhiệm và nhân vật được chỉ định làm Thủ tướng cần giành đa số tuyệt đối, 176 phiếu, trong cuộc bỏ phiếu này để đảm nhiệm giữ chức danh lãnh đạo Chính phủ. 

Việc Nghị viện thất bại trong việc phê chuẩn Thủ tướng đã đẩy Tây Ban Nha vào tình thế bế tắc kéo dài hơn 70 ngày qua kể từ sau cuộc bầu cử và đặt nước này dưới sự lãnh đạo lâm thời của quyền Thủ tướng Mariano Rajoy bị chỉ trích là yếu kém. Sau thất bại trong cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm tại Hạ viện ngày 4.3 vừa qua, ông Pedro sẽ phải tiếp tục các cuộc đàm phán thành lập Chính phủ mới.

Nếu các chính đảng ở Tây Ban Nha không đạt được bước đột phá trong tiến trình đàm phán thành lập Chính phủ trước thời hạn là ngày 2.5, Quốc vương Felipe VI có thể sẽ chỉ định người khác đứng ra thành lập Chính phủ; hoặc, Nghị viện mới được bầu của Tây Ban Nha sẽ bị giải tán và mở đường cho cuộc bầu cử mới, rất có thể sẽ diễn ra vào cuối tháng 6. Theo các nhà phân tích, bất kể kịch bản nào xảy ra, khả năng Tây Ban Nha sẽ phải tổ chức bầu cử mới cao nhất, do trước đó ông Rajoy, lãnh đạo đảng PP dẫn đầu trong cuộc bầu cử tháng 12 năm ngoái nhưng không giành được đa số ghế tại Nghị viện, từng từ chối đề nghị của Quốc vương về việc đứng ra thành lập Chính phủ. Nếu kịch bản thứ hai xảy ra thì đây sẽ là lần thứ hai trong vòng 6 tháng qua cử tri Tây Ban Nha đi bỏ phiếu.

Cuộc chiến giữa các chính đảng

Trong cuộc bầu cử Nghị viện ngày 20.12 năm ngoái, cử tri Tây Ban Nha đã tỏ rõ sự chán nản với thiết chế chính trị của nước này, cũng như bất bình trước chính sách thắt lưng buộc bụng và tình trạng tham nhũng của chính quyền. Kết quả là, cả hai chính đảng thống lĩnh chính trường Tây Ban Nha là đảng Nhân dân (PP) của quyền Thủ tướng Mariano Rajoy và đảng PSOE đều không giành được đa số ghế trong Nghị viện để độc lập đứng ra thành lập Chính phủ mới. Đến nay, các chính đảng ở Tây Ban Nha đã trải qua gần 11 tuần thương lượng để thành lập Chính phủ mới, song nỗ lực này không mang lại kết quả.

Trong nỗ lực thành lập Chính phủ, ông Sanchez vấp phải sự chống đối của hầu hết các đảng còn lại, từ đảng bảo thủ cánh hữu của Thủ tướng mãn nhiệm Mariano Rajoy, bốn đảng chủ trương độc lập cho xứ Basque và vùng Catalonia, đến đảng chống thắt lưng buộc bụng Podemos và đảng Izquierda Unida tập hợp những người Cộng sản cũ. Ngay cả khi đạt được thỏa thuận với đảng Ciudadanos, liên minh trung hữu của ông vẫn không đủ sức thuyết phục đối với Nghị viện. Nỗ lực thành lập chính phủ của PSOE được xem là vô vọng, bởi cả đảng PP và đảng Podemos, cùng nắm giữ tổng cộng 192 ghế trong Nghị viện, đều tuyên bố sẽ bỏ phiếu chống lại ông Sanchez. Chủ tịch đảng PP Rajoy cho rằng, liên minh PSOE - Ciudadanos là mối đe dọa đối với lợi ích quốc gia, do hai đảng này sẽ tìm cách hủy bỏ những cải cách mà Chính phủ của ông đã nỗ lực thực hiện trong 4 năm qua.

Lluis Orriols, chuyên gia chính trị tại Đại học Carlos III ở Madridcho rằng, Tây Ban Nha đang sa lầy trong cuộc chiến hao mòn giữa các chính đảng, trong đó không bên nào sẵn sàng nhượng bộ cho bên nào. Trong khi ấy, điều mà Mandrid cần lúc này là một Chính phủ đoàn kết và đủ khả năng đối phó với những thách thức từ sự phục hồi kinh tế có dấu hiệu chậm lại và phong trào đòi ly khai ở xứCatalonia.

Đại biểu nhân dân