Cuộc bầu cử diễn ra ngày 12.12 vừa qua là lần đầu tiên phụ nữ ở quốc gia vùng Vịnh này được đi bỏ phiếu và chạy đua vào các vị trí trong hội đồng địa phương. Trong cuộc bầu cử lịch sử này, có ít nhất 900 ứng cử viên nữ cạnh tranh với gần 6.000 ứng viên nam khác cho các vị trí tại 284 hội đồng địa phương trên cả nước. Kết quả bầu cử chính thức hiện chưa được công bố cho đến cuối tuần này, nhưng theo Ủy ban Bầu cử chung của Ảrập Xêút, đã có ít nhất 20 phụ nữ giành chiến thắng tại nhiều khu vực bầu cử rải rác trên khắp đất nước.

Bà Salma bint Hizab al-Oteibi là nữ ứng cử viên đầu tiên được xác nhận thắng cử, đánh bại 7 nam ứng cử viên và 2 nữ ứng cử viên khác trong cuộc đua giành chiếc ghế ở hội đồng khu vực Madrakah, cách thành phố Mecca, nơi được coi là thánh địa linh thiêng của cộng đồng Hồi giáo, khoảng 50km. Tại Medina, nơi được cho là đặt ngôi đền đầu tiên của Nhà tiên tri Muhammad, một phụ nữ khác cũng đắc cử vào vị trí trong hội đồng địa phương. Thủ đôRiyadhlà nơi có nhiều phụ nữ chiến thắng nhất, với 4 nữ ứng cử viên đắc cử. Thành phố Jiddah lớn thứ hai nước này có 2 phụ nữ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vừa qua. Ngoài ra, Qassim, một trong những thành phố thủ cựu nhất đất nước cũng ghi nhận chiến thắng của 2 phụ nữ. Các nhà quan sát cho rằng, tỷ lệ đại diện cho nữ giới tại các hội đồng địa phương có thể còn tiếp tục tăng lên, bởi còn có 1.050 ghế hội đồng địa phương do Quốc vương chỉ định, và nếu muốn, Quốc vương có thể trao thêm tiếng nói cho phụ nữ.

Chiến thắng của các nữ đại biểu trong cuộc bầu cử địa phương ở Ảrập Xêút còn rất khiêm tốn khi mới chỉ tương đương 1% tổng số 2.100 ghế tại các hội đồng địa phương trên cả nước. Giới chức bầu cử cho hay, số phụ nữ đăng ký đi bầu trong cuộc bỏ phiếu ngày 12.12 vừa qua cũng chỉ chiếm 1/10 so với tỷ lệ đàn ông đăng ký đi bầu. Theo Giám đốc phụ trách khu vực Trung Đông tại Cơ quan Giám sát nhân quyền Sarah Leah Whitson, sự phân biệt chính trị và văn hóa giữa nam giới và nữ giới ở Ảrập Xêút khiến phụ nữ nước này khó tham gia vào tiến trình này, để tạo động lực cho những cải cách tốt hơn về nữ quyền.

Song, Joana Cook, nhà phân tích chính trị Trung Đông thuộc Khoa nghiên cứu chiến tranh, trường Kings College, London cho rằng, đây là chiến thắng mang tính biểu tượng nhằm đề cao vai trò của phụ nữ ở quốc gia Ảrập vẫn được xem là cực kỳ bảo thủ này. Cuộc bầu cử địa phương còn là bước tiến quan trọng trong tiến trình dân chủ của Ảrập Xêút, giúp dọn đường cho những bước đi tiếp theo nhằm dỡ bỏ những hạn chế quyền của phụ nữ.

Trong thập kỷ qua, cả ba cuộc bầu cử diễn ra vào các năm 2005, 2011 và 2015, được xem là những “cuộc tập dượt” để người dân Ảrập Xêút tham gia quá trình dân chủ ở nước này. Các nhà bình luận cho rằng, cử tri Ảrập cần quen với việc đi bỏ phiếu như một phần thiết yếu của việc tham gia vào quá trình ra quyết định của Chính phủ, cũng như có tiếng nói đối với các chính sách trong nước. Điều này có nghĩa rằng, phụ nữ Ảrập Xêút cần được phép tham gia đầy đủ vào quá trình chính trị quốc gia, bao gồm việc thực hành quyền và nghĩa vụ bầu cử, ứng cử và vận động tranh cử. Sớm hay muộn, Ủy ban Bầu cử chung của Ảrập Xêút cần sớm xem xét bãi bỏ những quy định hạn chế phụ nữ đi vận động tranh cử, nhằm tạo điều kiện để họ gửi gắm thông điệp tới cử tri. Trong suốt quá trình bầu cử vừa qua, hầu hết phụ nữ chỉ được tranh cử trực tuyến (online). Những ứng cử viên nữ sử dụng các trang mạng xã hội như Facebook, Twitter để kết nối tới những cử tri thuộc cả hai giới, vì luật pháp Ảrập Xêút quy định, đàn ông và phụ nữ không được phép ở chung một chỗ trong các sự kiện công cộng. Nhiều phụ nữ đã tranh cử với lời hứa sẽ xây thêm nhiều nhà trẻ nhằm tạo điều kiện hơn cho phụ nữ đi làm; xây dựng các trung tâm thể thao, văn hóa cho thanh niên; cải thiện đường sá; nâng cao chất lượng dịch vụ thu gom rác và cải tạo môi trường sạch đẹp...

Đại biểu nhân dân