Chiến thắng trong tầm tay

Bà May, 59 tuổi đã trở thành ứng viên thay thế Thủ tướng David Cameron sau khi đối thủ duy nhất của bà - nữ Bộ trưởng Năng lượng Andrea Leadsom tuyên bố rút lui. Trước đó bà May và bà Andrea Leadsom là hai ứng viên còn lại trong cuộc đua này của đảng Bảo thủ. Cuộc bỏ phiếu giữa hai bà ban đầu được dự tính tiến hành với 150.000 đảng viên đảng Bảo thủ và kết quả sẽ được công bố vào ngày 9.9 tới. Tuy nhiên, hôm 11.7, bà Leadsom đã bất ngờ tuyên bố rút lui, mở đường cho chiến thắng sớm của Bộ trưởng Nội vụ.

Bà Leadsom, 53 tuổi, không làm việc trong Nội các và dường như không được công chúng Anh biết đến cho khi chiến dịch rời khỏi EU thành công. Mặc dù không tuyên bố lý do rút lui, bà Leadsom đã chịu sự chỉ trích kịch liệt sau khi tuyên bố: Vì bà từng sinh con và là mẹ nên bà đủ tư cách để làm Thủ tướng hơn Bộ trưởng Nội vụ May. Bà cũng khó lòng đạt đủ sự ủng hộ để thành lập một chính phủ đa số từ các thành viên đảng Bảo thủ cầm quyền. Bà Leadsom thừa nhận rằng, bà May đã giành được sự ủng hộ mạnh mẽ hơn trong cuộc bỏ phiếu của các thành viên đảng Bảo thủ tại Nghị viện tuần trước.

Trước đó, trong cuộc bỏ phiếu lần hai, bà Theresa May nhận được 199 phiếu bầu, bà Andrea Leadsom giành được 84 phiếu trong khi ứng cử viên thứ ba, ông Michael Gove, Bộ trưởng Bộ Tư pháp đã phải rời cuộc đua với chỉ 46 phiếu đồng thuận.

Cá tính đặc biệt

Chào đời vào ngày 1.10.1956, bà Theresa May là con gái duy nhất của một mục sư. Bà theo học cả trường công lẫn trường tư trước khi tớiOxford, nơi bà gặp người chồng tương lai, Philip. Sau khi tốt nghiệp khoa Địa lý trường St Hugh’s College Oxford, Theresa May làm việc trong lĩnh vực ngân hàng, đầu quân cho Ngân hàng Anh. Năm 1986, bà bắt đầu hoạt động chính trị và năm 1997 được bầu làm thành viên Quốc hội của đảng Bảo thủ tại Maidenhead. Bà được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Nội vụ năm 2010.

Với vai trò là một trong những quan chức cấp cao nhất ở Anh, Theresa May thường đem lại cho người khác cảm giác vừa quen thuộc vừa bí ẩn với cá tính đặc biệt trong môi trường chính trị. Là Bộ trưởng Nội vụ giữ chức vụ lâu nhất trong suốt nửa thế kỷ qua của nước Anh, bà được tín nhiệm và được đánh giá rất cao, kể cả từ những nhà phê bình khó tính nhất. Bà nổi tiếng với sự nghiêm túc, cần mẫn và thường né các cuộc vận động ngầm hay bội bạc vốn phổ biến trong đảng Bảo thủ. Bà cũng là người phụ nữ hiếm hoi leo lên được đỉnh cao chính trường nước Anh, vốn luôn chi phối bởi đàn ông. Trong 6 năm điều hành, nữ Bộ trưởng đã tạo dựng được danh tiếng là một chính trị gia cứng rắn trong nhiều vấn đề như nhập cư trái phép, tội phạm và tuyên truyền Hồi giáo.

New York Times trích lời bà nói: “Tôi không phải chính trị gia màu mè. Tôi không đi hết đài truyền hình này tới đài truyền hình khác. Tôi không bàn tán về người khác khi ăn trưa. Tôi không đi uống ở các quán bar quanh Nghị viện”. Đã có những liên tưởng giữa bà May với Thủ tướng Angela Merkel của nước Đức, một người giản dị và hết sức cứng rắn ở châu Âu.

Chiến lược khôn ngoan

Trong bối cảnh Anh lâm vào khủng hoảng chính trị với những rạn nứt xã hội sâu sắc sau cuộc trưng cầu dân ý rời EU (Brexit), bà Theresa May được cho là đã thực hiện một chiến lược tranh cử khôn ngoan, khi nhấn mạnh mục tiêu đoàn kết nội bộ đảng, đoàn kết đất nước để đương đầu với những thách thức trước mắt.

Trong bức thư gửi tờ The Times số ra ngày 30.6, Bộ trưởng Nội vụ May tuyên bố sẽ nỗ lực để đoàn kết nước Anh. Bà viết: “Tôi nghĩ, điều quan trọng nhất của Đảng lúc này là đoàn kết. Chúng ta không phải là người rời đi hay người ở lại, chúng ta là những thành viên đảng Bảo thủ trong Chính phủ với nhiều công việc phải làm”. “Sau cuộc trưng cầu dân ý, đất nước của chúng ta cần ban lãnh đạo mạnh mẽ và đáng tin cậy để đưa chúng ta vượt qua giai đoạn bất ổn kinh tế - chính trị và để thương thảo đạt được các điều khoản tốt nhất có thể khi chúng ta rời EU”,  Theresa May nhấn mạnh.

Nữ chính trị gia cũng tỏ ý sẽ tìm đến các nhân vật cấp cao như cựu Thị trưởng London Boris Johnson để xây dựng một nội các đoàn kết nếu thắng cử. Bà May cam kết ê-kíp của bà sẽ thực hiện một “chương trình cải cách xã hội triệt để” nhằm “đưa Anh trở thành một đất nước phục vụ tất cả người dân”.

Bà đầm thép thứ hai

Theo giới quan sát, Theresa May là người duy nhất có khả năng tập hợp được phe phái xung khắc trong nội bộ đảng Bảo thủ. Mặc dù sát cánh cùng Thủ tướng David Cameron vận động cho phe ở lại EU, nhưng sự hoài nghi châu Âu cùng với bản tính điềm tĩnh và kinh nghiệm chính trường của Theresa May đã giúp bà gây được cảm tình ở cả phe ủng hộ lẫn phản đối Brexit.

Nữ chính trị gia đã lên tiếng khẳng định tại một cuộc họp báo: “Brexit nghĩa là Brexit. Chiến dịch vận động đã diễn ra. Cuộc bỏ phiếu đã được tiến hành. Tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu cao. Dân chúng đã đưa ra quyết định. Không được phép có thêm nỗ lực nào để ở lại EU nữa, để gia nhập EU bằng cửa sau hay một cuộc trưng cầu dân ý thứ hai nữa”. Tuyên bố cứng rắn của một người ủng hộ ở lại EU đã cho thấy tố chất của một “bà đầm thép” thứ hai của nước Anh, sau nữ Thủ tưởng nổi danh Thatcher.

Mặc dù vậy, trên cương vị Thủ tướng Anh, Theresa May chắc chắn sẽ phải đối mặt với khó khăn và thách thức chất chồng khi điều hành một đất nước vừa từ bỏ tư cách thành viên EU. Nhậm chức vào đầu tháng 9 tới, người kế nhiệm ông Cameron sẽ bắt đầu cuộc thương lượng đầy khó khăn với EU về những điều khoản mới trong quan hệ giữa hai bên cũng như quyết định khả năng tiến hành một cuộc bầu cử sớm.

Đại biểu nhân dân