Liên tiếp “ăn miếng trả miếng”

Mới đây, Nga đã triển khai tổ hợp tên lửa đạn đạo chiến thuật có khả năng mang đầu đạn hạt nhân Iskander-M tới tỉnh Kaliningrad, vùng lãnh thổ thuộc Nga nằm giữa Ba Lan và Lítva. Mặc dù, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov khẳng định, đây chỉ là một phần của các hoạt động huấn luyện quân sự của Nga, song động thái này lập tức đặt các nước thành viên NATO trong tình trạng báo động. Bộ trưởng Quốc phòng Ba Lan Antoni Macierewicz cho biết, quân đội Ba Lan đã trong tình trạng sẵn sàng, nhằm bảo đảm an ninh của đất nước cũng như các đồng minh. Thủ tướng Estonia Taavi Roivas cũng tuyên bố, Estonia đang theo dõi chặt chẽ diễn biến ở khu vực Baltic, đồng thời nhấn mạnh đây là lý do NATO cần tăng cường hơn nữa sự hiện diện quân sự trong khu vực.

Chuyển tên lửa Iskander-M lên xe phóng - Ảnh: Reuters

Bước đi của Nga diễn ra trong bối cảnh gần đây có nhiều biểu hiện xói mòn trong quan hệ Nga - Mỹ. Ngày 3.10, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đình chỉ hiệp ước về giải trừ plutonium cấp độ vũ khí với Mỹ suốt 16 năm qua, cũng như thỏa thuận song phương về nghiên cứu, phát triển hạt nhân năm 2013 và chương trình hợp tác giữa hai nước về tái cấu hình các lò phản ứng nhằm loại trừ việc sử dụng uranium cấp độ vũ khí. Ông Putin cho hay, quyết định này được đưa ra nhằm đáp trả những động thái “thiếu thiện chí” của Washington.

Trước đó, Mỹ đã tuyên bố rút khỏi các cuộc đàm phán với Nga nhằm mang lại hòa bình cho Syria, sau hàng loạt cáo buộc giữa hai bên về việc vi phạm thỏa thuận ngừng bắn Syria, đạt được giữa Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và người đồng cấp Nga Sergey Lavrov ở Geneva. Mỹ còn kêu gọi mở cuộc điều tra về khả năng Nga phạm một số tội ác chiến tranh ở Syria, sau khi xuất hiện những tài liệu cho thấy các máy bay của Nga đã tấn công những mục tiêu dân sự ở Syria. Các quan chức Lầu Năm Góc cũng cho hay, các máy bay ném bom Stealth của Mỹ đã tiến hành các cuộc thử nghiệm vũ khí hạt nhân nhằm sẵn sàng cho chiến tranh.

Ranh giới nguy hiểm

Kể từ sau Chiến tranh Lạnh, quan hệ Nga - Mỹ chưa bao giờ căng thẳng như hiện nay. Bất đồng khó hóa giải giữa Nga - Mỹ trong các vấn đề liên quan tới khủng hoảng Ukraine, việc Nga sáp nhập bán đảo Crimea, sự tăng cường hiện diện quân sự của NATO ở Đông Âu trong thời gian gần đây và mâu thuẫn giữa hai bên trong xử lý cuộc khủng hoảng ở Syria đã đẩy quan hệ song phương đến ranh giới quay lại thời kỳ Chiến tranh Lạnh.

Một quan chức tình báo giấu tên của Mỹ cho rằng, việc Nga di chuyển tổ hợp tên lửa Iskander-Ms tới sát Trung Âu nhằm tỏ thái độ trước việc gần đây NATO gia tăng sự hiện diện quân sự ở Đông Âu. Trong khi đó, Bộ trưởng Ngoại giao Lítva Linas Linkeviius nhìn nhận, động thái của Nga là chiến thuật nhằm đạt được sự nhượng bộ trong những vấn đề khác.

Theo một số chuyên gia, xét trên góc độ độ nào đó, tình thế hiện nay còn đáng lo ngại hơn so với thời Chiến tranh Lạnh. Giáo sư Học viện chính trị Pháp Bertrand Badie nhận định, trong thời Chiến tranh Lạnh, quan hệ Nga - Mỹ vẫn nằm trong khuôn khổ bởi hai bên đều nhanh chóng dàn xếp kịp thời nhằm giảm bớt căng thẳng mỗi khi có nguy cơ nổ ra xung đột nóng. Nếu căng thẳng hiện nay tiếp tục bị đẩy lên cao nữa, châu Âu sẽ phải trả giá, ông Badie cảnh báo. Bộ trưởng Ngoại giao Đức Frank-Walter Steinmeier cũng cho hay, thế giới trước đây chia làm hai phe, nhưng cả Moscow và Washington đều biết và tôn trọng ranh giới của đối phương. Tuy nhiên, việc ngày càng nhiều các cường quốc nổi lên thì tình hình lại diễn biến khó lường. Theo nhà ngoại giao Đức, bất chấp sự thất vọng lớn lao và xói mòn niềm tin nghiêm trọng giữa hai bên, Nga và Mỹ cần phải tiếp tục đối thoại nhằm tìm ra giải pháp cho cuộc khủng hoảng Syria

Đại biểu nhân dân