Hy vọng cho sự thay đổi

Ở tuổi 45, Paul Ryan là người trẻ nhất giữ chức Chủ tịch Hạ viện Mỹ trong gần 150 năm qua. Ông Ryan lên thay người tiền nhiệm John Boehner, người đã bất ngờ tuyên bố từ chức Chủ tịch Hạ viện hồi cuối tháng 9 vừa qua, do chịu sức ép của phe cánh hữu trong đảng Cộng hòa. Ông Ryan đã bất đắc dĩ đảm nhận cương vị Chủ tịch Hạ viện Mỹ. Bởi lẽ, sau khi tuyên bố ý định từ chức, cựu Chủ tịch Boehner đã đề cử cấp phó của ông là nghị sĩ Kevin McCarthy lên kế nhiệm. Ông McCarthy đã rút lui khỏi danh sách đề cử vào phút chót, trước khi đảng Cộng hòa tiến hành cuộc bỏ phiếu phê chuẩn ứng cử viên.

Giới bình luận cho rằng, ông Ryan là người thích hợp để đảm nhận chức vụ Chủ tịch Hạ viện Mỹ và được kỳ vọng sẽ mang lại những thay đổi cần thiết cho đồi Capitol. Trẻ tuổi, có diện mạo ưa nhìn và nói năng lưu loát, ông Ryan ủng hộ những nguyên tắc cơ bản của đảng Cộng hòa trong khi thể hiện sự lạc quan, chân thành và không có ác ý.

Paul Ryan có nhiều lợi thế để đảm nhận cương vị Chủ tịch Hạ viện, khi được biết đến rộng rãi trong và ngoài phạm vi của Quốc hội. Không phải là nhân vật xa lạ với cử tri và dân chúng Mỹ, Ryan từng là ứng cử viên Phó tổng thống Mỹ trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2012. Liên danh tranh cử giữa ông và ứng cử viên Tổng thống Mitt Romney của đảng Cộng hòa trong cuộc đua vào Nhà trắng năm 2012 đã gom được gần 61 triệu phiếu bầu trên toàn quốc. Theo nhà bình luận của tạp chí Fortune, Mỹ, Tory Newmyer, lịch sử nước Mỹ sẽ khó tái diễn trường hợp một nhân vật từng nhận được sự ủng hộ của hàng triệu cử tri, lên làm Chủ tịch Hạ viện. Trên thực tế, hầu hết các nghị sĩ ít được cử tri biết đến trước khi họ đắc cử, ông Newmyer cho biết.

Người tiền nhiệm Boehner đánh giá, Paul Ryan sẽ là Chủ tịch Hạ viện tuyệt vời, bởi ông làm việc chăm chỉ, rất thông minh và có quan hệ tốt với mọi phe phái của đảng Cộng hòa. Cựu Chủ tịch Hạ viện Boehner còn cho rằng, Ryan là người duy nhất có khả năng đoàn kết các nghị sĩ đảng Cộng hòa tại thời điểm khủng hoảng hiện nay. Trong cuộc bỏ phiếu bầu Chủ tịch Hạ viện ngày 29.10 vừa qua, ông Ryan nhận được 236 phiếu ủng hộ trong tổng số 247 phiếu của các nghị sĩ tại Hạ viện, vượt so với 218 phiếu cần thiết để đắc cử vị trí này. Bản thân Ryan cho biết, ngay từ đầu, ông không có ý định theo đuổi chức Chủ tịch Hạ viện. Song, chính khách này cũng tuyên bố, sẵn sàng đảm nhận cương vị nếu các nghị sĩ Cộng hòa đồng lòng đứng sau lưng ông. Theo ông Ryan, ông sẽ không dựa dẫm hoàn toàn vào sự ủng hộ của các nghị sĩ đảng Cộng hòa trong thời gian tới, song những người đã bỏ phiếu bầu cho ông ít nhiều sẽ cảm thấy tự hổ thẹn nếu không giúp ích trong việc mang lại sự thay đổi tại Hạ viện.

Nhiệm vụ khó khăn

Trong bài phát biểu đầu tiên trên cương vị mới, tân Chủ tịch Hạ viện Ryan cam kết sẽ giải quyết các vấn đề thâm hụt ngân sách, cải tổ thuế nhằm cải thiện thu nhập và giúp đỡ người nghèo. Ông Ryan còn phải đối mặt với cánh Cộng hòa cực bảo thủ, từng khiến ông Boehner nhiều phen lao đao khi còn đảm nhiệm chức Chủ tịch Hạ viện, với yêu cầu một sự chống đối vô hạn định đối với nghị trình của Tổng thống Barack Obama và tập trung vào việc thu nhỏ Chính phủ bằng mọi giá.

Theo giới quan sát, việc hàn gắn rạn nứt trong nội bộ đảng Cộng hòa sẽ là trọng trách nặng nề và khó khăn hơn cả. Sự ra đi của Chủ tịch Hạ viện Boehner cùng với việc nhân vật thứ hai của đảng Cộng hòa tại Hạ viện rút lui khỏi danh sách đề cử vào chức Chủ tịch Hạ viện đã cho thấy cuộc đấu đá nghiêm trọng giữa các phe phái thế lực trong nội bộ đảng Cộng hòa. Tuy nhiên, bản thân Ryan đã tuyên bố, sứ mệnh của ông trong nhiệm kỳ Chủ tịch Hạ viện là củng cố đoàn kết đảng Cộng hòa.

Trong phát biểu sau khi được bầu làm Chủ tịch Hạ viện, ông Ryan đã thẳng thắn thừa nhận, “Hạ viện đang trục trặc” và “chúng ta cần trở lại trật tự thông thường”; với sự khẳng định quyết tâm “làm trong sạch” môi trường chính trị tại Hạ viện. “Tôi tin rằng những ý tưởng và nguyên tắc của hệ tư tưởng bảo thủ, lấy kết quả làm định hướng và hợp với lẽ thường, là chìa khóa hướng đến một tương lai tốt hơn”, ông Ryan cho biết.

Mặc dù là gương mặt trẻ tuổi, song ông Ryan có bề dày kinh nghiệm đáng ngạc nhiên trong hoạt động của Quốc hội. Sau khi tốt nghiệp ngành kinh tế - chính trị tại Đại học Miami, ông Ryan làm thực tập sinh tại Hạ viện. Ông đắc cử nhiệm kỳ đầu tiên trong 9 nhiệm kỳ làm nghị sĩ đại diện cho bang Wisconsin khi mới 28 tuổi. Thế mạnh của Ryan là nền tảng là nhà lập pháp, từng kinh qua hai cương vị Chủ tịch hai Ủy ban chủ chốt của Hạ viện gồm: Ủy ban Thuế vụ và an sinh xã hội và Ủy ban Ngân sách. Ông còn được biết đến là người có khả năng hợp tác với các nghị sĩ đảng Dân chủ, giúp hai đảng Cộng hòa và Dân chủ đạt thỏa thuận tài chính năm 2013, nhằm hạn chế chi tiêu liên bang cho đến nay.

Người đại biểu nhân dân