Những hứa hẹn...

Mở cửa từ năm 1869, kênh đào Suez (cũ) dài 163km, nối Địa Trung Hải với Biển Đỏ, kết nối châu Âu, châu Á và khu vực châu Phi - Trung Đông. Mỗi năm, khoảng 10% hàng hóa giao dịch trên thế giới đi qua kênh đào này. Đây được xem là một trong những nguồn thu ngoại tệ hàng đầu của Ai Cập, đồng thời là biểu tượng cho một nhà nước hiện đại. Kênh đàoSuezliên tục mở rộng trong những năm qua, từ chiều dài ban đầu hơn 160km và có độ sâu gần 9m. Quá trình mở rộng mới nhất giúp kênh đào đạt chiều dài tới 192km và sâu 26m, đủ để con tàu lớn nhất thế giới đi qua.

Khởi công đầu tháng 8.2014 với vốn đầu tư 9 tỷ USD, kênh đào Suez mới dự kiến được hoàn thành trong 3 năm, song thời gian này đã rút xuống còn 12 tháng. Kênh mới dài tổng cộng 72km, trong đó gồm 35km mới chạy song song với kênh đào Suez cũ (dài 190km), và 37km đào mới, mở rộng và nạo vét lòng kênh cũ. Tuyến kênh mới, với độ sâu vào khoảng hơn 20m, sẽ cho phép tàu thuyền đi hai chiều. Theo tính toán, kênh đào mới sẽ rút ngắn thời gian di chuyển của tàu bè từ 11 giờ xuống còn 3 giờ, nhờ đó tăng gấp 4 lần lưu lượng vận chuyển container. Các tàu khổng lồ với tải trọng lớn cũng có thể đi qua khu vực này, khuyến khích nhiều hơn nữa các tàu thuyền sử dụng tuyến kênhSuezđể giao thương. Giới chuyên gia cho rằng đây chỉ là sự khởi đầu cho hàng loạt dự án phát triển ở hành lang kênh đào Suez với hy vọng thu hút các khoản đầu tư trị giá hàng tỷ USD và tạo ra hàng nghìn cơ hội việc làm.

Theo các chuyên gia kinh tế Ai Cập, dự án kênh đào Suez mới được coi là bước nhảy vọt của Ai Cập, nhất là với sự phát triển của khu vực xung quanh, bởi có nhiều lĩnh vực kinh tế của nước này chưa được đầu tư thích đáng. Hành lang kênh đào Suez đang đứng trước nhiều cơ hội đầu tư đầy hứa hẹn, trong đó phải kể đến các dự án hậu cần và dịch vụ, xây dựng nhà máy phát điện sử dụng năng lượng mặt trời và năng lượng gió, phát triển công nghiệp hóa dầu, công nghiệp khai khoáng, cũng như các dự án cơ sở hạ tầng như xây dựng các đường hầm và hệ thống đường sắt mới để nối liền Suez và Ismailia với Bán đảo Sinai.

… và không ít thách thức

Tuy nhiên, giới phân tích cũng tỏ ra thận trọng khi cho rằng mục tiêu màCairođề ra nhằm thúc đẩy kinh tế thông qua phát triển và đầu tư ở hành lang này đang đối mặt với nhiều thách thức như duy trì ổn định và sức cạnh tranh, và nhất là các quan ngại về an ninh. Các dự án phát triển được quy hoạch trong khu vực có thể sẽ phải đối mặt với làn sóng bạo lực và khủng bố. Sẽ không thể thuyết phục nhà đầu tư bỏ ra hàng triệu hoặc hàng tỷ USD vào nơi mà họ cảm thấy không an toàn. Lễ khánh thành kênh đào Suez mới diễn ra khi tổ chức Nhà nước Sinai - một nhánh của Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ở Ai Cập - đã phát một đoạn video trực tuyến đe dọa xử tử một con tin người Croatia nếu các nữ tù nhân Hồi giáo không được phóng thích.

Tham nhũng vẫn là vấn đề lớn tại Ai Cập, đặc biệt khi quốc gia Bắc Phi này chưa có Quốc hội sau nhiều lần trì hoãn bầu cử. Vấn đề yếu kém nhất của Ai Cập hiện nay là hệ thống hành chính nhà nước và tình trạng tham nhũng. Một số chuyên gia cho rằng chính quyền của Tổng thống Abdel-Fattah al-Sisi trong thời gian tới sẽ đối mặt với không ít thách thức trong việc thu hút giao thương trên tuyến kênh đào mới để thúc đẩy đầu tư nước ngoài.

Trước khi khởi công xây dựng tuyến kênh mới, Tổng thống al-Sisi cho biết số tiền đầu tư vào dự án sẽ được lấy từ nguồn xã hội hóa. Chỉ trong một tuần,Cairođã thu về hơn 8 tỷ USD từ những người mua giấy chứng nhận đầu tư để tài trợ cho dự án - dấu hiệu cho thấy người dân Ai Cập tin tưởng vào chính quyền của ông Sisi. Theo Ban quản lý Kênh đào Suez, tuyến kênh này dự kiến mang về cho Ai Cập 13,23 tỷ USD vào năm 2023, so với 5 tỷ USD năm 2014. Tuy nhiên, nhiều người vẫn hoài nghi về khả năng đạt được các mục tiêu tham vọng này nhất là trong bối cảnh thương mại thế giới trì trệ.

Trong ngày khánh thành kênh đàoSuezmới, người Ai Cập phần nào kém vui vì một nhầm lẫn đáng tiếc: vì một lý do nào đó, trên các con tem lưu niệm do chính quyền Ai Cập phát hành lại in hình của kênh đào…Panama, chứ không phải kênh đàoSuez. Tuy nhiên ngoài sự cố đó, không thể phủ nhận đây là một sự kiện có ý nghĩa rất lớn, mang tính biểu tượng đối với đất nước Kim tự tháp

Người đại biểu nhân dân