In trang

Israel muốn xoay trục về châu Á
Cập nhật lúc : 09:25 02/01/2016

Sau những căng thẳng, bất đồng trong quan hệ với các nước phương Tây, Israel đang tìm mọi cách thoát khỏi sự lệ thuộc về ngoại giao và kinh tế vào EU. Sự dịch chuyển quan hệ từ Tây sang Đông của Chính phủ Thủ tướng Benjamin Netanyahu đang ngày một rõ nét khi nước này hợp tác ngày càng chặt chẽ với các cường quốc châu Á.

Những mâu thuẫn

 

Quan hệ giữa Israel và các nước lớn phương Tây vốn đã “cơm không lành, canh không ngọt” trong những năm gần đây, phần lớn do những bất đồng trong cuộc xung đột giữa quốc gia Do Thái vớiPalestine. Tháng 11.2015, EU bắt đầu yêu cầu gắn nhãn mác các mặt hàng xuất khẩu từ các khu định cư củaIsrael. Ngay lập tức, chính phủ của Thủ tướng Netanyahu phản ứng khá gay gắt bằng tuyên bố sẽ đình chỉ liên lạc với các cơ quan của EU liên quan đến những nỗ lực hòa bình vớiPalestine. Theo người đứng đầu chính phủ Israel, hành động trên của EU là một sự “phân biệt đối xử” bởi khối này không có những động thái tương tự với hàng trăm cuộc xung đột lãnh thổ khác trên thế giới. Mới đây nhất, ngày 19.1, EU cũng thông qua tuyên bố về tiến trình hòa bình giữa Israel và Palestine. Theo đó, giải pháp duy nhất hiện nay cho cuộc xung đột giữa hai quốc gia này là thông qua con đường chính trị và khôi phục đối thoại.

 

Tăng cường hợp tác toàn diện với Ấn Độ


Trước những can thiệp trên,Israelđang dần xoay trục ngoại giao từ Tây sang Đông để giảm bớt sự ảnh hưởng của các nước phương Tây. Trong các cường quốc châu Á,Israelcoi Ấn Độ là đối tác cực kỳ quan trọng. Từ trước tới nay, hai nước luôn có các mối quan hệ quân sự và chiến lược mạnh. Một số nhà phân tích đã gọi liên minh giữa Ấn Độ vàIsraellà “trục mới trong cuộc chiến chống khủng bố”. Ngoài việc là đối tác kinh tế đứng hàng thứ hai củaIsraelở châu Á, Ấn Độ cũng là khách hàng lớn nhất mua và sử dụng các loại vũ khí củaIsrael. Hai bên đã thông qua một cơ chế tăng cường hơn nữa quan hệ hợp tác quốc phòng, trong đó có việc tổ chức các cuộc tập trận chung. Nếu như trước đây, người ta hay ví von quan hệ giữa hai quốc gia phương Đông này “như một cặp tình nhân kín đáo”, thì hiện tại mối quan hệ ấy ngày càng được phát triển thành một liên kết mạnh mẽ. Khi ông Netanyahu tái đắc cử vào năm ngoái, Thủ tướng Modi đã công khai gửi lời chúc mừng người đồng cấp của mình trên trang mạng Twitter. Tuần trước, trong một chuyến thăm tới Israel, Bộ trưởng Ngoại giao Ấn Độ, Sushma Swaraj tuyên bố, Ấn Độ coi việc phát triển mối quan hệ toàn diện với Israel là quan trọng nhất. Chuyến đi của bà Swraraj diễn ra chỉ vài tháng sau khi Tổng thống Pranab Mukherjee trở thành nguyên thủ quốc gia Ấn Độ đầu tiên đến thăm quốc gia Trung Đông này. Thủ tướng Modi cũng dự kiến sẽ có chuyến công du Israel vào cuối năm nay.

 

Tích cực liên kết với Trung Quốc, Nhật Bản


Ngoài việc xác định hợp tác toàn diện với Ấn Độ,Israelcòn tăng cường liên kết với hai cường quốc châu Á khác là Trung Quốc và Nhật Bản, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế. Những năm gần đây, quan hệ với Trung Quốc đã được cải thiện với tốc độ nhanh hơn. Trong khi EU và Mỹ vẫn là hai đối tác thương mại hàng đầu của Israel, Trung Hoa đại lục hiện đang xếp thứ ba trong các quốc gia có quan hệ kinh tế với quốc gia Do Thái này. Theo thống kê, các giao dịch thương mại với Trung Quốc  chiếm 1/3 tổng giá trị thương mại củaIsrael. Trong một thỏa thuận mang tính bước ngoặt, Tel Aviv và Bắc Kinh đang cùng nhau phát triển một dự án đầy tham vọng nhằm xây dựng một tuyến đường sắt từ Biển Đỏ đến Địa Trung Hải. Dự kiến, khi hoàn thành, việc vận chuyển hàng hóa vượt qua kênh đào Suez sẽ được dỡ tại cảng Eilat của Israel, đồng thời, tạo sự thuận lợi cho việc du lịch bằng tàu biển.

 

Hai nước cũng vừa ký một thỏa thuận mở rộng hợp tác trong lĩnh vực công nghệ và năng lượng, cũng như có vô số các dự án lớn nhỏ khác nhau giữa các doanh nghiệp hai bên. Tuần trước, Bắc Kinh đã tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh Trung Quốc - Israel với sự tham dự của các bộ trưởng thương mại của Trung Quốc và Bộ trưởng Công nghiệp, Thương mại và Lao động của Israel.

 

Bên cạnh Trung Quốc, chính quyền của ông Netanyahu cũng chú trọng đến quốc gia hàng đầu châu Á - Nhật Bản. Ngay từ năm 2014, Israel đã lên kế hoạch đặt mục tiêu tăng 45% du khách Nhật Bản tới nước mình vào năm 2017 và đến năm 2020 tăng 50% hàng hóa nhập khẩu từ vương quốc mặt trời mọc, lên mức 1,1 tỷ USD/năm, đồng thời mở một văn phòng thương mại tại Osaka. Kế hoạch trên nhận được sự nhất trí của nội các nước này nhằm đa dạng hóa nền kinh tếIsrael. Theo tính toán, Nhật Bản chiếm khoảng 1,3% thị phần xuất khẩu hàng hóa củaIsrael. Đầu năm ngoái, Thủ tướng Shinzo Abe đã tới có chuyến công du tới Tel Aviv. Qua chuyến thăm, người đứng đầu Chính phủ Nhật Bản tích cực khuyến khích các doanh nghiệp trong nước tham gia vào thị trườngIsrael. Ngoài việc thực hiện được kế hoạch mở một văn phòng thương mại tạiOsaka,Israelcũng tăng cường mở rộng đội ngũ nhân viên thương mại của mình ởTokyo. Không chỉ hợp tác về kinh tế, chính quyền nhà nước Do Thái cũng rất biết “tranh thủ” ảnh hưởng ngoại giao của Nhật Bản. Tại cuộc gặp hồi tháng 1 năm 2015, Tổng thống Israel Rivlin cho rằng, Thủ tướng Shinzo Abe có mối quan hệ tuyệt vời với các quốc gia láng giềng của Israel và là một người bạn của Tel Aviv. Do đó,  ông Abe có thể giúp đỡ cả người Do Thái và người Ảrập vốn đang phải chịu đựng thảm kịch xung đột hơn 150 năm qua.

 

Đại biểu nhân dân