Ủng hộ quyền tự quyết của người dân Xy-ri

Trong bản nghị quyết mới được thông qua, HĐBA LHQ tái khẳng định cam kết mạnh mẽ đối với độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Xy-ri. Đặc biệt, bản nghị quyết khẳng định giải pháp bền vững duy nhất cho cuộc khủng hoảng tại Xy-ri hiện nay là thông qua tiến trình chính trị do người dân Xy-ri dẫn dắt và đáp ứng nguyện vọng chính đáng của người dân nước này, đó là quyền quyết định tương lai của đất nước.

Nghị quyết của HĐBA LHQ nhất trí với kế hoạch đã được Nhóm quốc tế hỗ trợ Xy-ri (ISSG) thông qua giữa tháng 11-2015, theo đó thực thi ngừng bắn giữa các phe phái và khởi động các cuộc đối thoại chính trị do LHQ làm trung gian từ tháng 1-2016, tạo môi trường thuận lợi cho bầu cử, chuyển giao chính trị trong vòng 18 tháng. Nghị quyết yêu cầu tất cả các bên liên quan tại Xy-ri ngừng những vụ tấn công vào các mục tiêu dân sự và dân thường, kêu gọi các bên tạo hành lang tiếp cận nhân đạo.

HĐBA LHQ kêu gọi tất cả các bên tại Xy-ri thực thi các biện pháp xây dựng lòng tin bảo đảm một thỏa thuận ngừng bắn và đàm phán chính trị, đồng thời kêu gọi các quốc gia sử dụng ảnh hưởng của mình với chính phủ và phe đối lập tại Xy-ri để thúc đẩy tiến trình hòa bình tại quốc gia này.

Về cơ bản, nghị quyết của HĐBA LHQ xác định 3 vấn đề chính nhằm quốc tế hóa các nỗ lực tìm kiếm giải pháp chính trị cho Xy-ri. Thứ nhất, nghị quyết khẳng định ISSG gồm 17 thành viên là thể chế chính để giải quyết các vấn đề liên quan tới tiến trình hòa bình tại Xy-ri. Thứ hai, nhất trí với kế hoạch hòa bình mà ISSG đã thông qua tháng 11-2015, trong đó có ngừng bắn trong vòng 6 tháng và đối thoại để dự thảo hiến pháp mới. Thứ ba, trao cho LHQ vai trò lãnh đạo trong việc hợp tác với chính quyền hiện tại và phe đối lập ở Xy-ri để đàm phán về thỏa thuận ngừng bắn và dự thảo hiến pháp.

Bất đồng về tương lai của Tổng thống An Át-xát

Tuy nhiên, theo AP, bản nghị quyết trên lại không đề cập tới một nhân tố quan trọng trong tiến trình hòa bình ở Xy-ri, đó là tương lai của Tổng thống Xy-ri An Át-xát. Điều này cho thấy, bất đồng vẫn còn tồn tại giữa các cường quốc cho dù bản dự thảo nghị quyết đã được thông qua. Nghị quyết không đề cập về việc liệu Tổng thống An Át-xát có được tiếp tục ra tranh cử trong bầu cử mới hay không. Phát biểu sau khi nghị quyết được thông qua, Ngoại trưởng Mỹ Giôn Ke-ri thừa nhận các bên vẫn còn những quan điểm khác biệt về tương lai của ông An Át-xát. Trong khi đó, Ngoại trưởng Nga Xéc-gây La-vrốp nêu rõ: “Cần phải làm rõ về những động lực của lực lượng bên ngoài nhằm đưa ra giải pháp cho người dân Xy-ri đối với bất cứ vấn đề nào, trong đó có vấn đề tổng thống nước này”. Còn Ngoại trưởng Pháp Lo-răng Pha-bi-út tuyên bố, đàm phán giữa chính phủ Xy-ri và phe đối lập sẽ chỉ thành công nếu có sự bảo đảm chắc chắn rằng ông An Át-xát phải ra đi.

Theo giới phân tích, trở ngại chính hiện nay trong tiến trình chính trị ở Xy-ri là việc xác định những nhóm nào sẽ đại diện cho phe đối lập trong các cuộc đối thoại chính trị vào đầu năm 2016. Và liệu các nhóm này có đồng ý ngồi vào bàn đàm phán mà không có sự bảo đảm rằng Tổng thống An Át-xát phải từ bỏ quyền lực. Hơn nữa, giữa các nước tham gia vào thúc đẩy tiến trình chính trị tại Xy-ri cũng còn đang mâu thuẫn về việc liệt những nhóm đối lập nào vào danh sách khủng bố.

Ngoài ra, một trở ngại nữa là sau khi bản nghị quyết được thông qua, liệu lệnh ngừng bắn có được tuân thủ hay không khi các nhóm đối lập bị liệt vào danh sách khủng bố sẽ không tham gia quá trình đàm phán và không chịu tác động của thỏa thuận ngừng bắn. Nghị quyết của HĐBA LHQ chỉ đề cao nỗ lực của Gioóc-đa-ni trong việc đưa ra một “hiểu biết chung” về việc xác định nhóm nào là khủng bố và nhóm nào được phép tham gia đối thoại chính trị. Nghị quyết nêu rõ, những đề xuất được nêu ra trong nghị quyết sẽ không giúp chấm dứt cuộc xung đột đã bước vào năm thứ 5 tại Xy-ri và khiến hơn 300.000 người thiệt mạng bởi “rất nhiều tổ chức khủng bố” như tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng và Mặt trận Al-Nusra sẽ không tuân thủ lệnh ngừng bắn này.

Cho dù vẫn còn đó những bất đồng trong vấn đề Xy-ri, việc nghị quyết của HĐBA LHQ được thông qua cũng đã tạo một động lực mới cho công cuộc gian truân tìm giải pháp chính trị cho Xy-ri sau gần 5 năm chìm trong khủng hoảng.

QĐND