“Mồi lửa” từ vụ hỏa hoạn

Thủ tướng Ponta đã buộc phải tuyên bố từ chức sau các cuộc biểu tình quy mô lớn tại nước này liên quan tới vụ cháy hộp đêm Colectivu ở Thủ đôBucharestmới đây, khiến ít nhất 32 người thiệt mạng và hơn 200 người bị thương. Những người biểu tình đã bày tỏ bất bình, cho rằng giới chức thiếu trách nhiệm và năng lực quản lý, dung túng cho các cơ sở kinh doanh không bảo đảm an toàn hoạt động, dẫn tới vụ hỏa hoạn thương tâm. Một số người biểu tình quá khích đã đụng độ với cảnh sát chống bạo động.

Với quyết định từ chức, Thủ tướng Ponta hy vọng có thể xoa dịu những người biểu tình đang tức giận và khẳng định giới chứcRomaniaphải chịu một phần trách nhiệm trong thảm kịch này. Tuy nhiên, vụ hỏa hoạn đã trở thành “mồi lửa” thổi bùng lên những bất bình chất chứa lâu nay trong dân chúng và hành động muộn màng của ông Ponta không ngăn nổi hàng chục nghìn người dân tiếp tục xuống đường. Ước tính khoảng 25.000 người đã tuần hành ở Thủ đô Bucharest, trong khi khoảng 10.000 người đổ về nhiều thành phố lớn trên khắp đất nước Romania yêu cầu “cải tổ Chính phủ một cách sâu rộng”. Họ mong muốn chứng kiến sự thay đổi thực chất trong hệ thống quản lý, bởi cho rằng “những biện pháp nửa vời hiện nay là chưa đủ” và rằng chính điều đó đã “giết hại” những người vô tội trong vụ cháy.

Nỗi bất bình âm ỉ

Các nhà phân tích cho rằng sự việc người dânRomaniaphẫn nộ xuống đường biểu tình bắt nguồn từ nỗi bất bình âm ỉ từ lâu đối với nạn tham nhũng đã trở thành căn bệnh trầm kha tại quốc gia này. Ngay cả Thủ tướng vừa từ nhiệm Ponta cũng đang là đối tượng của một cuộc điều tra tham nhũng. Theo các công tố viên, ông Ponta bị cáo buộc gian lận, trốn thuế và rửa tiền trong giai đoạn từ 2007 đến 2011, thời điểm ông đang làm luật sư trước khi trở thành Thủ tướng Romania năm 2012. Một số tài sản của ông đã bị phong tỏa chờ kết quả tòa án.

Dù từng là nhân vật được kỳ vọng sẽ mang lại “làn gió mới” cho Romania nhưng vị Thủ tướng trẻ tuổi Ponta đã phải sớm từ chức khi nhiệm kỳ mới đi được nửa chặng đường. Những chính sách cải cách nửa vời của ông chỉ đưa đến sự chuyển biến chậm chạp tại quốc gia nghèo nhất Liên minh châu Âu (EU). Có thể thấy, sau 8 năm gia nhập EU, những cải cách củaRomaniatrong khu vực kinh tế nhà nước đã không đạt được thành công đáng kể cho dù nước này có vị trí địa - chiến lược thuận lợi bên Biển Đen với nguồn nhân công dồi dào. Cũng vì những quan ngại gian lận, tham nhũng nên EC đã buộc phải ngừng toàn bộ các khoản viện trợ phát triển mới - các chương trình nhằm phát triển kinh tế, vùng miền và hệ thống giao thông - cho Chính phủ nước này.

Bất ổn chính trị không chỉ là nguyên nhân đẩy Romania đứng trước nguy cơ tụt hậu về kinh tế mà còn khiến quốc gia này nhiều lần “lỡ hẹn” với khu vực Hiệp ước Đi lại tự do châu Âu (Schengen). Nhiều thành viên EU lo ngại, nếu Romania gia nhập Schengen, người di cư bất hợp pháp có thể dễ dàng xin thị thực vào đây bằng việc “lót tay” cho nhà chức trách.

Đầu năm 2015, Luật Ngân sách Romania đã được thông qua với nhiều mục tiêu tích cực như tăng trưởng GDP 3%, giảm thuế cho các dịch vụ du lịch từ 24% xuống 9%, miễn thuế lợi tức tái đầu tư, giảm lãi suất cho vay của Ngân hàng quốc gia xuống còn 2,5%/năm, giảm đóng góp bảo hiểm xã hội 5% đối với chủ sử dụng lao động, tăng lương hưu thêm 5%, tăng lương tối thiểu cho người lao động…

Các chuyên gia phân tích cho rằng, để đạt được những mục tiêu này, Bucharest phải xây dựng chiến lược quốc gia phát triển các ngành chủ chốt như năng lượng, giao thông - vận tải, công nghệ thông tin, cơ khí chế tạo, nông nghiệp… Bên cạnh đó là tăng cường hơn nữa khả năng thu hút, sử dụng vốn vay của EU giai đoạn mới (2015 - 2020) và bảo đảm thực hiện chính sách thuế mới, tăng thêm nguồn thu cho ngân sách, hỗ trợ đẩy nhanh quá trình cải cách và cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, đẩy mạnh xuất khẩu. Quan trọng hơn cả, Chính phủRomaniacần đẩy mạnh chiến dịch phòng, chống tham nhũng một cách toàn diện vì đây là một mấu chốt lớn nhất khiến dân chúng bất mãn với Chính phủ.

Người đại biểu nhân dân