Dấu hiệu lạc quan

Báo cáo Triển vọng kinh tế toàn cầu của WB nhận định, năm 2019 đã đánh dấu giai đoạn tăng trưởng kinh tế thấp nhất kể từ khi cuộc khủng hoảng toàn cầu bùng phát cách đây một thập kỷ. Các chuyên gia của tổ chức này dự báo, năm 2020, dù có sự cải thiện, nhưng nền kinh tế thế giới vẫn sẽ dễ bị tổn thương trước các rủi ro liên quan đến căng thẳng thương mại và địa chính trị.

Cụ thể, WB dự báo kinh tế toàn cầu sẽ tăng trưởng ở mức 2,5% trong năm nay, cao hơn 0,1% so với mức thấp trong giai đoạn hậu khủng hoảng là 2,4% của năm 2019, nhưng lại thấp hơn 0,1% so với dự báo được đưa ra vào tháng 6.2019. Tăng trưởng thương mại được kỳ vọng sẽ tăng từ 1,4% năm 2019 (cũng là mức thấp nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính 2008 - 2009) lên 1,9% trong năm 2020. Tuy nhiên, con số này vẫn thấp hơn mức tăng trưởng thương mại trung bình là 5% kể từ năm 2010.

Theo nhà kinh tế đứng đầu bộ phận dự báo của WB Ayhan Kose, sự phục hồi tăng trưởng theo dự báo trên sẽ chấm dứt tình trạng giảm tốc bắt đầu từ năm 2018, với những tác động lớn đến hoạt động kinh tế, thương mại và đầu tư toàn cầu, đặc biệt trong năm ngoái.

Tăng trưởng tại các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển (EMDEs) được dự báo sẽ đạt mức 4,1% trong năm 2020, cao hơn so với mức 3,5% năm 2019. Theo báo cáo, trên thực tế, 90% tăng trưởng của khu vực này trong năm nay sẽ phụ thuộc vào 8 nước: Argentina, Brazil, Ấn Độ, Iran, Mexico, Nga, Ảrập Xêút và Thổ Nhĩ Kỳ. Nếu không có những nước này, tăng trưởng của EMDEs sẽ gần như bằng 0. Đáng chú ý, tăng trưởng tại khu vực Trung Đông sẽ tăng lên 2,4% sau khi gần như không tăng trong năm 2019. Các nước Nam châu Phi cũng được dự báo sẽ ghi nhận những tín hiệu tích cực.

Rủi ro tiềm ẩn

WB nhận định đà phục hồi của kinh tế toàn cầu có thể mạnh hơn nếu những hành động chính sách gần đây, đặc biệt là những biện pháp làm giảm bớt căng thẳng thương mại, hạn chế tính thiếu chắc chắn về chính sách. Tuy nhiên, rủi ro suy giảm vẫn hiện hữu, trong đó có nguy cơ căng thẳng thương mại toàn cầu leo thang trở lại, suy thoái mạnh ở các nền kinh tế lớn, sự gián đoạn tài chính tại thị trường mới nổi và các nền kinh tế đang phát triển, và gia tăng căng thẳng địa chính trị.

Nếu quan hệ thương mại Mỹ - Trung Quốc căng thẳng trở lại bất chấp thỏa thuận giai đoạn một, điều này có thể kéo lùi sự tiến triển còn khiêm tốn trong quan hệ thương mại giữa hai nước và có thể nhanh chóng gây ra những ảnh hưởng vượt ra ngoài hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Bên cạnh đó, mức nợ cao kỷ lục và tình hình tài chính công yếu khiến nhiều nước dễ bị tổn thương trước những cú sốc hay việc lãi suất bất ngờ tăng.

Các quan chức WB cho biết chưa thể ước tính tác động từ xung đột giữa Mỹ và Iran đến tăng trưởng, nhưng cho rằng diễn biến mới này sẽ làm gia tăng sự không chắc chắn, làm tổn hại triển vọng đầu tư.

Báo cáo dự báo tăng trưởng kinh tế Mỹ sẽ giảm xuống 1,8% trong năm nay, so với mức 2,3% trong năm ngoái, phản ánh tác động tiêu cực từ việc tăng thuế trước đó và những rủi ro liên quan đến chính sách.

Trong khi đó, Trung Quốc - nền kinh tế lớn thứ hai thế giới - được dự báo sẽ tăng trưởng ở mức 5,9% trong năm 2020, thấp hơn so với mức 6,1% trong năm 2019. Đây sẽ là lần đầu tiên tăng trưởng GDP của Trung Quốc ở dưới mức 6% kể từ năm 1990. Nguyên nhân là do tăng trưởng năng suất lao động chậm hơn và những tác động bất lợi đến từ bên ngoài. Theo báo cáo, một giải pháp lâu dài cho những tranh chấp thương mại với Mỹ có thể cải thiện triển vọng tăng trưởng của kinh tế Trung Quốc và giảm sự phụ thuộc của nền kinh tế này vào hỗ trợ chính sách.

Tăng trưởng của các nền kinh tế phát triển cũng được dự báo ảm đạm khi sẽ giảm từ 1,6% trong năm 2019 xuống còn 1,4% trong năm 2020, một phần do lĩnh vực sản xuất tiếp tục suy giảm. Năm ngoái, Khu vực Đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) đã chịu ảnh hưởng từ việc tăng trưởng kinh tế Đức bị chững lại và nguy cơ từ việc Anh rút khỏi Liên minh châu Âu (EU) - Brexit. Một số nền kinh tế thậm chí đã trên bờ vực suy thoái khiến tăng trưởng kinh tế khu vực sẽ giảm xuống còn 1%. Trong khi đó, kinh tế Nhật Bản đang chứng kiến sự yếu kém của lĩnh vực chế tạo và xuất khẩu, và nền kinh tế sẽ tiếp tục tăng trưởng chậm lại, với mức tăng trưởng được dự báo chỉ đạt 0,7%.

WB cảnh báo, kể cả khi tăng trưởng của EMDEs diễn ra như dự báo, tăng trưởng bình quân trên đầu người sẽ vẫn thấp hơn mức trung bình trong dài hạn và thấp hơn nhiều so với mức cần thiết để đạt được mục tiêu giảm đói nghèo.

Phó Chủ tịch WB Ceyla Pazarbasioglu đánh giá, trong bối cảnh tăng trưởng tại EMDEs nhiều khả năng vẫn ở mức thấp, các nhà hoạch định chính sách nên nắm lấy cơ hội để tiến hành cải cách cơ cấu, thúc đẩy tăng trưởng trên diện rộng, vốn là yếu tố quan trọng trong việc giảm đói nghèo. Theo bà Ceyla Pazarbasioglu, việc triển khai các bước liên quan đến môi trường doanh nghiệp, pháp trị, quản lý nợ và năng suất có thể giúp đạt được mục tiêu tăng trưởng bền vững.

daibieunhandan.vn