Bài toán cắt giảm sản lượng

Ngày 21.10, cuộc họp kỹ thuật của OPEC đã diễn ra tại Vienna, Áo với chỉ 5 trong số 8 quốc gia sản xuất dầu mỏ nhưng không phải là thành viên OPEC được mời tham gia. Các đại diện của Nga, Brazil, Kazakhstan, Colombia và Mexico cùng các chuyên gia dầu mỏ đã trao đổi quan điểm về thị trường dầu mỏ hiện nay và đưa ra một chiến lược chung để giải quyết vấn đề cũng như tình trạng suy giảm giá dầu.

Venezuelalà quốc gia thành viên lớn tiếng nhất trong OPEC ủng hộ việc tăng giá dầu bằng cách giảm sản lượng dầu khai thác của khối. Bộ trưởng Dầu mỏ Eulogio del Pino, đại diện quốc gia Nam Mỹ tham gia cuộc họp đã gợi ý rằng, OPEC cần phải khôi phục lại chính sách điều chỉnh giá dầu được tổ chức này thông qua vào những năm 1980. Ông Del Pino đề xuất mức giá trần khả thi là 88 USD/thùng, mà theo đó OPEC buộc phải giảm sản lượng hiện tại. Theo Bộ trưởng Dầu mỏVenezuela, giá dầu thấp hơn 50USD/thùng như hiện nay sẽ khiến nhiều dự án dầu khí không có lãi. Thậm chí, nếu tình trạng này kéo dài sẽ khiến ngành dầu khí không thu hút được đầu tư và về dài hạn sẽ dẫn tới việc thiếu dầu trên thế giới khiến giá nhiên liệu này sẽ lại tăng vọt, không có lợi cho cả nhà sản xuất cũng như người tiêu dùng. Quan chứcVenezuelacũng đồng thời đề xuất cắt giảm 10% sản lượng dầu thế giới.

Mặc dù ở một chừng mực nào đó đề xuất của Venezuela đã nhận được sự ủng hộ của một số thành viên OPEC như Ecuador và Algeria, song các lãnh đạo OPEC vẫn bác bỏ mọi xem xét về việc cắt giảm sản lượng. Thay vào đó, cuộc họp đã nhắc lại chính sách của OPEC là phải cân bằng thay vì cắt giảm.

Trước sự bế tắc này, thế giới có thể sẽ chứng kiến sự xuất hiện của hai phe ngay trong OPEC tại cuộc họp sắp tới ở Vienna: Một phe do Venezuela, Ecuador, Libya và Algieria dẫn đầu với tư tưởng giảm sản lượng dầu và một phe khác theo Ảrập Xêút, UAE và Kuwait, các quốc gia muốn duy trì chiến lược hiện nay và bảo đảm thị phần.Irancó lẽ sẽ đứng ở vị trí trung lập dù nước này đã hối thúc các thành viên khác của OPEC giảm sản lượng nhằm duy trì giá bán ở mức 70 - 80 USD/thùng. Tuy nhiên,Tehrancó thể sẽ tăng sản lượng để giành lại thị phần, trong bối cảnh các lệnh trừng phạt của phương Tây chống lại quốc gia Hồi giáo đã được dỡ bỏ.

Trong bất cứ tình huống nào, khả năng OPEC cắt giảm sản lượng đều không phải là giải pháp hoàn hảo cho vấn đề dư thừa nguồn cung toàn cầu, khi mà Mỹ đã tăng gần như gấp đôi sản lượng đá phiến trong vòng 4 năm qua, lên tới 4 triệu thùng/ngày. Đây được cho là nguyên nhân gây dư thừa nguồn cung khiến giá dầu mỏ sụt giảm nghiêm trọng.

Giá dầu sẽ tăng trở lại?

Có thể nói, những gì đang diễn ra có nguy cơ sẽ dẫn tới một cuộc đấu tranh sinh tồn, trong đó, nước nào chịu chi phí sản xuất dầu thô cao hơn sẽ là những nước đầu tiên bị lung lay và vì vậy sẽ phải giảm sản lượng khai thác. Trong kịch bản hiện nay, nhà sản xuất đá phiến Mỹ, quốc gia phải chi trả phí sản xuất rất cao, sẽ dẫn đến phá sản. Mặc dù sản lượng đá phiến Mỹ giảm dần kể từ tháng 4 vừa qua, giá dầu vẫn chỉ duy trì ở mức thấp dưới sàn là 50 USD/thùng.

Cuộc đấu tranh sinh tồn cũng đang diễn ra với các nhà sản xuất dầu ở Trung Đông, đặc biệt là Ảrập Xêút, thủ lĩnh của OPEC. Truyền thông thế giới đã liên tục công bố thông tin IMF cảnh báo rằng Ảrập Xêút đang đối mặt với nguy cơ phá sản trong 5 năm tới, trong khi các quốc gia Trung Đông khác như Các Tiểu Vương quốc Ảrập (UAE), Kuwait và Qatar có các nguồn dự trữ ở các ngân hàng nước ngoài để có thể duy trì trong khoảng 20 năm. Vương quốc sa mạc đang đối mặt với mức thâm hụt ngân sách khổng lồ lên tới 36,8 tỷ USD và đang đốt dần các khoản dự trữ ở ngân hàng nước ngoài với mức độ báo động. Mặc dù Ảrập Xêút đang đối phó với cuộc khủng hoảng bằng cách cắt giảm chi tiêu, trì hoãn một số dự án và thu hút đầu tư nước ngoài, nhưng liệu những nỗ lực ấy có đủ để thoát ra khỏi tình trạng hiện nay?

Nhiều chuyên gia tin rằng Ảrập Xêút cuối cùng sẽ phải giảm sản lượng khai thác dầu khi mà sự thâm hụt ngân sách trong nước ngày càng gia tăng khiến họ không còn lựa chọn nào khác. Và quyết định như vậy được đưa ra, thế giới có thể trông chờ giá dầu sẽ tăng trở lại trong giai đoạn dài hơn. Tuy nhiên, sau đó giá dầu sẽ lại tiếp tục rơi vào trạng thái mong manh, dễ biến động. Việc OPEC sẽ không thay đổi chiến lược trong cuộc họp sắp tới là điều khá chắc chắn, song có lẽ ông trùm dầu mỏ sẽ không thể duy trì lập trường này cho tới năm 2016.

Báo cáo hằng tuần của Cơ quan Thông tin năng lượng Mỹ (EIA) mới đây cho thấy, nguồn cung dầu thô của Mỹ trong tuần kết thúc vào ngày 16.10 vừa qua tăng tới 8 triệu thùng, lên mức 476,6 triệu, cao hơn so với năm 2014 tới 98,9 triệu thùng. Trong khi đó, Ngân hàng Thế giới đã hạ dự báo giá dầu thô trong năm 2015 từ 57 USD/thùng trong báo cáo hồi tháng 7 xuống còn 52 USD/thùng trong bản báo cáo quý mới cập nhật.

Người đại biểu nhân dân