Kế hoạch cải cách gây tranh cãi

Hơn một tuần qua, Pháp chứng kiến cảnh hỗn loạn bởi các cuộc biểu tình, đình công trên khắp cả nước, nhằm phản đối kế hoạch cải cách Luật Lao động của Chính phủ. Giao thông ở Pháp bị đình trệ do công nhân các ngành đường sắt và hàng không đình công. Khoảng 2/3 các tuyến đường sắt và tàu điện ngầm ngừng hoạt động, hơn 100 chuyến bay trên khắp châu Âu bị hủy do đình công ở Pháp. Trước đó, các công nhân ở nhà máy điện hạt nhân và cơ sở lọc dầu của Pháp cũng đình công, đẩy nước này trước nguy cơ thiếu điện. Trong khi đó, các cuộc biểu tình biến thành bạo lực xảy ra ở nhiều nơi như Thủ đôParis, các thành phố Lyon,Le Havre... Tổng Liên đoàn Lao động Pháp (CGT) tuyên bố, sẽ tiếp tục biểu tình, đình công cho đến khi Chính phủ bãi bỏ hoàn toàn kế hoạch cải cách Luật Lao động gây tranh cãi.

Làn sóng đình công, biểu tình nổ ra kể từ đầu tháng 3, sau khi Chính phủ Pháp công bố các đề xuất cải cách Luật Lao động được cho là không còn phù hợp với tình hình hiện nay. Theo các đề xuất cải cách, các doanh nghiệp có thể thương lượng với các liên đoàn lao động địa phương, nhằm tăng số giờ làm của người lao động lên 46 giờ/tuần, thậm chí 60 giờ trong những hoàn cảnh đặc biệt. Điểm gây tranh cãi nhất là các công ty được phép thoải mái hơn trong việc cắt giảm lương chi trả cho người lao động; dễ sa thải nhân viên hơn, vốn được quy định rất chặt chẽ ở Pháp. Những người phản đối các đề xuất này cho rằng, Dự thảo cải cách Luật Lao động gây tổn hại tới các quyền lợi của người lao động. Các cuộc thăm dò cho thấy, 46% người được hỏi muốn hủy bỏ hoàn toàn dự luật này, 40% muốn điều chỉnh một số nội dung theo hướng có lợi hơn cho người lao động.

Sự đánh đổi khó khăn

Bất chấp sức ép của các cuộc biểu tình và đình công trên cả nước, Tổng thống Francois Hollander và Thủ tướng Pháp Manuel Valls khẳng định sẽ không nhượng bộ. Các nhà bình luận cho rằng, Chính phủ Pháp đang chuốc lấy bất ổn xã hội khi thúc đẩy thực hiện cải cách Luật Lao động, trong bối cảnh làn sóng biểu tình, đình công đe dọa làm tổn hại hình ảnh nước Pháp, khi chỉ chưa đầy một tuần nữa giải bóng đá Euro 2016 do Pháp đăng cai tổ chức sẽ khai mạc.

Trước đó, Pháp được coi là một trong những nước có hệ thống pháp luật tốt nhất trên thế giới bảo vệ quyền lợi cho người lao động, trong đó có quy định giới hạn số giờ làm tối đa 35 tiếng/tuần, được ban hành năm 2000. Với quy định hiện hành, Pháp là nước có số giờ làm ngắn nhất ở châu Âu, trong khi nhiều nước khác trong khu vực, như Tây Ban Nha, quy định tổng số giờ làm trung bình một tuần là 40 giờ; thậm chí 48 giờ ở Anh. Luật pháp của Pháp còn quy định thời gian nghỉ bắt buộc cho người lao động là 11 tiếng liên tục sau mỗi ngày làm việc và 35 tiếng liên tục (bao gồm cả cuối tuần) sau mỗi tuần làm việc. Song trên thực tế, tổng số giờ làm của người lao động ở Pháp luôn vượt quá quy định với 37,5 giờ/tuần, theo số liệu của Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) năm 2014, cao hơn số thời gian người lao động ở Anh làm việc cả tuần cộng lại là 36,1 giờ, và 35,3 giờ/tuần ở Đức. Trong khi đó, Pháp đang phải đối mặt với tình trạng thất nghiệp kéo dài, với tỷ lệ thất nghiệp ở mức 10,5% trong tháng 4 vừa qua, cao gần gấp đôi so với tỷ lệ thất nghiệp ở những nước EU khác. Phần đông trong số những người thất nghiệp là thanh niên. Nền kinh tế lớn thứ hai châu Âu còn tụt hậu về sức cạnh tranh. Pháp hiện chỉ đứng thứ 127 trong bảng xếp hạng về sức cạnh tranh quốc tế liên quan tới mức độ linh hoạt của thị trường lao động.

Với các đề xuất cải cách Luật Lao động, chính quyền do Thủ tướng Valls đứng đầu hy vọng sẽ đưa mô hình lao động của Pháp xích gần hơn với các mô hình đang được áp dụng rộng rãi tại Đức và Anh, giúp hạ thấp tỷ lệ thất nghiệp đang ở ngưỡng cao trong thời gian dài, và xốc lại nền kinh tế chậm chạp và trì trệ chưa thấy dấu hiệu phục hồi.

Một lý do nữa được nhiều nhà phân tích đưa ra nhằm lý giải quyết tâm của Chính phủ Pháp trong thực hiện kế hoạch cải cách Luật Lao động gây tranh cãi là Tổng thống Hollande đang tìm cách tạo dấu ấn trong nhiệm kỳ Tổng thống của mình, trong bối cảnh dư luận đánh giá nhiệm kỳ của ông Hollande mờ nhạt. Các cuộc thăm dò mới nhất cho thấy, tỷ lệ ủng hộ dành cho nhà lãnh đạo này chỉ ở mức 14%, thấp nhất trong lịch sử các đời Tổng thống Pháp. Mặc dù đến nay ông Hollande chưa công bố ý định tái tranh cử Tổng thống, nhưng các nhà phân tích cho rằng, khó có chuyện ông Hollande không có ý định tìm kiếm thêm nhiệm kỳ thứ hai. Trước đó, Tổng thống Hollande cũng từng tuyên bố, chỉ có thể xem xét khả năng tham gia tái tranh cử vào năm tới, nếu giải quyết được tình trạng thất nghiệp ở Pháp.

Đại biểu nhân dân