Phát biểu trên kênh truyền hình al-Arabiya News Channel, ông Adel al-Jubeir tuyên bố, các nhân viên ngoại giao Iran và các thực thể liên quan có 48 tiếng đồng hồ để rời Ả rập Xê út. Cũng theo ông al-Jubeir, phái đoàn ngoại giao của Ả rập Xê út trước đó đã rời khỏi Iranđể tới Dubai.

Trước tuyên bố của ông al-Jubeir, một phát ngôn viên của Ả rập Xê út cho biết, vụ việc trên đã được báo cáo lên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.

Căng thẳng giữa hai nước bắt đầu bùng phát sau khi một nhóm người biểu tình tấn công Đại sứ quán Ả rập Xê út ở Tehran và Lãnh sự quán ở Mahshad để phản đối Riyadh, ngày 2/1 đã hành quyết 47 tử tù, trong đó có giáo sỹ Hồi giáo nhánh Shiite Nimr al-Nimr. Năm 2012, ông al-Nimr đã bị cảnh sát Ả rập Xê út bắt giữ tại Qatif do những cáo buộc dẫn đầu các phong trào biểu tình chống chính phủ ở Ả rập Xê út trong giai đoạn 2010 - 2012. Đến năm 2014, một tòa án Ả rập Xê út đã kết tội tử hình ông al-Nimr và phán quyết này đã được Tòa phúc thẩm Ả rập Xê út thông qua vào tháng 3/2015. Đây là vụ xử tử lớn nhất ở Ả rập Xê út kể từ năm 1980, nhằm vào cộng đồng người dòng Shiite cư trú tại phía Đông vương quốc này.

Trong một phản ứng đầu tiên, Thứ trưởng Ngoại giao phụ trách khu vực châu Phi và Ả rập của Iran, ông Hossein Amir-Abdollahian nhấn manh, Riyadh “không thể che đậy sai lầm nghiêm trọng của mình bằng việc cắt đứt các mối quan hệ với Tehran”. Bên cạnh đó, đại diện ngoại giao này cũng lưu ý thêm rằng, không hề có bất kỳ nhân viên ngoại giao nào của Ả rập Xê út bị thương trong các vụ tấn công nhằm vào Đại sứ quán Ả rập Xê út ở Tehran và Lãnh sự quán ở Mahshad. Ông Amir-Abdollahian cho rằng, đây không phải lần đầu tiên Ả rập Xê út đưa ra những quyết định mang tính sai lầm về mặt chiến lược và theo đuổi lối tiếp cận vội vàng, gây tổn hại đến an ninh khu vực. Theo cáo buộc của ông Amir-Abdollahian, Riyadh đã tỏ thái độ “thiếu thiện chí” xung quanh những vấn đề liên quan tới tiến trình đàm phán hạt nhân giữa Iran và nhóm P5+1 (gồm: Nga, Trung Quốc, Mỹ, Anh, Pháp và Đức), đồng thời làm cho giá dầu lao dốc - gây tổn hại nghiêm trọng tới chính người dân Ả rập Xê út và các nước Hồi giáo khác trong khu vực.

Về phía Tổng thống Iran Hassan Rouhani cũng mạnh mẽ lên án hành động của Ả rập Xê út, đồng thời tuyên bố rằng, Iran sẽ không cho phép vụ xử tử do Riyahd thực hiện vào cuối tuần qua trở thành một bàn đạp để các lực lượng cực đoan trong khu vực thực hiện những hành vi “phi pháp”.

Việc hành quyết giáo sỹ Nimr al-Nimr hiện đang trở thành “giọt nước tràn ly” trong quan hệ giữa Tehran và Riyahd trong bối cảnh Ả rập Xê út cũng đáp trả lại mạnh mẽ những phản ứng của Iran bằng việc lên án Iran hậu thuẫn cho chủ nghĩa khủng bố và có ý đồ thực sự nhằm gây mất ổn định tình hình trong khu vực. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại hơn là sự giận dữ đằng sau vụ xử tử do Ả rập Xê út tiến hành hồi cuối tuần qua đang có dấu hiệu lan rộng trong cộng đồng người Hồi giáo Shiite tại Trung Đông, trong đó có Iraq, Libăng và Bahrain.

Trước bối cảnh trên, Tổng thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon đã tỏ rõ “sự tiếc nuối sâu sắc” trước việc Ả rập Xê út hành quyết một giáo sỹ có ảnh hưởng trong cộng đồng người Shiite và 46 người khác. Trong một tuyên bố mới đưa ra, một phát ngôn viên của ông Ban Ki-moon cho biết, người đứng đầu Liên hợp quốc đã lưu ý về trường hợp ông al-Nimr tới các nhà lãnh đạo Ả rập và kêu gọi “giảm nhẹ” cho các án tử hình đã thông qua xét xử.

Bên cạnh đó, ông Ban Ki-moon cũng kêu gọi các bên “kiềm chế và bình tĩnh” trong việc đưa ra phản ứng sau vụ xử tử do Ả rập Xê út tiến hành hồi cuối tuần trước, đồng thời hối thúc các nhà lãnh đạo trong khu vực nỗ lực nhằm tránh gia tăng căng thẳng./.

ĐCSVN