Mở màn cam go

Kết quả được công bố tối 1.2 cho biết, trong cuộc bỏ phiếu sơ bộ của đảng Cộng hòa, ứng cử viên Ted Cruz đã đánh bại tỷ phú Donald Trump. Ông Cruz, nghị sĩ đảng bảo thủ của bangTexas, giành được 27,7% số phiếu, so với 24,3% số phiếu thuộc về nhà kinh doanh bất động sản có tiếng nhất nước Mỹ Donald Trump. Đứng ở vị trí thứ ba là ứng cử viên Marco Rubio với 23,1% số phiếu.

Trong cuộc bỏ phiếu sơ bộ của đảng Dân chủ, hai ứng cử viên dẫn đầu là Hilary Clinton và Bernie Sanders bám đuổi nhau với số phiếu sát sao. Cựu Ngoại trưởng MỹClintongiành được 49,9% số phiếu, nhỉnh hơn thượng nghị sĩ bang Vermont Sanders 0,4%. Tuy về thứ ba nhưng ứng cử viên Martin O’Malley, cựu Thống đốc bangMarylandchỉ nhận được 0,6% sự ủng hộ. Ông O’Malley sau đó đã tuyên bố rút khỏi các hoạt động tranh cử.

Kết quả này cho thấy biến động về sự ủng hộ của cử tri dành cho các ứng cử viên của hai đảng. Trước cuộc bầu cử sơ bộ tại Iowa, theo đánh giá của CNN, số cử tri ủng hộ bà Hillary Clinton là 50%, ông Bernie Sanders được 44% và ông O’Malley được 3%. Tuy nhiên, kết quả này có thể biến động, nhất là khi các cử tri có thể thay đổi quyết định trong suốt cuộc bầu cử. Đối với đảng Cộng hòa, kết quả thăm dò trước thềm cuộc bỏ phiếu cho thấy, tỷ phú Donald Trump dẫn đầu với tỷ lệ ủng hộ 27%, tiếp đó là Ted Cruz được 22%, Marco Rubio được 21% và 9% cử tri ủng hộ Ben Carson.

Kết quả bỏ phiếu sơ bộ ởIowasẽ tạo tiền đề cho cuộc đua tiếp theo ở bangNew Hampshire, diễn ra ngày 9.2 tới. Đây được xem là phép thử quan trọng đối với các ứng cử viên Tổng thống Mỹ của hai đảng Dân chủ và Cộng hòa.

Cuộc bỏ phiếu có ý nghĩa quan trọng

Với kết quả cuộc bỏ phiếu sơ bộ ngày 1.2, cựu Ngoại trưởng Mỹ đang nắm ưu thế trong cuộc đua tạiIowa. Tuy nhiên, ứng cử viên cùng đảng Bernie Sanders đã thu hẹp đáng kể khoảng cách với bà Hillary. Khoảng cách 2%  phiếu giữa hai ứng cử viên đảng Dân chủ khá mong manh. Vụ bê bối của bà Hilary vì đã sử dụng địa chỉ thư điện tử cá nhân trong thời gian làm Ngoại trưởng Mỹ, từ năm 2009 - 2013 để giải quyết việc công thay vì dùng địa chỉ thư điện tử do Chính phủ cấp, bất chấp những khuyến cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ, đã ảnh hưởng không nhỏ đến sự ủng hộ của cử tri dành cho nữ chính khách này.

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2016 diễn ra trong bối cảnh cử tri Mỹ không hài lòng trước nhiều vấn đề, từ nhập cư, khủng bố, bất bình đẳng thu nhập đến chăm sóc sức khỏe. Đây cũng là những vấn đề được các ứng viên Trump, Sanders và Cruz đề cập trong chiến dịch tranh cử của họ. Trong những ngày sát cuộc bỏ phiếu, ứng viên Sanders tranh cử quyết liệt, nhằm vào những cử tri trẻ của đảng Dân chủ, tập trung lên án tầng lớp tỷ phú ở Mỹ và kêu gọi một cuộc cách mạng chính trị. Ở những ngày vận động cử tri cuối cùng, bàClintonđi cùng con gáiChelseavà bà Gabby Giffords, cựu nghị sĩ từng là nạn nhân của một vụ xả súng. Ở bangIowa, cả ông Trump và ông Cruz đều cố gắng lấy lòng những người theo phái Phúc âm vốn chiếm tới 57% cử tri tham gia bầu cử sơ bộ hồi năm 2012.

Các nhà bình luận cho rằng, kết quả bầu cử sơ bộ ở Iowa ngày 1.2 là thông điệp mạnh mẽ dành cho các ứng cử viên Tổng thống Mỹ, khi một lần nữa cho thấy, bất kể khác biệt về văn hóa và quan điểm chính trị, cử tri khá đồng lòng trong việc tỏ ra thiếu kiên nhẫn, thậm chí có thái độ bất mãn, với Chính phủ, khi không phục vụ người dân tốt hơn. Đối với cử tri đảng Cộng hòa, vấn đề gây bức xúc là Chính phủ quá bao đồng, xâm phạm quyền tự do dân sự và ngân sách. Cử tri đảng Dân chủ không chấp nhận sự bất công bằng trong kinh tế, thu nhập giảm và hy vọng đang mất dần.

 Bầu cử sơ bộ là gì?

Đây là bước đi đầu tiên mà cả hai đảng phái chính trị phải tiến hành để lựa chọn ra những ứng viên tiềm năng nhất. Những ứng viên ít nhận được sự ủng hộ từ cử tri sẽ bị loại dần. Người chiến thắng sẽ đại diện cho từng đảng trong cuộc vào chiếc ghế quyền lực.

Đảng Cộng hòa sử dụng hình thức mang tên lá phiếu tín nhiệm, như họ vẫn thường dùng trong quá khứ. Theo hình thức này, cử tri sẽ bỏ phiếu cho người mà họ tin tưởng có thể đại diện cho họ. Kết quả bỏ phiếu sẽ xác định số lượng đại biểu ủng hộ cho mỗi ứng viên Tổng thống của đảng.

Đối với đảng Dân chủ, các cử tri sẽ trực tiếp ủng hộ cho ứng viên của mình thông qua các cuộc họp toàn bang. Các cử tri sẽ tập hợp thành từng nhóm có chung lựa chọn. Những ứng viên nhận được sự ủng hộ ít hơn 15% sẽ bị loại. Số cử tri của họ buộc phải chọn một trong các nhóm khác đang tồn tại. Các cử tri có quyền thuyết phục những người khác thay đổi sự ủng hộ. Quá trình này lập lại tới khi các ứng viên khả thi được chọn ra.

Tại sao bầu cử sơ bộ ở Iowa lại quan trọng?

Các cuộc họp kín diễn ra ở 1.681 trên 1.682 địa phương của Iowa để chọn ra số đại biểu tương ứng. Sau đó, các đại biểu này sẽ tiếp tục dự hội nghị và bầu ra người đại diện cho từng quận mình sống. Các đại biểu tiếp theo sẽ dự Hội nghị toàn bang, chọn ra những đại biểu cuối cùng tham dự đại hội đảng toàn quốc. Cụ thể, bang Iowa có 52 đại biểu trong khi số lượng đại biểu toàn quốc là 4.700 người.

Người dân Mỹ và đặc biệt là giới truyền thông dành nhiều chú ý tới bầu cử sơ bộ ở Iowa. Dù số lượng đại biểu được bầu ở tiểu bang Iowa chỉ chiếm 1% tổng số đại biểu tham dự đại hội toàn quốc nhưng kết quả ở bang này thường được coi là dấu hiệu cho các ứng viên trong cuộc đua vào Nhà Trắng. Thống kê những kỳ bầu cử Tổng thống Mỹ gần đây cho thấy, người trở thành tổng thống Mỹ thường là người dẫn đầu trong cuộc đua nội bộ đảng ở Iowa. Trong 4 kỳ bầu cử Tổng thống Mỹ gần đây nhất, người dẫn đầu cuộc chạy đua ở Iowa ở cả hai đảng đều trở thành ứng viên cuối cùng của quyền lực nhất nước Mỹ. Tuy nhiên trước đó, ông Bill Clinton trở thành Tổng thống Mỹ năm 1992 dù chỉ nhận được 3% tỷ lệ ủng hộ ở bang Iowa.

Đại biểu nhân dân