In trang
A - A. stoliczkanus complex (IEBR-T5024, ♂); B - A. dongbacana sp.n. (holotype IEBR-VN11-0143, ♂)

Phát hiện loài dơi mới thuộc giống Dơi mũi ba lá, Aselliscus, họ Dơi nếp mũi (Hipposideridae)
Cập nhật lúc : 09:46 03/07/2016

Các nhà nghiên cứu của Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật thuộc Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam cùng các cộng sự đến từ Bảo tàng Lịch sử tự nhiên Hungary, Viện Nghiên cứu quốc gia về các bệnh truyền nhiễm (Nhật Bản), Đại học Khoa học Tự nhiên - Đại học Quốc gia Hà Nội và Bảo tàng Quốc gia về Lịch sử tự nhiên (Cộng hòa Pháp) đã phát hiện và mô tả một loài dơi mới thuộc giống Dơi mũi ba lá, Aselliscus, họ Hipposideridae.

Trước nghiên cứu này, giống Aselliscus được cho là chỉ có 2 loài: A. tricuspidatus chỉ có ở các quần đảo thuộc Thái Bình Dương và A. stoliczkanus phân bố rộng trên đất liền của Đông Nam Á và Nam Trung Quốc. Tuy nhiên, kết quả so sánh về hình thái và trình tự gene những mẫu thu được thuộc giống Aselliscus tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương cho thấy, loài A. stoliczkanus thực chất là tập hợp gồm nhiều loài có hình thái rất giống nhau (nên gọi là A. stoliczkanus complex). Trong đó, những mẫu vật thu được tại những khu vực có núi đá vôi ở vùng Đông Bắc Việt Nam thuộc về một loài mới.

Loài dơi mới có tên khoa học là Aselliscus dongbacana Tu, Csorba, Gorfol, Arai, Son, Thanh & Hassanin, 2015 và tên tiếng Việt là Dơi mũi ba lá Đông Bắc, được đặt dựa trên vùng phân bố hiện biết của loài mới.

Các mẫu chuẩn (holotype và paratypes) của loài A. dongbacana được thu tại Động Nà Phòng, Vườn Quốc Gia Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn. Ngoài ra, các mẫu thuộc về loài dơi mới cũng được thu tại các Khu Bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ (Bắc Kạn), Khau Ca (Hà Giang), Hữu Liên (Lạng Sơn) và Phia Oắc-Phia Đén (Cao Bằng).

Tình trạng bảo tồn: loài Dơi mũi ba lá Đông Bắc có phân bố giới hạn trong vùng núi đá vôi ở Đông Bắc Việt Nam. Nơi đây cũng là nơi sống lý tưởng cho nhiều loài sinh vật của Việt Nam.

Tuy nhiên, hầu hết các vùng núi đá vôi này đã và đang bị suy thoái, chủ yếu do các hoạt động gây hại của con người. Hệ quả là không chỉ loài Dơi mũi ba lá Đông Bắc mà hầu hết các loài động thực vật nơi đây đang ngày càng bị đe dọa tuyệt chủng. Chính vì vậy, cần phải tiến hành thêm những nghiên cứu tại những khu vực này để bổ sung những dẫn liệu khoa học giúp cho việc quy hoạch và bảo tồn các giá trị đa dạng sinh học trong vùng có hiệu quả hơn.

Kết quả nghiên cứu trên đã được đăng tải trên Tạp chí chuyên ngành Acta Chiropterologica 17 (2): 233-254.

 

(khoahocvacongnghevietnam.com.vn)