Tiếp tục được dẫn dắt bởi Hiến pháp mới

Qua 4 nhiệm kỳ liên tục tham gia QH và hoạt động chuyên trách tại Ủy ban của QH, Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội Trương Thị Mai cho rằng, kết quả của Kỳ họp thứ Chín không những góp phần thiết thực đưa Hiến pháp mới vào cuộc sống mà cần thấy rằng có lẽ chưa bao giờ QH tập trung cao độ như vậy trong triển khai thi hành Hiến pháp. Các nội dung đưa ra bàn và quyết đáp tại Kỳ họp thứ Chín đều được dẫn dắt bởi các tư tưởng, quan điểm của Hiến pháp mới. Đặc biệt, ĐBQH thể hiện tinh thần, trách nhiệm cao trong việc phải bám sát từng quy định của Hiến pháp 2013. Cho nên, gần như tất cả các phát biểu của ĐBQH đều được dẫn dắt bởi Hiến pháp và lấy Hiến pháp làm chuẩn mực để soi xét các vấn đề đưa ra QH thảo luận, quyết định. Theo Chủ nhiệm Trương Thị Mai thì ý thức bảo vệ và triển khai thi hành Hiến pháp của ĐBQH cần được ghi nhận như một kết quả nổi bật tại Kỳ họp thứ Chín.

Kết quả QH đạt được tại Kỳ họp thứ Chín khá toàn diện. Là kỳ họp giữa năm với trọng tâm dành cho công tác lập pháp, song QH cũng dành thời gian thỏa đáng cho hoạt động giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, để lại ấn tượng tốt đẹp về một kỳ họp hợp lòng dân, sôi động, dân chủ, đoàn kết, trí tuệ và đổi mới. Không bằng lòng với kết quả đạt được, dự thảo Báo cáo đánh giá kết quả Kỳ họp thứ Chín đã thẳng thắn chỉ ra một số hạn chế cần nghiêm túc rút kinh nghiệm. Đó là một số dự án luật chuẩn bị chưa kỹ, chưa bao quát hết nội dung điều chỉnh hoặc còn trùng lặp với luật hiện hành, nhất là đối với một số dự án luật cho ý kiến lần đầu. Hay, một số báo cáo thẩm tra chưa thể hiện rõ quan điểm của cơ quan thẩm tra và gợi ý thảo luận một số nội dung còn chung chung, thiếu tính định hướng để đại biểu tập trung thảo luận. Hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn cần tiếp tục đổi mới, đáp ứng yêu cầu của đại biểu và cử tri. Giải trình một số nội dung còn thiếu tính thuyết phục...

Một số thành viên UBTVQH còn chỉ ra những hạn chế mà vì lý do nào đó dự thảo Báo cáo Đánh giá kết quả Kỳ họp thứ Chín chưa đề cập sâu hay đưa ra đánh giá thỏa đáng. Như kiến nghị của một số ĐBQH và Đoàn ĐBQH là cần đổi mới hơn nữa và khắc phục tình trạng đọc bài phát biểu soạn sẵn, tăng tính tranh luận trong từng phiên thảo luận. Muốn vậy, một số UBTVQH cho rằng cần có giải pháp để bảo đảm các ý kiến tập trung vào một số vấn đề quan trọng, chuyên sâu và có chất lượng hơn, vừa lôi cuốn ĐBQH tham gia thảo luận, tranh luận, vừa thu hút sự quan tâm, theo dõi của báo chí và cử tri. Đối với công tác lập pháp, cần tăng cường tính tranh luận trong phiên thảo luận cho ý kiến đóng góp xây dựng các dự án luật, bảo đảm tiết kiệm thời gian. Đây là một trong những yếu tố góp phần nâng cao chất lượng các dự án luật.

Chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ Chín tiếp tục được cử tri quan tâm, theo dõi, đánh giá cao. Ghi nhận điểm cải tiến, đổi mới, song chưa thật sự hài lòng về chất lượng của hình thức giám sát trực tiếp này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý phân tích, thực tế, các bộ trưởng trả lời đẹp, rõ ràng và rất thành khẩn, nhưng lại chưa cho thấy rõ thực trạng của quá trình triển khai thực hiện chính sách, pháp luật liên quan đến ngành mình, lĩnh vực mình. Vì thực trạng chưa rõ, dẫn tới hiệu quả không rõ và càng không thấy rõ trách nhiệm của bộ trưởng - Chủ nhiệm Ủy ban Phan Trung Lý thẳng thắn.  

Kiên quyết gạt dự án luật không chất lượng

Dự kiến, tại Kỳ họp thứ Mười tới sẽ có 16 dự án luật trình QH xem xét thông qua và 10 dự án luật trình QH cho ý kiến lần đầu. QH cũng sẽ xem xét thông qua một số dự thảo nghị quyết, tiến hành giám sát và quyết định một số vấn đề quan trọng quốc gia... Trong đó, nhiều dự án luật có tác động quan trọng đến việc bảo vệ quyền con người, quyền công dân theo tinh thần Hiến pháp mới, nhất là những dự án bộ luật đã trình QH cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ Chín như Dự án Bộ luật Dân sự (sửa đổi), Dự án Bộ luật Tố tụng dân sự (sửa đổi), Dự án Bộ luật Hình sự (sửa đổi), Dự án Bộ luật Tố tụng hình sự (sửa đổi), Dự án Luật Trưng cầu ý dân... Đây là những dự án luật khó, nhạy cảm.

Cho ý kiến bước đầu về công tác chuẩn bị Kỳ họp thứ Mười dự kiến khai mạc vào tháng 10 tới, nhiều Ủy viên UBTVQH nhất trí yêu cầu các cơ quan chủ trì soạn thảo và chủ trì thẩm tra tiếp tục phối hợp chặt chẽ trong quá trình tiếp thu, chỉnh lý và hoàn thiện dự án luật, tránh lặp lại tình trạng ĐBQH phải bắt bẻ từng câu chữ mang tính kỹ thuật lập pháp. Bởi nhiệm vụ và trách nhiệm của ĐBQH là đóng góp những vấn đề về tư tưởng, quan điểm và những nội dung lớn còn ý kiến khác nhau, nhất là đối với những dự án luật đã ở giai đoạn chuẩn bị thông qua.

Nhấn mạnh yêu cầu về chất lượng, Phó chủ tịch QH Uông Chu Lưu đề nghị nhất thiết những dự án bộ luật nêu trên phải được đưa ra thảo luận tại Hội nghị ĐBQH hoạt động chuyên trách với sự tham gia thêm của lực lượng chuyên gia. Hiện nay, các cơ quan chủ trì thẩm tra đã và đang tổ chức hội nghị, hội thảo lấy ý kiến đóng góp phục vụ công tác tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện các dự án luật. Tuy nhiên, đây phải là công việc được làm thường xuyên hơn, quyết liệt hơn, bảo đảm đến tháng 10, trước khi khai mạc Kỳ họp cuối năm, có thể có những dự thảo bộ luật, dự thảo luật được tiếp thu, chỉnh lý và hoàn thiện một bước, đủ điều kiện về chất lượng trình QH xem xét, thông qua - Phó chủ tịch QH Uông Chu Lưu nhấn mạnh.

Chuẩn bị cho Kỳ họp thứ Mười, UBTVQH cũng khẳng định nguyên tắc: dứt khoát không vì lý do phải sớm triển khai thi hành Hiến pháp 2013 mà có thể châm chước hoặc dễ dãi với những dự án luật chưa được chuẩn bị tốt. Nói cách khác, không vì cụ thể hóa Hiến pháp bằng mọi giá mà nương nhẹ vấn đề chất lượng các dự án luật. Ngược lại, Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của QH cần tiếp tục kiên quyết gạt những dự án luật không bảo đảm chất lượng ngay từ đầu, đúng với vai trò và trách nhiệm là những cơ quan gác cổng của QH. Từng quy định của dự án luật cần được va đập kỹ và tranh luận đến cùng trên nghị trường để tìm ra phương án tối ưu nhất, tránh những sai sót về mặt lập pháp không đáng có, bảo đảm tất cả các đạo luật QH thông qua đều phải bảo đảm tính khả thi, nhanh chóng đi vào cuộc sống khi có hiệu lực.

Với tinh thần đổi mới và đổi mới không ngừng, không bằng lòng với kết quả đạt được và tựlàm khó mình thông qua việc chủ động đề xuất, đưa ra yêu cầu cao trong quá trình thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn, tin rằng QH sẽ tiếp tục có một kỳ họp cuối năm thành công.

Phó chủ tịch QH Uông Chu Lưu: Cần đề cao yêu cầu chất lượng các dự án luật

Nội dung chương trình Kỳ họp thứ Mười tới sẽ rất nặng. Riêng công tác lập pháp, dự kiến QH sẽ cho ý kiến và xem xét thông qua tổng cộng 27 dự án luật, nghị quyết. Nhiều dự án luật trình QH cho ý kiến lần đầu có nội dung khá phức tạp, nhạy cảm như: Dự án Luật Báo chí, Dự án Luật Lập hội, Dự án Luật Tiếp cận thông tin, Dự án Luật Tín ngưỡng, tôn giáo..., trong đó có những dự án luật đã qua hai, ba khóa QH nghiên cứu xây dựng. Với 16 dự án bộ luật, luật sẽ trình QH xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ Mười, dù chủ yếu là những dự án luật được sửa đổi, bổ sung, nhưng là sửa đổi toàn diện nên cũng không khác nhiều với việc xây dựng một dự thảo luật mới. Do vậy, từ nay đến Kỳ họp thứ Mười, nếu không bố trí cách làm bài bản, khoa học và hợp lý, thì cũng khá lo về vấn đề chất lượng những dự thảo bộ luật và dự thảo luật này. Đề nghị, tại Kỳ họp thứ Mười tới, cần nghiên cứu dành trọn một ngày thảo luận tại hội trường để ĐBQH đóng góp ý kiến đối với các dự án bộ luật lớn. Không nên lo mất thêm một vài ngày họp của QH mà cần đề cao yêu cầu chất lượng các dự án bộ luật, dự án luật.

Người đại biểu nhân dân