Chiều cùng ngày, dưới sự điều khiển của Phó chủ tịch QH Uông Chu Lưu, UBTVQH đã cho ý kiến về Báo cáo tổng kết việc tiếp tục thực hiện thí điểm chế định Thừa phát lại.

Hướng đi đúng về cải cách tư pháp

Theo Báo cáo tổng kết việc triển khai tiếp tục thực hiện thí điểm chế định Thừa phát lại theo Nghị quyết số 36/2012/QH13 ngày 23.11.2012 của QH do Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường trình bày, việc thực hiện thí điểm Thừa phát lại là một hướng đi đúng về cải cách tư pháp, phù hợp với thực tiễn đời sống KT- XH và hoạt động tư pháp của nước ta cũng như xu thế hội nhập quốc tế. Chế định Thừa phát lại được thí điểm tại 13 địa phương trong cả nước, với 53 Văn phòng Thừa phát lại; đội ngũ Thừa phát lại, Thư ký nghiệp vụ ngày càng được củng cố, kiện toàn. Thừa phát lại đã bắt đầu trở thành một nghề, đang dần khẳng định vị trí, vai trò của mình trong đời sống xã hội và trong hoạt động bổ trợ tư pháp. Kết quả hoạt động của các Văn phòng Thừa phát lại góp phần bảo đảm tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức trong đời sống dân sự, trong quan hệ với cơ quan nhà nước và trong các quá trình tố tụng, góp phần ổn định các quan hệ xã hội, an ninh trật tự.

Thẩm tra báo cáo của Chính phủ về tổng kết thực hiện thí điểm chế định Thừa phát lại theo Nghị quyết 36/2012/QH13 của QH, Ủy viên UBTVQH, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện nêu rõ,  Ủy ban Tư pháp cơ bản tán thành với đánh giá của Chính phủ về kết quả thực hiện thí điểm. Hoạt động Thừa phát lại đã xác định được vị trí của mình trong đời sống xã hội, tạo lập một loại hình dịch vụ pháp lý mới để người dân lựa chọn. Sự phát triển nhanh chóng cả về số lượng và chất lượng hoạt động của các Văn phòng Thừa phát lại khẳng định chủ trương và nội dung thí điểm đã thành công bước đầu, nhất là trong điều kiện các loại hình dịch vụ Thừa phát lại cung cấp có tính chất khá mới so với hệ thống pháp luật hiện hành.

Tuy nhiên, hoạt động Thừa phát lại cũng đang bộc lộ những hạn chế như, công tác tham mưu cho Chính phủ của Bộ Tư pháp trong việc triển khai Nghị quyết của QH về Thừa phát lại còn chậm, thiếu đồng bộ. Chất lượng hoạt động Thừa phát lại, quá trình hành nghề, một số Văn phòng Thừa phát lại còn những sai sót, đó là: việc tống đạt văn bản không đúng quy trình, thủ tục, chưa bảo đảm nội dung theo yêu cầu, phản hồi kết quả tống đạt chậm dẫn đến một số trường hợp phải hoãn phiên tòa hoặc hoãn phiên hòa giải; có trường hợp xác minh không chính xác, niêm yết chưa đúng trình tự, thủ tục theo quy định; việc ghi chép trong biên bản có nơi chưa chặt chẽ, còn tình trạng chỉnh sửa văn bản tống đạt; chất lượng vi bằng chưa cao, một số trường hợp lập vi bằng của Thừa phát lại chồng chéo với hoạt động công chứng...

Kết thúc thí điểm thừa phát lại

Trên cơ sở nhìn nhận và đánh giá chung những ưu, nhược của chế định Thừa phát lại, với những điểm ưu lớn hơn, đa số ý kiến của Ủy ban Tư pháp tán thành với đề nghị của Chính phủ về việc trình QH ban hành Nghị quyết ghi nhận kết quả đạt được và cho kết thúc việc thí điểm để chính thức thực hiện chế định Thừa phát lại. Bên cạnh đó, Chính phủ nên chuẩn bị dự án Pháp lệnh Thừa phát lại hoặc dự án Luật Thừa phát lại báo cáo UBTVQH xem xét đưa vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội Khóa XIV.

Nhất trí với Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tư pháp, các Ủy viên UBTVQH cũng đánh giá cao kết quả đạt được từ thí điểm thừa phát lại. Tới đây, một số Ủy viên UBTVQH đề nghị nên xác định địa vị pháp lý cho hoạt động thừa phát lại. Theo Trưởng Ban Dân nguyện Nguyễn Đức Hiền, đã đến lúc nên chấm dứt thí điểm thừa phát lại, mà nên nhân rộng mô hình thừa phát lại. Tại mỗi địa phương, tùy điều kiện tổ chức và nhu cầu của người dân mà tổ chức Văn phòng thừa phát lại cho hiệu quả. Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng nhất trí với quan điểm chấm dứt thí điểm thừa phát lại. Đồng thời cho rằng, QH xem xét, ban hành Nghị quyết về tổ chức chế định Thừa phát lại. Theo đó, Nghị quyết xác định nguyên tắc, phạm vi hoạt động, điều kiện hoạt động của Thừa phát lại, nhằm tạo cơ sở pháp lý cho Văn phòng Thừa phát lại hoạt động, áp dụng chính thức trên thực tế.

Người đại biểu nhân dân