In trang

Nhìn lại Đại hội đồng IPU-66 và bản lĩnh của QH Việt Nam
Cập nhật lúc : 07:41 03/06/2015

Sau khi QH Việt Nam trở thành thành viên Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU, 4.1979), lần đầu tiên Đoàn ĐBQH nước ta gồm 3 người do Phó chủ nhiệm Ủy ban Dự án pháp luật của QH, Ủy viên Ban Chấp hành Đoàn Việt Nam trong IPU, Luật sư Phan Anh làm Trưởng đoàn đã đi dự Đại hội đồng IPU-66 tại Caracas, Venezuela từ ngày 13 - 21.9.1979. Tại cuộc họp, trước những ý đồ thù địch của một bộ phận lực lượng phương Tây, Đoàn ĐBQH nước ta đã thể hiện bản lĩnh kiên cường, khả năng đàm phán khéo léo của một thành viên non trẻ ở một diễn đàn còn khá mới mẻ đối với chúng ta.

Theo quy định của IPU, thông thường, tại mỗi kỳ họp, Đại hội đồng sẽ thảo luận 4 chủ đề và ra nghị quyết về các chủ đề này. Trong đó, nội dung ba chủ đề đã được Đại hội đồng quyết định từ kỳ họp lần trước, còn chủ đề thứ tư gọi là chủ đề khẩn cấp sẽ được xem xét để bổ sung vào chương trình nghị sự tại đầu phiên họp toàn thể của kỳ họp lần này. Tất cả các nghị viện thành viên IPU đều có thể đề nghị bổ sung chủ đề khẩn cấp vào chương trình nghị sự của Đại hội đồng. Tuy nhiên, để được Đại hội đồng xem xét đề nghị bổ sung vào chương trình nghị sự, chủ đề khẩn cấp phải liên quan đến sự kiện quan trọng được quốc tế quan tâm và IPU xét thấy cần thiết phải bày tỏ quan điểm. Để đề nghị này được thông qua, phải có hai phần ba đa số phiếu tán thành (quy định tại Điều 11, Điều lệ Đại hội đồng).


Tại kỳ họp Đại hội đồng lần này ở Caracas, vấn đề Việt Namđã tạo không khí sôi nổi ngay từ đầu phiên họp. Trưởng đoàn đại biểu Vương quốc Anh đưa ra đề nghị bổ sung vấn đề người tỵ nạn Việt Nam vào chương trình nghị sự để thảo luận và ra nghị quyết. Khi Trưởng đoàn đại biểu Anh vừa phát biểu xong, đại biểu Hungary đã thẳng thắn bác lại kiến nghị của đại biểu Anh và nói rõ rằng: Việt Nam và Cao ủy Liên Hợp Quốc đã có thỏa thuận nhằm giải quyết tốt vấn đề này và yêu cầu Đại hội đồng bác bỏ kiến nghị của đại biểu Anh.

 

Tiếp đó, thực hiện quyền đáp trả của mình, Luật sư Phan Anh, Trưởng đoàn đại biểu Việt Nam, đã hùng hồn tuyên bố: Đoàn ĐBQH Việt Nam lần đầu tiên tham gia Đại hội đồng, mang thiện chí của QH và nhân dân Việt Nam mong muốn hợp tác với nghị viện và nhân dân các nước trên thế giới, theo đúng tinh thần tôn chỉ và mục đích của Liên minh. Kiến nghị bổ sung của Trưởng đoàn Nghị viện Anh đưa ra về Vấn đề người tỵ nạn Việt Nam là một sự khiêu khích. Vấn đề này đã được Cao ủy Liên Hợp Quốc về người tỵ nạn (UNHCR) giải quyết ở Hội nghịGeneva nên không thuộc thẩm quyền của IPU. Nếu thảo luận vấn đề người di tản, Đoàn ViệtNam sẽ bắt buộc phải tố cáo những nước phải chịu trách nhiệm đã gây ra chiến tranh, nguồn gốc chính của vấn đề người di tản. Đoàn ViệtNam muốn tôn trọng truyền thống của IPU, tránh gây căng thẳng một cách vô ích. Vì những lẽ đó, Đoàn ĐBQH ViệtNam yêu cầu Đại hội đồng bác bỏ kiến nghị của Đoàn đại biểu Anh.

 

Sau lời biện luận đanh thép, có lý có tình của Trưởng đoàn ĐBQH nước ta, Đại hội đồng đã tiến hành bỏ phiếu biểu quyết. Kết quả là kiến nghị của Đoàn đại biểu Anh đã bị Đại hội đồng bác bỏ. Đây là thắng lợi bước đầu của ta và của các lực lượng tiến bộ trong cuộc đấu tranh bảo vệ chân lý.

 

Sau khi kiến nghị của Đoàn đại biểu Anh bị bác bỏ, trong phiên họp khác thảo luận dự thảo nghị quyết do Tiểu ban Kinh tế - Xã hội soạn thảo về vấn đề Chăm sóc thanh thiếu niên nhân dịp Năm quốc tế Thiếu nhi, Đoàn Luxembourg đưa ra đề nghị bổ sung một điểm vào dự thảo nghị quyết Đặc biệt yêu cầu tất cả các nước trên thế giới góp phần giải quyết những vấn đề nghiêm trọng về trẻ em tỵ nạn Đông Dương. Theo quy định của Liên minh, tất cả các đại biểu đều có quyền đưa ra đề nghị sửa đổi hoặc bổ sung có liên quan đến các dự thảo nghị quyết do các báo cáo viên chuẩn bị về chủ đề có trong chương trình nghị sự được Đại hội đồng thông qua. Những sửa đổi này phải được gửi tới Ban Thư ký trước khi khai mạc Đại hội đồng (Điều 17, Điều lệ Đại hội đồng).

 

Ngay sau khi Đoàn Luxembourgđưa ra đề nghị bổ sung, Luật sư Phan Anh phát biểu đập lại kiến nghị của Đoàn Luxembourg. Không khí căng thẳng bao trùm hội nghị, cuộc tranh luận lại nổ ra, sau đó đại biểu Algeria đề nghị bỏ hai chữ Đông Dương, tình hình dịu xuống và hội nghị đã biểu quyết tán thành đề nghị của Đoàn Algeria. Qua đó thấy rằng, các thế lực thù địch định nhân Năm quốc tế Thiếu nhi âm mưu dùng vấn đề trẻ em tỵ nạn để chống Việt Nam nhưng thất bại.

 

Việc Đại hội đồng bác bỏ kiến nghị của Đoàn đại biểu Anh và Luxembourg định lợi dụng vấn đề người tỵ nạn để chống Việt Nam là thắng lợi rõ nhất của Đoàn ĐBQH Việt Nam trong lần đầu xuất quân đi họp ở nước người. Một nghị viện thành viên mới gia nhập Liên minh được 5 tháng, cất công bay nửa vòng trái đất vượt Đại Tây Dương sang Tây Bán cầu, vừa chân ướt chân ráo có mặt ở hội nghị đã được một số nghị sỹ phương Tây chào đón bằng thiện chí thù địch. Nhưng với kinh nghiệm dày dạn, từng trải qua các cuộc đấu trí, đấu lý của ViệtNam ở Hội nghị quốc tếGeneva vàParis, Đoàn ĐBQH nước ta đã thể hiện bản lĩnh kiên cường và lập trường chính nghĩa của mình nên đã giành chiến thắng. Điều đó khiến nghị sỹ các nước khâm phục và thấy được thiện chí hòa bình, hữu nghị và tinh thần hợp tác của ViệtNam. Đại biểu các nước Đông Nam Á và các nước Venezuela, Kenya, Surinam, Senegal, Nepal... đều đồng tình ủng hộ thiện chí xây dựng của Đoàn ta.

 

Qua thái độ mềm mỏng trên tinh thần hợp tác, xây dựng nhưng rất kiên quyết đối với những vấn đề có tính nguyên tắc đã tạo thế cho Đoàn ĐBQH nước ta trên diễn đàn mới mẻ này, ta đã tranh thủ được sự đồng tình ủng hộ của các nước Không liên kết và lực lượng tiến bộ đấu tranh cho hòa bình, độc lập dân tộc và tiến bộ xã hội. Đồng thời ta có thêm nhiều bầu bạn và bớt được kẻ thù. Tuy thời kỳ đó hai khối Đông - Tây còn đối nghịch nhau, nhưng không ít đại biểuMỹ,Canada, Anh, Pháp, Nhật... đến gặp riêng Đoàn ta chúc mừng và ca ngợi tinh thần đấu tranh anh dũng của nhân dân Việt Nam.

 

Trong tham luận tại phiên họp toàn thể, Trưởng đoàn ta đã lên án mạnh mẽ cuộc chiến tranh xâm lược chống nước CHXHCN Việt Nam của các thế lực phản động và bành trướng, đập lại những luận điệu vu cáo, xuyên tạc của các thế lực thù địch định lợi dụng vấn đề người tỵ nạn, vấn đề Campuchia, vấn đề dân chủ, nhân quyền để chống phá Việt Nam. Đồng thời nêu rõ thiện chí của Việt Nam tha thiết với hòa bình, mong muốn phát triển quan hệ hữu nghị, hợp tác với nghị viện và nhân dân các nước trên thế giới. Đối với các nước Đông Nam Á, ViệtNam tiếp tục chủ trương và mong muốn có quan hệ láng giềng tốt đẹp, vì hòa bình, ổn định và trung lập trong khu vực. Về quan hệ giữa ba nước trên bán đảo Đông Dương, Luật sư Phan Anh khẳng định tình đoàn kết chặt chẽ và mối quan hệ hữu nghị truyền thống giữa nhân dân ba nước Việt Nam, Lào, Campuchia. Tình đoàn kết không gì lay chuyển nổi giữa ba dân tộc là một bảo đảm chắc chắn cho thắng lợi trong cuộc chiến đấu chống ngoại xâm vì độc lập, tự do của mỗi nước. Nhân dịp này, Luật sư Phan Anh kêu gọi các nghị viện, Chính phủ và nhân dân các nước giải quyết các vấn đề tranh chấp quốc tế thông qua thương lượng, vì hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực và trên thế giới. Đồng thời nhiệt liệt ủng hộ cuộc đấu tranh chính nghĩa vì quyền tự quyết và độc lập dân tộc của nhân dân các nước Ảrập, Trung Cận Đông, Palestine, Nam Phi, Tây Sahara và Porto Rico... 

 

Cuối kỳ họp, Đại hội đồng đã thông qua các nghị quyết về các vấn đề giải trừ quân bị, Trung Đông và Palestine, phi thực dân hóa; vấn đề bảo vệ gia đình, chăm sóc thanh thiếu niên nhân dịp Năm quốc tế Thiếu nhi; vấn đề tăng cường sự hiểu biết giữa các nước, hợp tác quốc tế và hòa bình thế giới trên lĩnh vực giáo dục, thông tin và truyền thông; Luật về quyền không gian.

 

Nghị quyết về vấn đề phi thực dân hóa nhấn mạnh nguy cơ đe dọa hòa bình là do sự tồn tại của những lò lửa căng thẳng mà chủ nghĩa thực dân, chủ nghĩa phân biệt chủng tộc gây nên và nuôi dưỡng, hoặc do các hình thức thống trị khác và bá quyền gây nên nhằm chống lại độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của các dân tộc châu Phi, châu Á và các khu vực khác trên thế giới. Nghị quyết cũng kêu gọi Nghị viện và Chính phủ các nước đảm bảo tôn trọng triệt để các nguyên tắc không vi phạm biên giới của các nước, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình và chấm dứt đe dọa dùng vũ lực và chấm dứt sử dụng vũ lực xâm phạm chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của các nước.


Các nghị quyết của IPU về hòa bình và an ninh quốc tế cách đây hơn 35 năm đến nay vẫn còn nguyên giá trị.

 

36 năm một chặng đường không dài so với lịch sử hơn 125 năm của IPU, nhưng QH Việt Nam đã tạo dựng được một điểm nhấn ấn tượng trong lịch sử của IPU và của hoạt động ngoại giao nghị viện Việt Nam: Đó là việc Việt Nam đăng cai tổ chức Đại hội đồng IPU - 132. Hàng nghìn nghị sỹ khắp năm châu - bầu bạn gần xa sẽ hội tụ về Hà Nội để bàn việc lớn toàn cầu. Đó là việc làm thế nào để biến các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) trở thành hiện thực sau năm 2015; đồng thời bàn những vấn đề cấp bách toàn cầu mà cộng đồng quốc tế cùng quan tâm.

 

Kết thúc kỳ họp, Đại hội đồng IPU-132 sẽ thông qua nhiều văn kiện và nghị quyết về các vấn đề đã được đưa ra thảo luận, đặc biệt là Tuyên bố Hà Nội, một văn kiện chính trị - ngoại giao có ý nghĩa quan trọng mang đậm dấu ấn Việt Nam. Tuyên bố Hà Nội là thông điệp hòa bình của QH và nhân dân ViệtNamgửi QH và nhân dân các nước trên thế giới. Thành công của Đại hội đồng IPU - 132 sẽ góp phần thực hiện thắng lợi đường lối đối ngoại rộng mở, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ quốc tế của Đảng và Nhà nước ta, thể hiện vị thế và tầm vóc của Việt Nam và là đỉnh cao của quá trình hội nhập quốc tế của QH nước ta.

 

Nhân kỳ họp Đại hội đồng IPU - 132, đôi điều nhớ lại một sự kiện đã xảy ra cách đây hơn 35 năm trên diễn đàn nghị viện đa phương toàn cầu, để thấy rằng cuộc đấu tranh trên mặt trận ngoại giao nghị viện cũng đầy gian nan vất vả, nhưng rất đáng tự hào.

 

Người đại biểu nhân dân