Phó trưởng Đoàn ĐBQH TP Cần Thơ HUỲNH VĂN TIẾP: Cần có bản lĩnh và theo đến cùng 

Đoàn ĐBQH TP Cần Thơ đã thực hiện tốt nhiệm vụ tiếp công dân, thông qua việc tổ chức tiếp công dân định kỳ vào thứ 4 hằng tuần và tổ chức tiếp công dân đột xuất. Qua tiếp dân, tiếp nhận đơn, thư của người dân, Đoàn ĐBQH, ĐBQH nắm rõ hơn tâm tư, nguyện vọng của người dân, làm tốt vai trò cầu nối giữa công dân và Nhà nước. Thực tế, có trường hợp nhiều bản án, quyết định do cơ quan tư pháp, hành pháp giải quyết chưa đúng, hoặc xác định chứng cứ chưa thuyết phục. Khi tiếp nhận đơn, thư khiếu nại, tố cáo của những trường hợp như vậy, Đoàn ĐBQH, ĐBQH tỉnh Cần Thơ đã chuyển đơn, đôn đốc các cơ quan, tổ chức giải quyết. Nhưng, việc giải quyết của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với một số trường hợp công dân khiếu nại bức xúc, kéo dài không đúng thời hạn luật định. Kiến nghị của Đoàn ĐBQH tỉnh trong một số trường hợp giám sát giải quyết khiếu nại, tố cáo có liên quan đến cơ quan tư pháp, hành pháp ở địa phương chưa được giải quyết kịp thời, thấu đáo, buộc Đoàn giám sát phải kiến nghị với cơ quan ở Trung ương xem xét, giải quyết, dẫn đến sự chậm trễ, kéo dài.

Rõ ràng, nếu ĐBQH, Đoàn ĐBQH không bản lĩnh, dám chịu trách nhiệm, theo đến cùng công tác giám sát giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân, thì có lẽ một số cán bộ trong cơ quan công quyền cũng vì tâm lý sợ nhận sai mà chưa thật sự quan tâm thấu đáo, nếu không nói là bỏ quên, lợi ích của một số công dân. Vì vậy, mấu chốt trong giám sát giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân là ĐBQH, Đoàn ĐBQH phải thật sự trách nhiệm, không ngại va chạm, dám đấu tranh vì quyền, lợi ích chính đáng, hợp pháp của cử tri và nhân dân. 

Hiện nay, việc tiếp dân của ĐBQH, Đoàn ĐBQH chủ yếu do ĐBQH hoạt động chuyên trách ở địa phương đảm nhiệm. ĐBQH kiêm nhiệm trong Đoàn chưa dành nhiều thời gian cho công tác này - nghĩa là đại biểu chưa hoàn thành nhiệm vụ truyền tải mong ước, kiến nghị của người dân đến Nhà nước. Đề nghị khi xem xét Dự án Luật Hoạt động giám sát của QH và HĐND cần nhấn mạnh hơn vai trò giám sát của ĐBQH trong giám sát giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân. Trong Dự án Luật cũng nên giao Ban Dân nguyện chủ trì, có sự phối hợp của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của QH tổ chức hoạt động giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác này.

Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp NGUYỄN HỮU ĐỨC: Đúng tâm thế người đại diện của nhân dân

Giải quyết đơn, thư, khiếu nại, tố cáo của người dân tại một số cơ quan dân cử, cán bộ dân cử còn chưa tách bạch giữa người đại diện cho nhân dân với vai trò cán bộ nhà nước, cơ quan chuyên môn của Nhà nước. Có trường hợp, tiếp xúc cử tri còn mang tính chất là hoạt động cơ quan công quyền. Cơ quan dân cử, đại biểu dân cử, cụ thể ĐBQH là người đại diện cho nhân dân, là cầu nối giữa người dân và Nhà nước, vì người dân mà suy xét, phải đúng tâm thế người đại diện cho nhân dân. Khi thực hiện hoạt động giám sát, Đoàn ĐBQH và ĐBQH phải đóng vai trò cân bằng ở giữa, xem xét việc khiếu nại, tố cáo của công dân hay giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân đã đúng hay chưa? Vì vậy, nên quy định rõ hơn vai trò của cơ quan dân cử, Đoàn ĐBQH, ĐBQH trong việc tiếp công dân, giám sát giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân. Hình thức, nội dung, giám sát giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân phải thấy rõ được ĐBQH, Đoàn ĐBQH ngày càng gần dân, sát dân hơn, đáp ứng tốt hơn nữa yêu cầu của công dân.

Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai HUỲNH THÀNH: Chế tài với các chủ thể không thực hiện kết luận giám sát 

Từ đầu nhiệm kỳ QH Khóa XIII đến nay, Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai đã tiếp nhận 1.133 đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân. Sau khi nhận đơn, Đoàn ĐBQH tỉnh đã kịp thời xem xét, chuyển đến các cơ quan có thẩm quyền 556 đơn, hướng dẫn đương sự thực hiện quyền khởi kiện tại Tòa án nhân dân và các cơ quan tư pháp xem xét lại vụ việc 271 đơn, lưu 306 đơn có nội dung trùng lặp và không đủ các yếu tố theo quy định của pháp luật. Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai thường xuyên theo dõi, đôn đốc, kiến nghị cơ quan, tổ chức có thẩm quyền khẩn trương xem xét, tập trung chỉ đạo, giải quyết dứt điểm vụ, việc khiếu nại của công dân có tính chất phức tạp hoặc việc giải quyết chưa phù hợp với quy định của pháp luật, để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Tỷ lệ số vụ, việc Đoàn nhận được kết quả giải quyết, trả lời kịp thời hằng năm bình quân đạt 92%. Đoàn cũng phối hợp với Ban Dân nguyện thuộc UBTVQH triển khai giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài ở địa phương. Qua hoạt động giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân, Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai gặp một số vướng mắc như: Luật Hoạt động giám sát QH năm 2003 chưa quy định trình tự, thủ tục áp dụng chế tài đối với các chủ thể không thực hiện kiến nghị giám sát của ĐBQH, Đoàn ĐBQH, nên hiệu lực, hiệu quả giám sát còn hạn chế. Chưa có văn bản quy phạm pháp luật quy định quan hệ phối hợp hoạt động giữa ĐBQH, Đoàn ĐBQH với các chủ thể có liên quan như: Thường trực HĐND, Ủy ban MTTQ Việt Nam trong giám sát giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân. QH, UBTVQH chưa ban hành quy trình, thủ tục để ĐBQH, Đoàn ĐBQH xử lý đơn, thư và giám sát việc giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo. Chưa có cơ sở dữ liệu điện tử về các vụ việc khiếu nại, tố cáo và quá trình giải quyết của UBND cấp huyện, UBND cấp tỉnh và bộ, ngành thuộc Chính phủ nên việc nghiên cứu, thông tin, tài liệu, nắm bắt quá trình diễn biến, giải quyết vụ việc của ĐBQH, Đoàn ĐBQH gặp nhiều khó khăn.

Để khắc phục những hạn chế trên, tôi đề nghị, QH, UBTVQH sớm xây dựng, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về quy trình, thủ tục ĐBQH, Đoàn ĐBQH xử lý đơn, thư và giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo. Quy định quan hệ phối hợp giữa ĐBQH, Đoàn ĐBQH với các chủ thể có liên quan: Thường trực HĐND, Ủy ban MTTQ Việt Nam trong giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân và giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri. Luật Hoạt động giám sát của QH và HĐND cần quy định cụ thể chế tài, trình tự, thủ tục áp dụng chế tài đối với các chủ thể không thực hiện giám sát của QH, ĐBQH, Đoàn ĐBQH. UBTVQH cần chỉ đạo VPQH triển khai xây dựng cơ sở dữ liệu điện tử về công tác dân nguyện của QH để tạo điều kiện thuận lợi cho Đoàn ĐBQH, ĐBQH quản lý, theo dõi việc tiếp nhận, xử lý đơn, thư khiếu nại tố cáo của công dân.

Phó chủ tịch QH HUỲNH NGỌC SƠN: Chấm dứt tình trạng biến cơ quan dân cử, ĐBQH, đại biểu HĐND thành nơi chuyển đơn

Việc đổi mới, nâng cao chất lượng công tác dân nguyện phải căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao. Theo đó, cần tiếp tục bám sát, cụ thể hóa nội dung Nghị quyết của QH về một số cải tiến, đổi mới để nâng cao chất lượng, hiệu quả trong hoạt động của QH, các đề án, nghị quyết của Đảng Đoàn QH, UBTVQH về công tác dân nguyện, công tác tiếp xúc cử tri để đưa công tác dân nguyện ngày càng hiệu quả và thực chất. Quán triệt và triển khai các quy định của Luật Tổ chức QH, Luật Tổ chức chính quyền địa phương và tới đây là Luật Hoạt động giám sát của QH và HĐND gắn với công tác dân nguyện của QH, HĐND, ĐBQH, đại biểu HĐND. Đặc biệt, quy định của các đạo luật về quyền con người, quyền, nghĩa vụ cơ bản công dân cần được nghiên cứu, bám sát và triển khai thực hiện, tránh việc quy định thì có nhưng tổ chức thực hiện lại không đến nơi, đến chốn, hiệu quả không cao.

Trong đó, cần tiếp tục làm rõ những tồn tại, khó khăn, vướng mắc trong việc phân loại, xử lý đơn thư để tìm ra các giải pháp nâng chất lượng công tác này để sớm dứt điểm tình trạng chuyển đơn thư lòng vòng giữa các cơ quan, biến cơ quan dân cử, ĐBQH, đại biểu HĐND trở thành nơi chuyển đơn. Để hỗ trợ cho công tác này, có nên nghiên cứu để xây dựng và áp dụng phần mềm xử lý đơn thư, cơ sở dữ liệu về xử lý đơn thư để thuận lợi cho việc đôn đốc giải quyết, tránh tình trạng đơn trùng, đơn không đúng địa chỉ. 

Ủy viên Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam VÕ VĂN THIỆN: Tránh hình thức trong phối hợp giám sát giữa MTTQ với các Đoàn giám sát 

Hiện nay, MTTQ Việt Nam các cấp thường xuyên và tích cực cử đại diện tham gia các đoàn công tác của Chính phủ, của HĐND và UBND cùng cấp để giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo, nhất là các vụ việc phức tạp, bức xúc, những điểm nóng về khiếu kiện ở địa phương. Đối với những vụ việc phức tạp, nổi cộm ở địa phương, MTTQ Việt Nam chủ động kiến nghị và đề xuất ý kiến giải quyết với các cấp ủy Đảng, chính quyền để nhanh chóng giải quyết các khiếu nại, tố cáo theo đúng quy định của pháp luật. Tuy nhiên, vai trò giám sát của MTTQ cần được quan tâm hơn, sớm ban hành quy định cụ thể về trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong giải quyết, trả lời những phát hiện, kiến nghị của MTTQ Việt Nam. Đồng thời, cần nâng cao hiệu quả công tác phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức có liên quan để MTTQ và các tổ chức thành viên tham gia giám sát một cách tốt nhất. Đặc biệt, công tác phối hợp giám sát của MTTQ với các đoàn giám sát cần tránh hình thức theo kiểu đi tháp tùng các đoàn.

Người đại biểu nhân dân