Kết quả khả quan hơn

Nếu nhìn vào những con số được Chính phủ báo cáo tại phiên họp của UBTVQH ngày hôm qua so với những con số đã báo cáo QH tại Kỳ họp cuối năm 2015, thì rõ ràng kết quả thu chi ngân sách nhà nước khả quan hơn. Tổng thu ngân sách nhà nước năm 2015 vượt dự toán 85,77 nghìn tỷ đồng, tăng 69,37 nghìn tỷ đồng so với số đã báo cáo QH. Thu ngân sách Trung ương chỉ hụt dự toán khoảng 2,26 nghìn tỷ đồng và có 5 địa phương hụt thu cân đối ngân sách địa phương, tương đương khoảng 1,4 nghìn tỷ đồng. 

Trong Báo cáo thẩm tra, Ủy ban Tài chính - Ngân sách cũng ghi nhận những kết quả khả quan của ngân sách nhà nước trong năm 2015 và chỉ rõ, cùng với những dấu hiệu sản xuất kinh doanh tăng cao trong những tháng cuối năm và nhiều giải pháp đồng bộ đã giúp hoàn thành tốt nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước. Đặc biệt là giảm hụt thu và bảo đảm cơ bản đáp ứng các nhiệm vụ chi của ngân sách Trung ương. Với kết quả ngân sách nhà nước năm 2015, chúng ta cũng không phải sử dụng đến 10 nghìn tỷ đồng bán cổ phần của nhà nước tại doanh nghiệp đã được QH cho phép theo Nghị quyết số 99. Đây vốn là giải pháp mang tính tình thế, cực chẳng đã, vì dự báo hụt thu ngân sách lớn nên buộc phải sử dụng.

Phân tích kỹ tồn tại, làm cơ sở để QH quyết định

Năm 2015, nhiệm vụ tài chính - ngân sách nhà nước được thực hiện trong bối cảnh kinh tế thế giới tiếp tục đối mặt với nhiều rủi ro lớn với các nhân tố khó lường, thương mại toàn cầu sụt giảm. Ở trong nước, sản xuất kinh doanh có dấu hiệu phục hồi rõ nét hơn, nhưng thị trường tài chính, thị trường bất động sản phục hồi chưa mạnh. Giá dầu giảm mạnh dẫn đến giảm thu ngân sách Trung ương khá lớn, gây áp lực đến cân đối ngân sách nhà nước. Vậy nên, những kết quả đạt được của hoạt động ngân sách nhà nước năm 2015 là nỗ lực lớn của Chính phủ, các bộ, ngành.

Tuy nhiên, tại Phiên họp chiều qua, vấn đề được nhiều Ủy viên UBTVQH đặt ra là: từ kết quả thực hiện tích cực của ngân sách nhà nước năm 2015 có thể “rộng tay” hơn trong tính toán các chỉ tiêu về bội chi, nợ công, nợ Chính phủ, nợ quốc gia trong năm 2016 cũng như cả giai đoạn 2016 - 2020 hay không? Thực tế cho thấy câu trả lời là không thể. Vì rằng dù các chỉ số tổng dư nợ công, dư nợ nước ngoài của quốc gia vẫn trong giới hạn an toàn cho phép, song dư nợ Chính phủ đến năm 2015 đã vượt trần, ở mức 50,3% GDP. Ngoài ra, nhiều dấu hiệu khó khăn trong vấn đề nợ công cũng cần được Chính phủ phân tích và làm rõ để có biện pháp tăng cường quản lý.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Phùng Quốc Hiển, nếu tính trần nợ công theo mức tăng GDP được xác định theo tinh thần Đại hội XII của Đảng vừa qua là từ 6,5 - 7%, tương đương 30 - 31 triệu nghìn tỷ đồng, thì sẽ ra con số nợ công dưới 65% GDP. Nhưng theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), tổng số GDP của Việt Nam chỉ ở mức 28 triệu nghìn tỷ đồng, nợ công sẽ tăng lên trên 65% GDP và các chỉ tiêu nợ Chính phủ, nợ quốc gia cũng sẽ tăng lên. Như vậy, mấu chốt vấn đề là GDP có tăng trưởng đúng như kế hoạch hay không. Bởi lẽ, nếu không đạt chỉ tiêu này sẽ buộc phải hạ tất cả các chỉ tiêu chi, thu ngân sách nhà nước trong giai đoạn 2016 - 2020, Chủ nhiệm Ủy ban Phùng Quốc Hiển phân tích.

Kết quả thực hiện ngân sách nhà nước năm 2015 khả quan hơn so với con số báo cáo QH tại Kỳ họp thứ 10 chắc chắn sẽ góp phần giúp công tác cân đối ngân sách trong thời gian tới đỡ vất vả hơn. Nhưng cũng qua kết quả này cho thấy vẫn còn đó không ít hạn chế cũ hiện đang tồn tại. Đó là tỷ lệ huy động vào ngân sách nhà nước từ GDP có xu hướng giảm nhanh. Tỷ trọng chi thường xuyên từ ngân sách ngày càng lớn. Việc chi vượt dự toán thường xuyên xảy ra ở nhiều lĩnh vực, đơn vị... Do đó, yêu cầu mà các thành viên UBTVQH đưa ra với Chính phủ là cần phân tích kỹ tồn tại, hạn chế có tính kéo dài trong giai đoạn vừa qua, chỉ rõ nguyên nhân, giải pháp khắc phục, làm cơ sở cho QH xem xét, quyết định những chỉ tiêu về ngân sách nhà nước phù hợp cho giai đoạn 2016 - 2020.

Chính phủ đã chủ động thực hiện rà soát, sắp xếp lại các nhiệm vụ chi, tiết kiệm triệt để các khoản chi thường xuyên cho bộ máy quản lý nhà nước, đơn vị sự nghiệp công, cắt giảm tối đa các khoản chi khánh tiết, hội nghị, hội thảo… Phân bổ vốn đầu tư xây dựng cơ bản tập trung, chống dàn trải, lãng phí và bố trí giảm khá lớn nợ xây dựng cơ bản. Công tác kiểm soát chi qua hệ thống Kho bạc Nhà nước được tăng cường, phát hiện và tạm dừng thanh toán nhiều khoản chi chưa chấp hành đúng thủ tục, chế độ quy định.

Tuy nhiên, còn tình trạng bố trí kinh phí dàn trải, sử dụng lãng phí, thiếu hiệu quả, sai quy định, định mức chi còn xảy ra ở một số nơi; khá nhiều dự án vay ưu đãi của nước ngoài phải gia hạn, điều chỉnh kế hoạch và tiến độ rất chậm. Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Chính phủ chỉ đạo làm rõ trách nhiệm, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, bảo đảm kỷ luật, kỷ cương tài chính. 

(Theo Báo cáo thẩm tra về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện ngân sách nhà nước năm 2015 của Ủy ban Tài chính - Ngân sách)

Đại biểu nhân dân