Ngay trong năm đầu tiên thi hành Hiến pháp, QH đã thông qua 3 Luật về tổ chức bộ máy Nhà nước là: Luật Tổ chức QH (sửa đổi), Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân (sửa đổi) và Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi); cho ý kiến lần đầu đối với dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) và dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Với dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương - một trong những đạo luật thu hút được sự quan tâm, đóng góp ý kiến của đông đảo cử tri và ĐBQH, nhiều ĐBQH nhấn mạnh việc cụ thể hóa quy định của Hiến pháp về mô hình tổ chức chính quyền địa phương phải tuân thủ nguyên tắc: cấp chính quyền địa phương gồm có HĐND và UBND được tổ chức phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, hải đảo, đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt (do luật định). Hay nói cách khác, ở đâu có UBND thì ở đó phải có HĐND; phải giữ đến cùng thiết chế HĐND vì đó là điều kiện tiên quyết và cuối cùng của nền dân chủ nhân dân. Đã đến lúc, cần tuyên bố chấm dứt cuộc thí điểm kỳ lạ về việc không tổ chức HĐND quận, huyện, phường.

Thông qua việc xem xét, sửa đổi kịp thời các đạo luật về tổ chức bộ máy nhà nước ngay sau khi Hiến pháp mới có hiệu lực, một trong những nguyên tắc mới về kiểm soát quyền lực nhà nước mà Đảng ta đề ra từ Đại hội XI, được thể chế hóa trong Hiến pháp, và cụ thể hóa thành luật. Theo đó, quyền lực nhà nước là thống nhất, không những có sự phân công, phối hợp mà còn kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp. 

2. QH ra thông cáo về tình hình Biển Đông ngay trong ngày làm việc thứ hai của Kỳ họp thứ Bảy, kỳ họp gần nhất sau sự việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Cùng với toàn thể đồng bào, chiến sỹ cả nước và đồng bào ta ở nước ngoài, QH bày tỏ sự lo ngại và kiên quyết phản đối những vi phạm, sai trái của phía Trung Quốc, yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan Hải Dương 981 ra khỏi vùng biển của Việt Nam; bày tỏ lòng biết ơn đối với các tổ chức, cá nhân, dư luận quốc tế đã đồng tình, ủng hộ Việt Nam. QH tin tưởng và nhất trí cao với chủ trương của Đảng, Nhà nước đã lãnh đạo quân dân ta có nhiều biện pháp kiên quyết trong đấu tranh bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ trên cơ sở luật pháp quốc tế. Đồng thời, kiên trì đấu tranh, gìn giữ môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước; kiên trì bảo vệ, giữ vững quan hệ hữu nghị truyền thống giữa nhân dân hai nước Việt Nam-Trung Quốc.

Thông điệp của QH cùng với hoạt động đấu tranh kiên trì, kiên quyết trên các mặt trận ngoại giao của Đảng, Nhà nước và các tầng lớp nhân dân về lập trường chính nghĩa của Việt Nam đối với vấn đề Biển Đông đã nhận được sự đồng thuận và ủng hộ mạnh mẽ của Nghị viện, Chính phủ, nhân dân các nước yêu chuộng hòa bình trên thế giới và các tổ chức quốc tế.

3. QH và HĐND 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tiến hành lấy phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do QH, HĐND bầu hoặc phê chuẩn. Đây là lần thứ hai QH lấy phiếu tín nhiệm theo Nghị quyết số 35 của QH. Hoan nghênh và đánh giá cao kết quả lấy phiếu tín nhiệm lần thứ hai này, tại các cuộc tiếp xúc cử tri sau Kỳ họp, cử tri và nhân dân cho rằng kết quả lấy phiếu là chuẩn xác, công tâm, khách quan, phản ánh đúng và trúng tình hình KT-XH đất nước cũng như mức độ tín nhiệm của ĐBQH đối với 50 chức danh do QH bầu hoặc phê chuẩn.

Cũng tại Kỳ họp này, QH đã tiến hành sửa đổi Nghị quyết số 35, theo đó, tiếp tục quy định 3 mức tín nhiệm để bảo đảm sự đánh giá thận trọng, khách quan. Việc lấy phiếu tín nhiệm sẽ được tổ chức một lần vào năm thứ ba của nhiệm kỳ QH hoặc HĐND, tạo sự kết nối giữa kết quả lấy phiếu tín nhiệm với việc xem xét, đánh giá cán bộ giữa nhiệm kỳ của các tổ chức Đảng, làm cơ sở cho việc quy hoạch, chuẩn bị nhân sự cho khóa tiếp theo, đồng thời tạo sự đồng bộ với quy định về thời hạn và thời điểm tổ chức lấy phiếu tín nhiệm trong cả hệ thống chính trị theo tinh thần kết luận tại Hội nghị Trung ương 9 (Khóa XI).

Tiếp nối hoạt động lấy phiếu tín nhiệm tại QH, việc lấy phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do HĐND bầu được tổ chức thành công tại Kỳ họp cuối năm của HĐND các tỉnh, thành phố. Kết quả lần thứ hai lấy phiếu tín nhiệm tại QH, HĐND một lần nữa khẳng định tính đúng đắn của chủ trương này theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 (Khóa XI) Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay. Điểm đặc biệt của việc lấy phiếu tín nhiệm ở nước ta là để thăm dò tín nhiệm, kịp thời nhắc nhở, cảnh tỉnh, răn đe những cán bộ làm chưa tốt nhiệm vụ được giao cũng như khuyến khích động viên những cán bộ làm tốt, chứ lấy phiếu không phải cốt để bỏ, để bác cán bộ – đây là tính nhân văn của việc lấy phiếu tín nhiệm ở nước ta, là một kênh để Đảng xem xét, tham khảo, đánh giá cán bộ. Thắng lợi của lần lấy phiếu tín nhiệm thứ hai này là thành quả của sự kiên trì và định hướng đúng đắn của Đảng, của QH, của HĐND trên cơ sở ý nguyện của toàn dân.

4. QH giám sát tối cao việc thực hiện tái cơ cấu nền kinh tế trong lĩnh vực đầu tư công, doanh nghiệp nhà nước, hệ thống ngân hàng tại Kỳ họp thứ Tám. Đây là lần đầu tiên QH tiến hành giám sát tối cao trong lĩnh vực này kể từ khi chủ trương tái cơ cấu tổng thể nền kinh tế, gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng được nêu trong Nghị quyết KT-XH 5 năm 2011 - 2015 của QH. Giám sát tối cao của QH cho thấy, việc thực hiện tái cơ cấu nền kinh tế còn lúng túng, thiếu đồng bộ và chưa đạt mục tiêu, kế hoạch đề ra. Chỉ rõ, những hạn chế này chủ yếu là từ các nguyên nhân chủ quan và khẳng định, tái cơ cấu nền kinh tế là chủ trương lớn, mang tầm vóc quốc gia, là vấn đề sống còn của nền kinh tế, ngay trong Kỳ họp, QH đã ban hành Nghị quyết Tiếp tục nâng cao hiệu quả thực hiện tái cơ cấu nền kinh tế trong lĩnh vực đầu tư công, doanh nghiệp Nhà nước và hệ thống ngân hàng. Nghị quyết nêu rõ: trong năm 2015, Chính phủ phải tập trung thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra trong Đề án tổng thể tái cơ cấu nền kinh tế theo Nghị quyết số 10/2011/QH13 ngày 8.11.2011 của QH về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2011 – 2015. Mục tiêu là: đến cuối năm 2015, phải bảo đảm cơ bản hoàn thành cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng phát triển nhanh và bền vững, hài hòa giữa mục tiêu tăng trưởng, ổn định kinh tế vĩ mô và an sinh xã hội. Chính phủ chịu trách nhiệm và báo cáo Quốc hội kết quả thực hiện Nghị quyết tại Kỳ họp cuối năm 2015.

5. Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng thăm chính thức Cộng hòa Italy, Liên bang Thụy Sĩ, tham dự Đại hội đồng Liên minh Nghị viện thế giới lần thứ 130 được tổ chức tại Geneva, Thụy Sĩ và hội kiến Giáo hoàng Francis I tại Tòa thánh Vantican. Chuyến thăm của Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, thể hiện vai trò chủ động, tích cực của ngoại giao nghị viện trong xu hướng hội nhập và phát triển của đất nước. Tại các cuộc tiếp xúc, hội đàm, hội kiến với các nhà lãnh đạo cấp cao của Italy, Thụy Sĩ, lãnh đạo nghị viện các nước tham dự IPU – 130 vào Giáo hoàng, Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng đã nhấn mạnh thông điệp: QH Việt Nam luôn mong muốn hợp tác và làm hết sức mình cùng với nghị viện các nước và nhân dân thế giới giữ gìn hòa bình và thúc đẩy dân chủ.

Đặc biệt, trong cuộc hội kiến với Giáo hoàng Francis I, cuộc gặp gỡ đầu tiên giữa lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước ta với Người đứng đầu Tòa thánh Vatican kể từ khi Giáo hoàng Francis I nhậm chức vào tháng 3.2013, Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng khẳng định, Đảng và Nhà nước Việt Nam thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ quốc tế; coi tín ngưỡng, tôn giáo là nhu cầu tinh thần của người dân, đồng bào các tôn giáo là bộ phận của khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng mong muốn, với uy tín, vị thế của mình, Giáo hoàng tiếp tục quan tâm, huấn dụ, chỉ dẫn Giáo hội Công giáo Việt Nam tiếp tục thực hiện đường hướng Sống Phúc âm giữa lòng dân tộc, người công giáo tốt cũng là người công dân tốt, phát huy những mặt tích cực của Giáo hội Công giáo, đóng góp vào công cuộc phát triển đất nước Việt Nam.

Cuộc hội kiến một lần nữa cho thấy quan hệ giữa Việt Nam và Tòa thánh Vatican đã có bước phát triển tích cực, ngày càng được tăng cường trên tinh thần đối thoại, thiện chí, xây dựng, tôn trọng các nguyên tắc trong quan hệ hai bên.

6. QH Việt Nam hoàn tất công tác chuẩn bị và sẵn sàng cho việc tổ chức thành công Đại hội đồng Liên minh Nghị viện thế giới lần thứ 132 (IPU-132). Trên cương vị nước chủ nhà IPU – 132, QH Việt Nam đã chủ động nghiên cứu, đề xuất chủ đề thảo luận chung của IPU – 132 và nhận được sự đồng thuận cao của Lãnh đạo IPU và nghị viện các nước thành viên. Theo đó, chủ đề thảo luận của IPU – 132 tại Hà Nội là: Các mục tiêu phát triển bền vững: Biến lời nói thành hành động, tập trung vào việc thực hiện các mục tiêu thiên niên kỷ và thúc đẩy chương trình nghị sự của nghị viện các nước trên thế giới sau năm 2015. Đề xuất của Việt Nam không chỉ khẳng định sự hiện diện và vai trò quan trọng của nghị viện các nước trong việc thúc đẩy thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững trên phạm vi toàn thế giới mà còn cho thấy, một QH Việt Nam chủ động và sẵn sàng hợp tác với nghị viện các nước vì sự phát triển chung của thế giới. Một ViệtNam tích cực và có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế – đó cũng là quan điểm, đường lối đối ngoại nhất quán của Đảng và Nhà nước Việt Nam.

7. Kỳ họp thứ Tám, QH Khóa XIII họp tại Hội trường Ba Đình mới sau 15 kỳ họp được tổ chức tại Hội trường Bộ Quốc phòng, Hà Nội. Nhà Quốc hội mới được xây dựng hiện đại, uy nghiêm trên nền hội trường Ba Đình cũ, tọa lạc trên đường Độc Lập, đối diện với Quảng trường Ba Đình – nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập, khai sinh Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Nhà Quốc hội mới là một biểu trưng của cơ quan quyền lực Nhà nước tối cao, khẳng định nguyên tắc tất cả quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân; là minh chứng sống động cho những thành tựu xây dựng, phát triển đất nước sau gần 40 năm giải phóng hoàn toàn miền Nam thống nhất đất nước và gần 30 năm đổi mới theo đường lối lãnh đạo đúng đắn của Đảng ta.

8. Kỷ niệm 5 năm thực hiện Nghị quyết 816 của UBTVQH về việc nâng cấp và đổi tên Báo Đại biểu nhân dân. Ngày 27.8.2009, Chủ tịch QH Khóa XII Nguyễn Phú Trọng ký chính thức ban hành Nghị quyết 816 đổi tên báo Người đại biểu nhân dân thành báo Đại biểu nhân dân và nâng cấp thành Báo loại 1, cấp Tổng cục. Phương châm: Đúng, hay, đẹp và sang trọng trong 5 năm qua, Báo Đại biểu nhân dân đã khẳng định vị thế là Tiếng nói của QH; Diễn đàn của ĐBQH, HĐND và cử tri, là tờ nhật báo chính thống duy nhất và đầu tiên của QH, xứng đáng với niềm tin yêu của QH, HĐND và cử tri cả nước.

9. QH thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch tại Kỳ họp thứ Bảy. Luật quy định người Việt Nam định cư ở nước ngoài chưa mất quốc tịch Việt Nam trước ngày Luật có hiệu lực thi hành thì vẫn còn quốc tịch Việt Nam. Luật cũng bỏ quy định của Luật Quốc tịch năm 2008 về việc công dân muốn giữ quốc tịch Việt Nam thì phải đăng ký giữ quốc tịch vì có quốc tịch là một quyền dân sự, quyền nhân thân cơ bản của người dân đã được ghi nhận trong Hiến pháp năm 2013. Như vậy, với việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch năm 2008, Luật Quốc tịch mới ghi nhận người Việt Nam định cư ở nước ngoài đương nhiên có hai quốc tịch, gồm: quốc tịch của Việt Nam và quốc tịch của nước định cư. Quy định này tiếp tục thể chế hóa chủ trương lớn, nhất quán của Đảng và Nhà nước ta đối với kiều bào ta ở nước ngoài, khẳng định đây là một bộ phận không thể tách rời của cộng đồng dân tộc Việt Nam; Đảng và Nhà nước luôn khuyến khích và tạo điều kiện để kiều bào ta ở nước ngoài giữ quan hệ gắn bó với gia đình, quê hương và góp phần xây dựng quê hương, đất nước.

Cũng trong năm 2014, tại Kỳ họp thứ Tám, QH cho ý kiến về chủ trương đầu tư dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành với đa số ĐBQH cho rằng, đây là dự án vừa cần thiết vừa cấp thiết, phải làm vì tương lai của đất nước. Việc trình dự án này, ban đầu, đã vấp phải không ít sự nghi ngại từ phía dư luận xã hội và các ĐBQH khi tổng vốn đầu tư của dự án quá lớn, thời gian thực hiện quá dài và có nguy cơ làm tăng áp lực nợ công. Tuy nhiên, Bộ Giao thông - Vận tải - cơ quan trình dự án đã thuyết phục được các ĐBQH với những phân tích kỹ lưỡng, cặn kẽ về cơ hội, thách thức, các phương thức huy động vốn và tương lai của dự án. Từ e ngại đến đồng thuận, câu chuyện dự án cảng hàng không quốc tế Long Thành trên bàn nghị sự của QH là minh chứng cho thấy, mọi quyết định của QH đều vì lợi ích quốc gia, lợi ích nhân dân và cũng chỉ có lợi ích quốc gia, lợi ích nhân dân mới thuyết phục được QH.

10. QH thông qua Nghị quyết về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông. Đây là lần thứ hai trong 10 năm qua, QH ban hành Nghị quyết về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông. Mặc dù chưa tán thành với Đề án do Chính phủ trình, nhưng khẳng định đây là vấn đề quốc gia đại sự, là quốc sách hàng đầu liên quan đến đông đảo các tầng lớp nhân dân nên QH đã thảo luận và nhất trí quyết định thông qua Nghị quyết này nhằm xác lập rõ hơn các mục tiêu, yêu cầu và nội dung, lộ trình đổi mới để Chính phủ thực hiện. Theo đó, Nghị quyết của QH nêu rõ, việc đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông phải kế thừa và phát triển những ưu điểm của chương trình, sách giáo khoa hiện hành, phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của nền văn hóa Việt Nam và phù hợp với xu thế quốc tế - không phải là phủ nhận những thành tựu của nền giáo dục cách mạng đã được bồi đắp hàng trăm năm như Đề án ban đầu. Đồng thời, phải đổi mới toàn diện mục tiêu, nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức giáo dục, thi, kiểm tra, đánh giá chất lượng giáo dục theo yêu cầu phát triển phẩm chất và năng lực học sinh. Việc đổi mới chương trình và sách giáo khoa được tiến hành đồng bộ, công khai, minh bạch, tiếp thu rộng rãi ý kiến của nhân dân, các nhà khoa học, nhà giáo và người học.

Người đại biểu nhân dân