Thời gian qua, ngành nghề tiểu thủ công nghiệp và làng nghề truyền thống trên địa bàn huyện Phong Điền có chuyển biến tích cực, ngành nghề đã được mở rộng và đa dạng hóa về sản phẩm, được thị trường tiếp nhận. Triển khai quy hoạch các điểm tiểu thủ công nghiệp, cụm tiểu thủ công nghiệp để đầu tư hạ tầng. Triển khai Đề án phát triển làng nghề đệm bàng Phò Trạch theo hướng phát triển du lịch và sản xuất sản phẩm thân thiện môi trường; đầu tư xây dựng Nhà trưng bày sản phẩm Mộc mỹ nghệ Mỹ Xuyên, khôi phục nghề gốm Phước Tích. Các nghề, làng nghề truyền thống tiếp tục được duy trì và phát triển như: Điêu khắc gỗ Mỹ Xuyên, đan lưới Vân Trình, nón lá Phong Sơn, nghề ép dầu lạc, nấu dầu tràm, dầu sả, mộc dân dụng, sản xuất vật liệu xây dựng... Toàn huyện, hiện có 08 làng nghề được tỉnh công nhận là làng nghề truyền thống. Sản xuất của các làng nghề truyền thống được quan tâm phát triển từ vùng nguyên liệu, tổ chức sản xuất đến kết nối thị trường tiêu thụ; mô hình doanh nghiệp tham gia phát triển sản xuất, bao tiêu sản phẩm đang được chú trọng; bước đầu hình thành các liên kết phát triển làng nghề truyền thống gắn với du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái. 

Về quy hoạch và đầu tư hạ tầng cụm công nghiệp, điểm tiểu thủ công nghiệp gồm: cụm công nghiệp Điền Lộc đã quy hoạch chi tiết với diện tích 20 ha, đến nay đang làm thủ tục chuẩn bị đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu theo kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021- 2025 của tỉnh. Cụm làng nghề Mỹ Xuyên đã được quy hoạch chi tiết và đầu tư hạ tầng kỹ thuật với diện tích 4,6 ha, thu hút 39 hộ tham gia sản xuất. Điểm tiểu thủ công nghiệp quy hoạch 5 điểm tại Phong Sơn, Phong An, Phong Bình, Phong Hải, Phong Hiền và thị trấn Phong Điền. Đến nay điểm tiểu thủ công nghiệp Phong Hải cơ bản hoàn thành đầu tư hạ tầng, đang điều chỉnh quy hoạch để kêu gọi các cơ sở sản xuất tiểu thủ công nghiệp trên địa bàn vào sản xuất; điểm tiểu thủ công nghiệp xã Phong Sơn đã được đầu tư hạ tầng cơ bản nhưng không đưa vào sản xuất do ảnh hưởng bởi tuyến cao tốc Cam lộ - La Sơn, hiện nay đang điều chỉnh lại; điểm tiểu thủ công nghiệp xã Phong Bình có vị trí chưa hợp lý, nhu cầu sản xuất của các ngành nghề ở địa phương chưa cao nên không đầu tư hạ tầng vào điểm này. UBND huyện chỉ đạo tập trung đầu tư vào điểm sản xuất làng nghề đệm bàng Phò Trạch; các xã Phong An, Phong Hiền đang điều chỉnh quy hoạch và khảo sát để thực hiện trong giai đoạn sau. Căn cứ Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XIV, UBND huyện đang xin chủ trương của UBND tỉnh bổ sung quy hoạch cụm công nghiệp khu vực Sơn - Xuân - Mỹ tại xã Phong Xuân với diện tích khoảng 20 ha; đồng thời đẩy mạnh, xúc tiến kêu gọi đầu tư hạ tầng kỹ thuật và thu hút nhà đầu tư vào Khu công nghiệp Phong Điền và cụm công nghiệp trên địa bàn.

Sản phẩm làng nghề truyền thống đệm bàng Phò Trạch

Về quy hoạch vùng nguyên liệu phát triển ngành nghề tiểu thủ công nghiệp UBND huyện chỉ đạo UBND các xã phối hợp các ngành có liên quan rà soát, lập quy hoạch vùng nguyên liệu phát triển ngành nghề tiểu thủ công nghiệp. Đến nay UBND xã Phong Bình quy hoạch vùng nguyên liệu cỏ Bàng để phục vụ sản xuất nghề Đệm Bàng Phò Trạch, đã phát triển được 8,4 ha, dự kiến đến năm 2025 tăng lên 23,4 ha, đến năm 2030 tăng lên 43,4 ha;  Đề án phát triển vùng nguyên liệu dược liệu giai đoạn 2018-2020 là 170 ha, đến nay đã trồng 72 ha với kinh phí nhà nước hỗ trợ 750 triệu, trong đó 53ha cây tràm gió, 19ha hibiscus. Công ty Hoa nén phối hợp với dự án Trường Sơn xanh trồng mới 5 ha và khoanh vùng bảo tồn 5 ha cây tràm gió bản địa; tiến hành hoạch quy hoạch vùng nguyên liệu tương măng. UBND huyện đã tích cực chỉ đạo các cơ quan liên quan phối hợp với UBND các xã, thị trấn trên địa bàn rà soát, thông kê, tổng hợp các sản phẩm tiểu thủ công nghiệp, làng nghề và nông đặc sản xây dựng kế hoạch đăng ký xây dựng nhãn hiệu hàng hóa để phát triển thương hiệu, bảo hộ nhãn hiệu (nhãn hiệu riêng và nhãn hiệu tập thể). UBND huyện đã tập trung các nguồn lực, phối hợp, liên kết với Công ty TNHH Hữu cơ Huế Việt đã hình thành cơ sở sản xuất đệm bàng Phò Trạch, từng bước khôi phục phát triển ngành nghề đệm bàng, đây được xem là hướng đi tốt trong việc khôi phục và phát triển làng nghề truyền thống. Đến nay trên địa bàn huyện có 8 làng nghề được công nhận là làng nghề truyền thống: Nón lá Thanh Tân, Rèn Hiền Lương, Gốm Phước Tích, Điêu khắc-mộc Mỹ Xuyên, Đệm bàng Phò Trạch, lưới cước Vân Trình, Mai cảnh Thế Chí Tây, Nước mắm Phong Hải. Có 5 làng nghề có tiềm năng phát triển góp phần phát triển kinh tế xã hội ở địa phương, đó là Đệm bàng Phò Trạch, Mai Thế Chí Tây, Điêu khắc-Mộc Mỹ Xuyên, Nước nắm Phong Hải, Đan lưới Vân Trình.

Theo đồng chí Nguyễn Đình Bách, Chủ tịch UBND huyện Phong Điền, để đảm bảo phát triển TTCN và làng nghề, huyện đẩy mạnh khai thác tiềm năng, lợi thế của địa phương, tranh thủ tối đa các nguồn lực bên ngoài, phát triển CN-TTCN theo hướng nâng cao năng lực sản xuất, chất lượng sản phẩm, năng suất lao động, khả năng cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường. Cùng với đó, phát triển TTCN theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung, đồng bộ gắn với quy hoạch vùng sản xuất cây ăn quả có giá trị kinh tế cao, quy mô hệ thống theo chuỗi giá trị sản xuất; tập trung xây dựng, phát triển thương hiệu hàng hóa nông, lâm sản có lợi thế. Đẩy mạnh phát triển làng nghề truyền thống đạt tiêu chuẩn OCOP gắn với phát triển du lịch cộng đồng ở địa phương. Phát triển hạ tầng CN-TTCN theo hướng nâng cao chất lượng, sức cạnh tranh, an toàn, hiện đại…

Phát biểu tại buổi giám sát, đồng chí Võ Văn Vui - TUV, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện, Trưởng đoàn giám sát đã ghi nhận và đánh giá cao những kết quả đạt được về phát triển TTCN và làng nghề trên địa bàn. Đồng chí Võ Văn Vui nhấn mạnh, cần tập trung phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp trở thành ngành kinh tế trọng tâm; phát triển mạnh các ngành dịch vụ. Tiếp tục phát triển nông nghiệp toàn diện, bền vững theo hướng an toàn, chất lượng cao gắn với chuỗi giá trị hàng hóa, từng bước nâng cao giá trị sản xuất và gắn với xây dựng nông thôn mới.

Đồng chí Võ Văn Vui cũng đề nghị UBND huyện tích cực triển khai các chương trình khuyến công, xúc tiến thương mại, tạo điều kiện cho các cơ sở làng nghề đầu tư ứng dụng máy móc, thiết bị tiên tiến nâng cao năng lực sản xuất, chất lượng sản phẩm, nhằm nâng cao sức cạnh tranh đối với các sản phẩm làng nghề. Kêu gọi đầu tư vào cụm công nghiệp trên địa bàn, phương án hỗ trợ nhà đầu tư, hỗ trợ, khuyến khích các cơ sở sản xuất thuê đất tại cụm công nghiệp. Tiếp tục khảo sát để quy hoạch các điểm tiểu thủ công nghiệp, các điểm sản xuất ngành nghề tập trung ở các địa phương. Tiếp tục quy hoạch và đầu tư phát triển vùng nguyên liệu gắn với các nhà máy chế biến để phục vụ sản xuất ngành nghề tiểu thủ công nghiệp. Đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại giới thiệu các sản phẩm, đặc biệt là triển khai Chương trình kết nối tiêu thụ nông sản và sản phẩm làng nghề gắn với phát triển du lịch huyện Phong Điền ở trong và ngoài tỉnh./.

Văn Bốn