Các sự kiện chính trị quan trọng và Kỷ niệm các ngày lễ

Ngày 13/8/1945, được tin Nhật đầu hàng đồng minh, Trung ương Đảng và Tổng bộ Việt Minh đã thành lập Uỷ ban khởi nghĩa toàn quốc. 23 giờ cùng ngày, Uỷ ban chỉ huy lâm thời khu giải phóng công bố mệnh lệnh khởi nghĩa. Uỷ ban khởi nghĩa ra quân lệnh số 1. Cũng trong ngày 13/8, Hội nghị toàn quốc của Đảng được tổ chức tại Tân Trào (Tuyên Quang). Hội nghị toàn quốc của Đảng vừa kết thúc, Đại hội quốc dân do Tổng bộ Việt Minh triệu tập đã khai mạc tại Tân Trào (Tuyên Quang) vào ngày 16/8/1945. Hơn 60 đại biểu thay mặt cho ba miền Bắc, Trung, Nam, kiều bào ở nước ngoài, các đảng phái, đoàn thể, dân tộc, tôn giáo, tiêu biểu cho ý chí thống nhất của toàn dân tộc về dự Đại hội. Đại hội đã ủng hộ chủ trương Tổng khởi nghĩa của Đảng; quyết định thành lập Uỷ ban dân tộc giải phóng do Hồ Chí Minh làm chủ tịch. Ngày 14/8/1945, lực lượng vũ trang Quảng Ngãi giành chính quyền thắng lợi. Từ ngày 14 - 18/8, các tỉnh Cao Bằng, Bắc Kạn, Tuyên Quang, Thái Nguyên, Yên Bái và hầu hết các tỉnh ở đồng bằng sông Hồng, các tỉnh Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Khánh Hoà lần lượt nổi dậy giành chính quyền.

Xứ uỷ Bắc Kỳ quan tâm đặc biệt tới địa bàn Hà Nội, vì Hà Nội có tầm quan trọng chiến lược với Tổng khởi nghĩa trong cả nước. Uỷ ban quân sự cách mạng Hà Nội được thành lập ngày 15/8. Được tin Tổng hội viên chức sẽ tổ chức một cuộc mít tinh lớn vào chiều 17/8 tại Nhà hát lớn để ủng hộ chính phủ bù nhìn. Uỷ ban khởi nghĩa quyết định biến cuộc mít tinh ấy thành cuộc mít tinh của quần chúng ủng hộ cách mạng. Trước khí thế cách mạng của quần chúng Thủ đô dâng cao, chính quyền bù nhìn không dám chống cự, quân Nhật không dám can thiệp. Uỷ ban khởi nghĩa quyết định khởi nghĩa và giành chính quyền vào ngày 19/8/1945.

Ngày 20/8/1945, Uỷ ban nhân dân cách mạng lâm thời Bắc Bộ và Uỷ ban nhân dân cách mạng Hà Nội chính thức thành lập. Các cuộc khởi nghĩa nổ ra đồng loạt mang tính dây chuyền, thành công nhanh chóng tại hàng chục tỉnh lỵ trong cả nước.

Nhận rõ tầm quan trọng của Huế, Trung ương Đảng cùng Đảng bộ Thừa Thiên Huế xúc tiến mọi việc chuẩn bị cho cuộc khởi nghĩa thắng lợi. Ngày 20/8, Uỷ ban khởi nghĩa tỉnh được thành lập. Ngày 23/8, hàng chục vạn nhân dân, bao gồm cả nông dân các huyện kéo về biểu tình thị uy chiếm các công sở. Đêm ngày 23/8, Chính phủ cách mạng lâm thời gửi điện buộc Bảo Đại thoái vị. Chiều 30/8, một cuộc mít tinh lớn được tổ chức tại Ngọ Môn. Trước hàng vạn quần chúng, Bảo Đại đọc chiếu thoái vị, nộp ấn kiếm cho phái đoàn Chính phủ lâm thời. Chế độ phong kiến hoàn toàn sụp đổ. Tại Sài Gòn, từ ngày 26-28/8 các địa phương còn lại được hoàn toàn giải phóng.

Nhân dân Huế tuần hành qua cửa Thượng Tứ tham gia khởi nghĩa giành chính quyền tháng 8/1945

Chỉ  trong vòng 2 tuần lễ cuộc Tổng khởi nghĩa của nhân dân ta giành thắng lợi hoàn toàn. Chế độ thuộc địa và chế độ quân chủ từng ngự trị trên đất nước ta bị lật nhào. Ngày 25/8/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh, Trung ương Đảng, Uỷ ban dân tộc giải phóng từ Tân Trào về đến Hà Nội. Ngày 27/8/1945, Uỷ ban dân tộc giải phóng triệu tập cuộc họp các thành viên trong Uỷ ban. Ngày 28/8/1945, danh sách các thành viên của Chính phủ được công bố trên các báo ở Hà Nội, gồm 15 người, do Hồ Chí Minh làm Chủ tịch.

Ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình, trước quốc dân đồng bào, Chủ tịch Hồ Chí Minh trịnh trọng đọc bản Tuyên ngôn độc lập, tuyên bố sự ra đời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam). Lần đầu tiên trong lịch sử ViệtNam, dưới sự lãnh đạo của Đảng, một nhà nước kiểu mới - nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân được thành lập.

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử dân tộc ta, một cuộc đổi đời chưa từng có đối với mỗi người dân Việt Nam. Cách mạng Tháng Tám đã lật đổ chế độ phong kiến nhiều thế kỷ đã lỗi thời, đập tan xiềng xích thực dân gần 100 năm, giành chính quyền về tay nhân dân. Sự kiện trọng đại này mở ra thời kỳ mới cho nhân dân Việt Nam và cho phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc trên thế giới trong thế kỷ XX, bắt đầu một quá trình sụp đổ không gì cứu vãn nổi của chủ nghĩa thực dân cũ, cổ vũ mạnh mẽ tinh thần và quyết tâm của nhân dân các dân tộc bị áp bức đấu tranh giải phóng dân tộc.

Cách mạng Tháng Tám và sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa là thắng lợi của trí tuệ, bản lĩnh và tinh thần đấu tranh quật cường của toàn thể dân tộc Việt Nam dưới sự lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh. Là sự lựa chọn của chính nhân dân ViệtNam, của lịch sử dân tộc ViệtNamqua nhiều thập kỷ khảo nghiệm, tìm tòi con đường cứu nước. Là kết quả tổng hợp của các phong trào cách mạng liên tục diễn ra trong 15 năm sau ngày thành lập Đảng và để lại nhiều bài học lịch sử vô cùng quý giá cho cách mạng ViệtNam.

71 năm đã trôi qua, đất nước đang từng ngày thay da đổi thịt. ViệtNamhiện nay đã thoát khỏi tình trạng kém phát triển, trở thành nước đang phát triển có thu nhập trung bình, đang đẩy mạnh công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước và từng bước nâng cao vị thế trong khu vực và trên thế giới. Những thành quả đã đạt được chính là sự kết tinh ý chí, nguyện vọng, sự cống hiến của biết bao thế hệ người ViệtNamyêu nước. Nhưng chúng ta có quyền tự hào để khẳng định rằng Cách mạng tháng Tám chính là nền tảng, là bước đệm quan trọng hàng đầu để làm nên những thành quả như ngày hôm nay.

Trong bối cảnh tình hình khu vực và quốc tế đang có những chuyển biến sâu sắc, phức tạp, khó đoán định. Đất nước đang đứng trước nhiều vận hội mới, song cũng đối mặt với không ít khó khăn, thách thức đan xen. Để thực hiện tốt sứ mệnh lịch sử trong giai đoạn cách mạng mới, toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta tiếp tục phát huy cao độ tinh thần yêu nước, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc. Đặc biệt, không ngừng phát huy các giá trị lịch sử, tinh thần bất diệt, hào hùng của Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9, quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, thách thức, đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững.

Đồng Thị Ly