Chuyên đề  » Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh

Tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” được Chủ tịch Hồ Chí Minh viết năm 1947, hai năm sau khi Nhà nước giành được độc lập, có giá trị đặc biệt cả về lý luận và thực tiễn.

Vấn đề cán bộ và công tác cán bộ trong tác phẩm "Sửa đổi lối làm việc" được Hồ Chí Minh đề cập khá toàn diện, từ việc khẳng định rõ vị trí, vai trò người cán bộ; chỉ ra những nội dung, cách thức huấn luyện cán bộ; dạy cán bộ và dùng cán bộ; lựa chọn cán bộ; cách đối xử với cán bộ và những điểm lớn trong chính sách đối với cán bộ. 

Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Cán bộ là những người đem chính sách của Đảng, của Chính phủ giải thích cho dân chúng hiểu rõ và thi hành. Đồng thời đem tình hình của dân chúng báo cáo cho Đảng, cho Chính phủ hiểu rõ để đặt chính sách cho đúng.Vì vậy, cán bộ là cái gốc của mọi công việc.Vì vậy, huấn luyện cán bộ là công việc gốc của Đảng”1. 

Hồ Chí Minh đã chỉ ra mục đích, nội dung, cách thức huấn luyện và học tập của cán bộ sao cho thực sự thiết thực, hiệu quả. Theo Người, huấn luyện cán bộ phải toàn diện, phải hết sức thiết thực, hiệu quả. Mục đích là để trang bị cho cán bộ có kiến thức toàn diện, tuy nhiên phải tập trung có trọng tâm, trọng điểm vào những kiến thức sát với nghề nghiệp, cương vị, chức trách, nhiệm vụ của từng cán bộ. Đặc biệt, huấn luyện nghề nghiệp,cần “Phải thực hành khẩu hiệu: làm việc gì học việc ấy. Vô luận ở quân sự, chính trị, kinh tế, văn hóa, tổ chức, tuyên truyền, công an .v.v... cán bộ ở môn nào phải học cho thạo công việc ở môn đó”2. Những tư tưởng đó của Người, đến nay vẫn đang là những chỉ dẫn vô cùng quý báu cho Đảng ta trong công tác giáo dục, đào tạo đội ngũ cán bộ hiện nay.

 Hồ Chí Minh chỉ rõ phương pháp, cách thức huấn luyện cán bộ. Theo Người, phải tùy từng đối tượng cán bộ, từng nội dung huấn luyện để có cách thức, phương pháp huấn luyện cụ thể sao cho thích hợp, hiệu quả .Đặc biệt, trong huấn luyện lý luận, cần phải thiết thực, có ích, lý luận phải gắn với công việc thực tế hàng ngày, gắn với kinh nghiệm thực tế để làm sáng tỏ lý luận, tránh huấn luyện lý luận theo lối lý luận suông, vô ích, đem lý luận khô khan nhét đầy đầu cán cán bộ.

Về cách học tập của cán bộ, theo Người, “Học tập thì theo nguyên tắc: kinh nghiệm và thực tế phải đi cùng nhau”[3]. Trong học tập phải “Lấy tự học làm cốt”, phải sắp xếp kế hoạch hợp lý; “phải tuyệt đối chống bệnh chủ quan, bệnh hẹp hòi, bệnh ba hoa”[4]. Đồng thời, để huấn luyện cán bộ có hiệu quả, đối với các cấp lãnh đạo, quản lý cần phải chú ý quan tâm và đầu tư kinh phí, nhân lực vật lực, không nên bủn xỉn về các khoản chi tiêu trong việc huấn luyện”[5].

"Sửa đổi lối làm việc" là một tác phẩm thể hiện khá toàn diện những tư tưởng cốt lõi của Hồ Chí Minh về vấn đề "nuôi dạy cán bộ", lựa chọn cán bộ, dùng cán bộ và chính sách đối với cán bộ. Theo Người, việc “nuôi dạy cán bộ” là công việc có ý nghĩa cực kỳ quan trọng, đòi hỏi toàn Đảng, từng cấp ủy đảng phải đặc biệt quan tâm, chăm lo chu đáo đến công tác này, Người chỉ rõ: “Công việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hay kém. Vì vậy, Đảng phải nuôi dạy cán bộ, như người làm vườn vun trồng những cây cối quý báu”[6].

Hồ Chí Minh chỉ rõ, Đảng cần phải hiểu rõ cán bộ, phải biết cất nhắc cán bộ cho đúng; phải khéo dùng cán bộ; phải phân phối cán bộ cho đúng; phải giúp cán bộ cho đúng và phải giữ gìn cán bộ. Trong việc lựa chọn cán bộ, theo Hồ Chí Minh, Đảng cần phải hết sức chú ý đến những người cả trong nhận thức cũng như hành động đã tỏ rõ là người có lòng trung thành với sự nghiệp cách mạng, thực sự trung kiên, hăng hái trong công việc, trong tranh đấu; những người thường xuyên quan tâm, chăm lo cho quần chúng, đấu tranh cho lợi ích của quần chúng, liên hệ mật thiết với quần chúng, được quần chúng tin yêu và thừa nhận họ là người lãnh đạo; những cán bộ tỏ rõ có năng lực có thể giải quyết thành công những công việc khó khăn trong những hoàn cảnh khó khăn, phức tạp; những cán bộ có ý thức giữ gìn kỷ luật nghiêm minh; có kiến thức lý luận đồng thời có năng lực thực hành, hai mặt đó phải hội tụ đầy đủ trong từng bản thân mỗi cán bộ.

Hồ Chí Minh quan niệm, đội ngũ cán bộ không chỉ bó hẹp trong đội ngũ đảng viên của Đảng, trái lại còn bao hàm những người ưu tú xuất hiện trong phong trào của quần chúng. Vậy nên, Đảng cần phải có quan điểm quần chúng đúng đắn, phải lựa chọn được những quần chúng ưu tú xuất hiện trong phong trào quần chúng để bổ sung vào đội ngũ cán bộ của Đảng. Theo Hồ Chí Minh: “Phong trào giải phóng sôi nổi, nảy nở ra rất nhiều nhân tài ngoài Đảng. Chúng ta không được bỏ rơi họ, xa cách họ. Chúng ta phải thật thà đoàn kết với họ, nâng đỡ họ. Phải thân thiết với họ gần gũi họ, đem tài năng của họ giúp ích vào công cuộc kháng chiến cứu nước”.[7]

Hồ Chí Minh chỉ rõ: Khi đã lựa chọn đúng đội ngũ cán bộ, vấn đề hết sức quan trọng là phải mạnh dạn trao việc cho cán bộ làm, bày vẽ cho họ làm; tuyệt đối không sợ họ mắc sai lầm, khuyết điểm. Tuy nhiên, phải thường xuyên làm tốt công tác kiểm tra để kịp thời rút kinh nghiệm, khắc phục khuyết điểm, phát huy ưu điểm. Khi cán bộ mắc sai lầm, khuyết điểm không được vội vàng “khai trừ” hay “cảnh cáo họ”, trái lại cần phải giúp họ sửa chữa sai lầm, khuyết điểm; phải thường xuyên quan tâm đến đời sống, sinh hoạt, tạo điều kiện cho cán bộ chuyên tâm, hết lòng, hết sức phục vụ Đảng, phục vụ sự nghiệp cách mạng, phục vụ nhân dân.

Hồ Chí Minh cũng đặc biệt quan tâm coi trọng đến chính sách và công tác chính sách đối với đội ngũ cán bộ của Đảng. Người chỉ rõ: “Đảng ta gồm có hàng triệu người, hàng vạn cán bộ. Trong đó, sĩ, công, nông, thương, binh đều có. Từng lớp xã hội khác nhau, trình độ, văn hóa khác nhau; tính tình cá nhân cũng không giống hệt. Sao cho đối đãi đúng với mọi người? Đó là một vấn đề rất trọng yếu”[8]. Theo Hồ Chí Minh muốn đối đãi đúng với mọi người, Đảng cần phải có hiểu biết sâu sắc cán bộ, phải khéo dùng cán bộ, phải cất nhắc đúng cán bộ; phải yêu thương cán bộ và phải biết phê bình cán bộ sao cho đúng, cho khéo. 

Làm thế nào để có thể hiểu biết đúng cán bộ, Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Trong thế giới, cái gì cũng biến hóa. Tư tưởng của người cũng biến hóa. Vì vậy cách xem xét cán bộ, quyết không nên chấp nhất, vì nó cũng phải biến hóa. Thí dụ: có người khi trước theo cách mạng mà nay lại phản cách mạng. Có người khi trước không cách mạng mà nay lại tham gia cách mạng. Thậm chí có người nay đang theo cách mạng, nhưng sau này có thể phản cách mạng”[9].

Vấn đề khéo dùng cán bộ, Hồ Chí Minh chỉ rõ, chúng ta hay mắc phải những chứng bệnh như: “Ham dùng người bà con, anh em quen biết, bầu bạn, cho họ là chắc chắn hơn người ngoài. Ham dùng những kẻ khéo nịnh hót mình, mà chán ghét những người chính trực. Ham dùng tính tình hợp với mình, mà tránh những người không hợp với mình… Như thế, cố nhiên là hỏng cả công việc của Đảng, hỏng cả danh giá của người lãnh đạo”[10]. Theo Hồ Chí Minh, cách dùng cán bộ đúng, trước hết mình phải có độ lượng vĩ đại, có như vậy mới có thể đối xử với cán bộ một cách chí công, vô tư, không có thành kiến, khiến cho cán bộ khỏi bị bỏ rơi. Phải chịu khó "dạy bảo" cán bộ để giúp đỡ cán bộ không ngừng tiến bộ. Phải sáng suốt để khỏi bị bọn cơ hội bao vây, mà cách xa cán bộ tốt. Phải có thái độ vui vẻ, thân mật để cán bộ dám gần gũi với mình.

Người còn chỉ rõ, mục đích của việc khéo dùng cán bộ, cốt là để thực hành đầy đủ chính sách của Đảng và Chính phủ, là để cho cán bộ làm được việc, hoàn thành được nhiệm vụ được giao.Người chỉ rõ: “Phải đào tạo một mớ cán bộ phụ trách, có gan làm việc, ham làm việc. Có thế Đảng mới thành công. Nếu đào tạo một mớ cán bộ nhát gan, dễ bảo “đập đi, hò đứng”, không dám phụ trách. Như thế là một việc thất bại cho Đảng”[11].

Để không mắc sai lầm trong việc khéo dùng cán bộ, theo Hồ Chí Minh, cần phải tránh tự tôn, tự đại, mà phải nghe, phải hỏi ý kiến cấp dưới; phải có gan cất nhắc cán bộ; phải yêu thương cán bộ. Đối với những cán bộ mắc sai lầm, khuyết điểm thì phải dùng cách giải thích thuyết phục, cảm hóa dạy bảo để giúp cán bộ sửa chữa tiến bộ. Người chỉ rõ: “Cách đối với cán bộ là một điều trọng yếu trong sự tổ chức công việc. Cách đối với cán bộ có khéo, có đúng thì mới thực hiện được nguyên tắc: “Vấn đề cán bộ quyết định mọi việc”[12]… ”

Những tư tưởng của Hồ Chí Minh về cán bộ, công tác cán bộ trong “Sửa đổi lối làm việc” có giá trị lý luận và thực tiễn vô cùng lớn lao. Trong suốt 70 năm qua, tư tưởng của Người trong tác phẩm vẫn luôn là sợi chỉ đỏ xuyên suốt đối với công tác cán bộ của Đảng. Nhờ vậy mà trong mọi điều kiền, hoàn cảnh, mọi thời kỳ cách mạng, Đảng ta vẫn xây dựng được đội ngũ cán bộ đủ đức, đủ tài để đảm đương sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc. Đến nay, tư tưởng của Hồ Chí Minh về cán bộ và công tác cán bộ vẫn mang đầy đủ tính thời sự, vẫn là những chỉ dẫn hết sức quan trọng để Đảng ta triển khai trong công tác cán bộ; góp phần đấu tranh gạt bỏ những tiêu cực trong việc tạo nguồn, quy hoạch, tuyển chọn, đào tạo, bố trí, sử dụng đội ngũ cán bộ của Đảng hiện nay.  

Trong giai đoạn đổi mới của đất nước hiện nay cũng như trước yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế, việc nghiên cứu, tuyên truyền, học tập và làm theo tư tưởng Hồ Chí Minh trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” càng có ý nghĩa to lớn và quan trọng không chỉ đối với mỗi cán bộ, đảng viên, mà còn đối với tất cả chúng ta./.